De dag breekt aan in stralend licht

Dit lied is niet te vinden in één van de veelgebruikte liedbundels.
Mogelijk staat het wel in andere liedbundels. Kijk hiervoor in de infobox rechts, onder het kopje 'Liedbundels'.

De dag breekt aan in stralend licht Morgenlied naar Ambrosius
Herkomst
Titel	Schon bricht des Tages Glanz hervor
Taal	Duits
Land	Duitsland
Periode	1939
Tekst
Dichter	Jochen Klepper
Vertaler	Titia Lindeboom
Metrisch	8-8-8-8
Muziek
Melodie	Iam lucis orto sidere
Herkomst	14e eeuw
Solmisatie	2-1-2-4-5-4-3-2
Gebruik
Getijde v/d dag	Ochtend
Thema	Loven en danken Verwachting

Ambrosius van Milaan, mozaïek in de Sint-Ambrosius in Milaan; mogelijkerwijze nog tijdens zijn leven ontstaan

Jochen Kleppers lied Schon bricht des Tages Glanz empor is een vertaling van de oudkerkelijke hymne Iam lucis orto sidere. De dag breekt aan in stralend licht is weer een Nederlandse vertaling van de Duitse tekst, vertaald door Titia Lindeboom.

Opname beluisteren

• Een metrische versie van de Gregoriaanse melodie:

<html5media height="50" width="200">File: Jij_hebt_jouw_woord_aan_ons_gezegd.mp3 </html5media>

Liedbundels

De Duitse versie van het lied staat in het Evangelisches Gesangbuch (EG 453).

Tekst

De dag breekt aan in stralend licht.
Houd nu je hart op God gericht,
dat Hij je deze dag behoedt
voor ongeluk en tegenspoed.

Hij raakt ons zacht de lippen aan,
geen twist mag tussen ons bestaan.
Zijn liefdevolle zorg bevrijdt
ons zicht van alle ijdelheid.

Omhul je met zijn zuiverheid,
ontdoe je van onbuigzaamheid.
Houd voor Hem ook je lichaam rein
door matiging van brood en wijn.

Opdat, wanneer het licht verdwijnt,
de gouden zon niet langer schijnt,
Gods gulle liefde jou omgeeft.
Prijs Hem, die jou geschapen heeft.

Loof nu de Vader, op zijn troon!
Loof Jezus Christus, God de Zoon!
Loof ook de Geest, tot troost bereid,
nu en in alle eeuwigheid.

Ontstaan

Jochen Klepper schreef dit lied begin juni 1939 in een voor hem bijzonder onrustige tijd. De toenemende dreigingen tegen Joden, en daarmee ook tegen het gezin van Klepper, veroorzaakten veel stress. Daarbij moest het gezin verhuizen uit hun huis in Berlijn naar een andere wijk, omdat het werd gesloopt vanwege de megalomane bouwplannen van Hitler en Speer. Door gebrek aan rust en inspiratie had Klepper al een jaar geen nieuw lied meer geschreven. Dit lied was geen eigen initiatief, maar een opdracht. Daarom wijkt het qua vorm en inhoud ook af van de andere Klepperlieden.
Op maandag 5 juni schrijft Klepper in zijn dagboek: ,,Eindelijk weer geschreven! (Hanni zegt: Een dag is nog niet verloren als jij zoals moois schrijft!) De Duitse herdichting van de ambrosiaanse hymne ‘Iam lucis orto sidere’ voor de kerkmuziekkring van uitgeverij Burckhardt, die mij daarom had gevraagd. Helaas tijdens de verhuisdagen. Alleen hierin kan God mij nog helpen, dat ik weer aan werken toekom."

Inhoud

‘Ambrosianischer Morgengesang’ noemde Klepper zijn lied, omdat de tekst wordt toegeschreven aan Ambrosius van Milaan (339-397). Mogelijk is de tekst enige eeuwen jonger.
De hymne is het lied van een kloostergemeenschap. Theoloog en schrijver Reinhard Deichgräber wijst erop dat deze oorsprong belangrijk is voor het begrijpen van de inhoud van de tekst. ,,De gemeente die deze hymne zingt is niet, zoals vaak in onze gemeenten, een gezelschap van mensen van zeer verschillende komaf die elkaar nauwelijks kennen. Dit is een gebed van mensen die de hele dag – werk en ontspanning, eten en drinken, slapen en bidden – met elkaar delen. Het is de kloosterwereld die tot ons spreekt. Zo begrijpen wij de bedreigingen waarmee zo’n levengemeenschap te maken krijgt, bedreigingen waartegen je je niet eenvoudig zelf kunt beschermen.’’ God moet de mensen beschermen tegen iedereen en alles wat kwaad wil doen. (couplet 1). Boze woorden bedreigen de gemeenschap, net als begerige, gierige en jaloerse blikken die vallen op ijdele dingen. (couplet 2). Maar bedreigingen komen vooral voort uit het innerlijk van de mens. Daarom is het van belang dat wij zuiver zijn, dat wij openstaan voor de ander en ons niet te buiten gaan aan voedsel en drank (couplet 3).

Muziek

‘Iam lucis orto sidere is een Gregoriaanse hymne die gezongen wordt in de Lauden (het ochtendgetijde). Mogelijk stamt de melodie uit de zesde eeuw, het Evangelisches Gesangbuch gaat uit van de negende eeuw.
Tekstdichter Michaël Steehouder schreef het lied Groeiend woord (Jij hebt jouw woord aan ons gezegd) op deze melodie.

Literatuur

• ‘Liederkunde zum Evangelischen Gesangbuch’, Heft 8, Reinhard Deichgräber, 2003
• 'Jochen Klepper', Marcus Baum, 2011

Externe links

• Artikel over Jochen Klepper op de Nederlandse Wikipedia
• Artikel over Jochen Klepper op de Duitse Wikipedia
• Nederlandse website over Jochen Klepper