Tips nodig? Zo kun je een lied zoeken. Hier vind je een overzicht van alle liedbundels.
Wil je ons werk steunen? Hier vind je meer over doneren of koop onze unieke Ubi-cari-tas.
|
Stille nacht, heilige nacht
Mogelijk staat het ook in andere liedbundels. Kijk hiervoor in de infobox rechts, onder het kopje 'Liedbundels'.
Stille nacht, heilige nacht | |
Vorm | Strofelied |
Herkomst | |
Titel | Stille Nacht, heilige Nacht |
Taal | Duits |
Land | Oostenrijk |
Periode | 1818 |
Tekst | |
Dichter | Joseph Mohr |
Vertaler | Johannes Yserinkhuysen Cor Waringa (Fr) |
Metrisch | 6-6-9-9-6-6 |
Muziek | |
Componist | Franz Gruber |
Melodie | Stille Nacht, heilige Nacht |
Solmisatie | 5-6-5-3-5-6-5-3 |
Gebruik | |
Kerkelijk jaar | Kerstnacht |
Liedbundels | |
Liedboek 2013 483 | |
Liedboek voor de kerken Gezang 143 | |
Op Toonhoogte 2015 100 | |
Weerklank 133 | |
Zangbundel Joh. de Heer 194 | |
Colours of Grace 98 | |
Gemeenschap van Christus zingt 175 | |
Gezangboek EBG 114a | |
Glorieklokken 136 | |
Hoog de Harten 345 | |
Lieteboek 2013 483 | |
Liederen van het Leger des Heils 468 | |
Lieteboek foar de tsjerken 143 | |
Op Toonhoogte 83 | |
Petrus & Paulusbundel 312 | |
Randstadbundel 168 | |
Uit aller mond 36 | |
119 Gezangen 13 | |
Liederen voor de Gemeentezang 180 | |
Liedbundel met Bijbellezingen 271 | |
Liederboek KSH 8 | |
Geestelijke Liederenschat 1935 119 | |
Laus Deo 744 (Du) |
Stille nacht, heilige nacht is een vertaling van het beroemde Duitse kerstlied Stille Nacht, heilige Nacht uit 1818. De tekst is van Joseph Mohr (1792 - 1848) en vertaald door Johannes Yserinkhuysen (1858-1935). De melodie is gecomponeerd door Franz Gruber (1787 – 1863).
Inhoud
Opname beluisteren
- Henk Lemckert op Orgel Abdijkerk van Loosduinen C.F. in sopraan (liedboekzettingen.nl)
- Uitvoering door Moya Brennan in het Gaelic op haar album An Irish Christmas:
- Thomaner Chor Leipzig:
Tekst
In het Nederlands taalgebied zijn er meerdere versies van het lied. Daarbij is de katholieke versie de meest getrouwe vertaling van de Duitse originele tekst. De protestantse versie - hertaald door Johannes Yserinkhuysen (1858-1935) - wijkt daar behoorlijk van af.
Versies
In het Nederlands taalgebied zijn er meerdere versies van het lied die gezongen worden. Daarbij is de katholieke versie de meest getrouwe vertaling van de Duitse originele tekst. De protestantse versie - hertaald door Johannes Yserinkhuysen (1858-1935) - is echter geheel anders. Vaak wordt gezegd dat de protestanten de originele tekst (met termen als "hoogheilige paar", "eng'len") "te katholiek" vonden, en daarom een eigen versie schreven.
Oorspronkelijke Duitse tekst | Protestantse versie | Katholieke versie | Vlaamse versie | Een andere Nederlandse versie | |
---|---|---|---|---|---|
meestal worden alleen coupletten 1, 2 en 6 gezongen |
| ||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ontstaan
De oorspronkelijke tekst werd in het Duits geschreven door Joseph Mohr (1792 - 1848). De Oostenrijkse componist Franz Gruber (1787 – 1863) schreef de melodie. Stille Nacht werd voor het eerst opgevoerd in de St. Nikolauskerk in Oberndorf (Oostenrijk) op Eerste Kerstdag 1818.
De tekst was door Mohr al in 1816 geschreven, maar op kerstavond 1818 vroeg Mohr aan Gruber om een gitaarbegeleiding te maken bij de tekst. Waarom specifiek om een gitaarbegeleiding werd gevraagd is tot op de dag van vandaag onduidelijk. De meest gebruikte verklaring was dat het orgel van de kerk kapot was, volgens een populaire versie doordat muizen van de balg hadden gegeten. Maar misschien wilde Mohr gewoon een andersklinkend lied.
Volgens een andere anekdote raakte het lied, nadat het in 1818 eenmalig was opgevoerd, weer zoek en werd het pas in 1825 door een orgelreparateur teruggevonden. Dit verhaal berust zeer waarschijnlijk niet op waarheid, omdat zowel Mohr als Gruber in het begin van de jaren 1820 met variaties op Stille Nacht kwamen.
Inhoud
Muziek
Muziekuitgaven
Zie Stille Nacht, heilige Nacht (melodie) voor een overzicht van alle (orgel)literatuur en koorbewerkingen van deze melodie.
- Henk Lemckert C.F. in sopraan (liedboekzettingen.nl) [1]
Liturgisch gebruik
Hymnologische informatie
- In Colours of Grace is de oorspronkelijk Duitse tekst opgenomen met vertalingen in het Engels, Frans, Kroatisch, Pools, Zweeds en Spaans. De Nederlandse vertaling ontbreekt.
Cor Waringa maakte de Friese vertaling: Stille nacht, hillige nacht
Literatuur
Toelichting:
- Liedboekcompendium: https://www.liedboekcompendium.nl/lied/483-stille-nacht-heilige-nacht-4_5_1
- Liederkunde zum Evangelischen Gesangbuch 13-28 (A.Heinz)
- Geistliches Wunderhorn, blz.408 (H.Kurzke)
- Willem Mudde: Een onvolwassen Kerstlied : bij de 150ste verjaardag van 'Stille Nacht', tekst van een radiolezing op 26 december 1968 voor de NCRV, verschenen in: In de hof der evangelische kerkmuziek : bloemlezing van artikelen en voordrachten van Willem Mudde, p. 140-144.
Culturele informatie
In 2018 wordt het 200-jarig jubileum van het lied uitbundig gevierd in Salzburg. De toeristenorganisaties spelen in op het thema met speciale tentoonstellingen. Zie deze website Stille Nacht feiert sein 200-Jahr-Jubiläum.
Externe links
- Artikel over het lied op Wikipedia.