Kerkliedwiki bundels.png
Kerkliedwiki wijst je de weg naar meer dan 10.000 liederen!

Tips nodig? Zo kun je een lied zoeken. Hier vind je een overzicht van alle liedbundels.
Wil je ons werk steunen? Hier vind je meer over doneren of koop onze unieke Ubi-cari-tas.

Meer weten of vragen over Kerkliedwiki? info@kerkmuzieknetwerk.nl
Kerkliedwiki bundels.png Kerkliedwiki wijst je de weg naar meer dan 10.000 liederen! Tips nodig? Zo kun je een lied zoeken. Hier vind je een overzicht van alle liedbundels.

Op Liturgiewerkplaats.nl bieden we je inspiratie en concrete tips rond kerkmuziek en vieren Abonneer je op de nieuwsbrief.

Wil je ons werk steunen? Hier vind je meer over doneren of koop onze unieke Ubi-cari-tas. Meer weten of vragen over Kerkliedwiki? info@kerkmuzieknetwerk.nl

Als tussen licht en donker

Uit Kerkliedwiki
Ga naar: navigatie, zoeken
Dit lied is te vinden in de volgende veelgebruikte liedbundel(s):
Liedboek 2013 452 Tussentijds 129 Gezangen voor Liturgie 578 Zingt Jubilate 116
Mogelijk staat het ook in andere liedbundels. Kijk hiervoor in de infobox rechts, onder het kopje 'Liedbundels'.
Als tussen licht en donker
Tussen licht en donker
Vorm Strofelied
Herkomst
Taal Nederlands
Land Nederland
Periode 1962
Tekst
Dichter Tom Naastepad
Vertaler Lyske Boersma (Fr)
Bijbelplaats Romeinen 13:11-12
Johannes 14:1
Metrisch 7-6-7-6-6-7-7-6
Muziek
Melodie Von Gott will ich nicht lassen
Herkomst 16e eeuw/Scheidt’s Tabulatur-Buch 1650
Solmisatie 2-2-3-4-2-3-1
Gebruik
Kerkelijk jaar Adventstijd
Voleinding
Getijde v/d dag Avond
Liedbundels
Liedboek 2013 452
Tussentijds 129
Gezangen voor Liturgie 578
Zingt Jubilate 116
Aan de hand van Moses II-216
Bavoliedboek 300
Filippus Liederenboek 2
Lieteboek 2013 452
Laus Deo 1017
Het lied op onze lippen 120
Lied van de week 861125
Muziekbladen bij Continuo 49, 404
Tuskentiden 129

Als tussen licht en donker is een lied met tekst van Tom Naastepad. De melodie is een 16e eeuwse melodie Von Gott will ich nicht lassen (melodie).

Opname beluisteren

Tekst

Ontstaan

De eerste vermelding van dit lied was in de maandbrief van 6 december 1962, waarin Naastepad over dit lied ondermeer schrijft: 'Men moet Paulus' woorden over licht en donker (Romeinen 13: 11-14, de klassieke epistellezing voor de eerste zondag van de Advent) eenvoudig verstaan zoals een kind dat doet. Dan verstaan wij ook de barre ernst van Jesaja, en doorstáán wij zijn zesvoudig "Wee".'

Dit lied, gezongen bij het vallen van de avond, zingt het vertrouwen uit, dat er een doorkomen aan de nacht is. Die beangstigt niet. Wij gaan niet voorgoed onder in het donker. Maar het lied bezingt niet enkel de letterlijke loop van donker en licht. Het dagelijks gaan en komen van dag en nacht is beeld van groter dingen: het donker van de nacht is ook de winter, is ook de wereldnacht. Dat blinde, ondoorzichtige gebeuren, dat veel leven in uitzichtloos donker vangt. Het is ook de nacht van de dood. Ook die nacht is als een slaap, waarin God de wacht houdt. In de eerste strofe verwijst de zin uw hart raakt niet ontsteld naar Jezus' bemoediging in Johannes 14:1. De doorlopende, meditatieve gedachtengang wordt in het derde couplet onderbroken door een opeenstapeling van beelden. Jezus als hemel-lichaam: het vleesgeworden, lijfelijke woord uit de hemel én anderzijds lichtdrager en lichtgever. Wie wij zijn, zien wij in Hem terug, herkennen wij aan Hem én ontdekken wij in zijn licht: wij staan in U te lezen. (Tekst geparafraseerd en ontleend aan het documentatieblad bij 'Lied van de week' (november 1986).

Interpunctie of redactie

Het is opvallend voor wie meerdere gepubliceerde versies van dit lied naast elkaar houdt, hoe de interpunctie verschilt. Het gebruik van 'punt-komma's' of komma's kan voor het verstaan van een tekst veel verschil maken. In de uitgave 'Het lied op onze lippen', de liedbundel waarin alle liedteksten van Tom Naastepad verzameld zijn, mag je een correcte (lees: op de autografen van de auteur/dichter gebaseerde) schrijfwijze veronderstellen. Een in het oog springend voorbeeld ter illustratie bij de eerste regel van het derde couplet: O hemellichaam, Jezus, dat ieder mens verlicht.... óf: O hemellichaam Jezus dat ieder mens verlicht.

Muziek

De oorspronkelijke melodie 'Von Gott will ich nicht lassen' heeft sinds zijn ontstaan in 1563 een reeks van grote en kleine veranderingen ondergaan. De in 'Lied van de Week' (november 1986) gepubliceerde melodie lijkt verdacht veel op die van Lied 452 (LB 2013), maar wijkt in de vijfde, zevende en achtste regel enigszins af. Dat is van belang als de verschillende zettingen die Paul Schollaert schreef, en gepubliceerd werden bij 'Lied van de Week' (november 1986) door organist en koor worden gebruikt. Schollaert schreef een zetting voor unisono vrouwen en orgel; een vierstemmige a cappella koorzetting; een vierstemmige zetting met de cantus firmus in de tenor; een zetting voor orgel, hout-, fluit- en koperblazers met eenstemmige melodie. Heerlijk om te zingen en te spelen! [En met een klein beetje moeite - het bewerken van de tekst - zijn de zettingen ook goed te gebruiken bij het zingen van 'Verwacht de komst des Heren' (LB 2013/439)!

Muziekuitgaven

Zie het artikel Zie Von Gott will ich nicht lassen (melodie) voor een overzicht van alle (orgel)literatuur en koorbewerkingen van deze melodie.

Hymnologische informatie

Lyske Boersma heeft de Friese vertaling gemaakt: As tusken ljocht en donker

Literatuur

Toelichtingen:

Een zeer uitvoerige bespreking van dit lied - in combinatie met een ander avondlied, namelijk Psalm 134 - is te vinden in: De dienst van het lied : muziek-historische en didaktische studies over het Kerklied in de Oecumene / Ignace de Sutter. Brugge : Uitgeverij Emmaüs, 1974. ISBN 9026477333. Blz. 190-204.

Vindplaatsen van het lied (anders dan in de op deze pagina's gebruikelijke liedbundels):

  • Een nieuw lied, nr. 92 (1962)
  • Op de dorsvloer, p. 235 (1964)
  • Aan de hand van Mozes-II, p. 216 (1971)

Externe links

Vrijwel alle Maandbrieven, die Naastepad schreef naar de leden en de belangstellenden van de Araunagemeente (1961-1992) zijn terug te vinden op de website van het Rotterdams Leerhuis http://rotterdamsleerhuis.nl/brieven