Kerkliedwiki bundels.png
Kerkliedwiki wijst je de weg naar meer dan 10.000 liederen!

Tips nodig? Zo kun je een lied zoeken. Hier vind je een overzicht van alle liedbundels.
Wil je ons werk steunen? Hier vind je meer over doneren of koop onze unieke Ubi-cari-tas.

Meer weten of vragen over Kerkliedwiki? info@kerkmuzieknetwerk.nl
Kerkliedwiki bundels.png Kerkliedwiki wijst je de weg naar meer dan 10.000 liederen! Tips nodig? Zo kun je een lied zoeken. Hier vind je een overzicht van alle liedbundels.

Op Liturgiewerkplaats.nl bieden we je inspiratie en concrete tips rond kerkmuziek en vieren Abonneer je op de nieuwsbrief.

Wil je ons werk steunen? Hier vind je meer over doneren of koop onze unieke Ubi-cari-tas. Meer weten of vragen over Kerkliedwiki? info@kerkmuzieknetwerk.nl

Als alles stilte wordt

Uit Kerkliedwiki
Ga naar: navigatie, zoeken
Dit lied is te vinden in de volgende veelgebruikte liedbundel(s):
Zangen van Zoeken en Zien 249
Mogelijk staat het ook in andere liedbundels. Kijk hiervoor in de infobox rechts, onder het kopje 'Liedbundels'.
Als alles stilte wordt
Vorm Strofelied
Herkomst
Taal Nederlands
Land Nederland
Tekst
Dichter Michaël Steehouder
Metrisch 6-6-6-6
Muziek
Componist Chris van Bruggen
Solmisatie 5-1-3-3-2-1
Gebruik
Kerkelijk jaar Allerzielen
Getijde v/d dag Avond
Thema Levenseinde
Stilte
Liedbundels
Zangen van Zoeken en Zien 249
Om de aarde te bewonen

Als alles stilte wordt is een lied op tekst van Michaël Steehouder en muziek van Chris van Bruggen.

Opname beluisteren

Tekst

Als alles stilte wordt
want alles is gezegd
mijn zwijgen is genoeg
ben jij mij dan nabij

Als alles stilte wordt
mijn laatste brood gedeeld
geen honger meer naar meer
ben jij mij dan nabij

Als alles stilte wordt
gezongen is mijn lied
tot aan de laatste noot
ben jij mij dan nabij

Als alles stilte wordt
en wenken mij van ver
die ik heb liefgehad
ben jij mij dan nabij

Als alles stilte wordt
mijn adem gaat voorbij
mijn warmte is geweest
ben jij mij dan nabij

Als alles stilte wordt
en ik mag uit de tijd
wacht mij de zachte dood
dan ben jij mij nabij

Inhoud

"Er was een debat, en dat is er nog steeds, over de vrijheid om het tijdstip van je eigen dood te kiezen als je vind dat je leven voltooid is. Een debat waarin niet alleen leven en sterven van mensen, maar ook, en soms vooral eigen gelijk, en zelfs politiek opportunisme aan de orde is. Dit is geen politiek lied. Het probeert iets op te roepen van de stilte waarin steeds meer oude mensen leven. Ik dacht dat de vraag niet zozeer is of je in vrijheid mag kiezen wanneer en hoe je wilt sterven, maar veel meer of er iemand jou nabij zal zijn en wie dat zal of zullen zijn." (Michaël Steehouder tijdens de liedmiddag in De Ark te Groningen, 18 maart 2012)

Een open lied

Als alles stilte wordt is een"open" lied. Daaronder versta ik een lied waarin

  • individuele mensen hun eigen ervaringen en emoties op hun eigen manier kunnen herkennen en beleven;
  • de tekst tijdens het zingen langzamerhand meer en diepere betekenis krijgt;
  • de betekenis van de tekst kan veranderen al naar gelang de plaats en het moment waar hij gezongen wordt.

In die zin is het een lied dat niet vooraf gegeven is, maar dat als het ware tijdens het zingen, tijdens de viering gecreëerd wordt. Het is geen lied in de liturgie, maar het lied wordt zelf liturgie.

Het eerste wat open is in dit lied is de strekking van de tekst. De slotlied van elk couplet, ben jij mij dan nabij, kun je opvatten als een gebed, maar ook als een vraag. Een angstige vraag of juist een vraag vol vertrouwen, zoals in dat bekende liedje van Claudia de Breij: Als de oorlog komt, en als ik dan moet schuilen, mag ik dan bij jou? Die dubbelzinnigheid wordt bereikt door de dubbelzinnigheid van de persoonsvorm ben (gebiedend of vragend) en door het ontbreken van een leesteken achter dat zinnetje (uitroepteken of vraagteken). Een “breuk” ontstaat in het laatste couplet: daar maakt de vraag ruimte voor zekerheid - een breuk die ook in de melodie tot uiting wordt gebracht.

Wat ook open is in het lied, is de geadresseerde. Tot wie wordt het gezongen? Wie door een gelovig oog naar de tekst kijkt, denkt misschien eerder aan God dan aan mensen. Maar er zijn zoveel mogelijkheden. Waarom niet je naaste dierbare, of degene die naast je zit in de viering? Je beschermengel? Of iemand die jij bewondert en die jouw inspiratiebron is (geweest) in het leven? Gaandeweg, al zingend, kunnen zich mogelijkheden voordoen die aan de tekst meer betekenis geven.

Een derde element dat de tekst open maakt is de diversiteit aan ervaringen waarnaar verwezen wordt. Spreken, eten, zingen. De herinnering aan velen die ik heb liefgehad (waarbij wenken weer op allerlei manieren kan worden begrepen). De adem en de warmte van het lichaam. En speciaal voor de Twentenaren, de (iets verbasterde) uitdrukking oet de tied kommen.Voor ieder die het zingt roepen de beelden andere ervaringen op: dierbaar of duister, wie zal het zeggen?

Voor de openheid van de tekst is de herhaling van de twee raamzinnen (als alles stilte wordt ... ben jij mij dan nabij) van belang, evenals de simpele meditatieve melodie van Chris van Bruggen. Zij maken dat het lied mijmerend gezongen kan worden, zodat de tijd en de ruimte ontstaat waarin de verschillende betekenissen zich langzaam kunnen voordoen. [Notitie van Michaël Steehouder]