Kerkliedwiki bundels.png
Kerkliedwiki wijst je de weg naar meer dan 10.000 liederen!

Tips nodig? Zo kun je een lied zoeken. Hier vind je een overzicht van alle liedbundels.
Wil je ons werk steunen? Hier vind je meer over doneren of koop onze unieke Ubi-cari-tas.

Meer weten of vragen over Kerkliedwiki? info@kerkmuzieknetwerk.nl
Kerkliedwiki bundels.png Kerkliedwiki wijst je de weg naar meer dan 10.000 liederen! Tips nodig? Zo kun je een lied zoeken. Hier vind je een overzicht van alle liedbundels.

Op Liturgiewerkplaats.nl bieden we je inspiratie en concrete tips rond kerkmuziek en vieren Abonneer je op de nieuwsbrief.

Wil je ons werk steunen? Hier vind je meer over doneren of koop onze unieke Ubi-cari-tas. Meer weten of vragen over Kerkliedwiki? info@kerkmuzieknetwerk.nl

De eerste dag der week

Uit Kerkliedwiki
Ga naar: navigatie, zoeken
Dit lied is te vinden in de volgende veelgebruikte liedbundel(s):
Liedboek 2013 604
Mogelijk staat het ook in andere liedbundels. Kijk hiervoor in de infobox rechts, onder het kopje 'Liedbundels'.
De eerste dag der week
Vorm Strofelied
Herkomst
Taal Nederlands
Land Nederland
Tekst
Dichter Joke Ribbers
Vertaler Reinder Reitsma (Fr)
Bijbelplaats Genesis 1:3
Genesis 9:8-17
Jesaja 1:18
Metrisch 6-7-6-7-6-7-6-7-9
Muziek
Melodie Hoe groot de vrugten zijn
Herkomst Amsterdam 1624
Solmisatie 5-1-2-3-4-5
Gebruik
Kerkelijk jaar Paasnacht
Paasmorgen
Liedbundels
Liedboek 2013 604
Lieteboek 2013 604
Lied van de week 860325
Zingend Geloven 3-16

De eerste dag der week is een paaslied op een tekst van Joke Ribbers. Het lied wordt gezongen op de melodie van het oude paaslied Hoe groot de vrugten zijn (Amsterdam 1624), in Engeland bekend van het lied This joyful Eastertide.

Opname beluisteren

  • Michaëlscantorij Zwolle + gemeentezang; zettingen Toon Hagen:
  • Melodie in de Engelse uitvoering (arrangement Charles Wood):
  • Henk Lemckert op Orgel Abdijkerk van Loosduinen C.F. in sopraan (www.liedboekzettingen.nl) [1]

Tekst

Het lied heeft 3 strofen. De tekst is auteursrechtelijk beschermd. De eerste regels van de 3 strofen:

1. De eerste dag der week, de wereld is begonnen
2. Het water van de vloed stond ons al aan de lippen
3. Wij delen brood en wijn

Inhoud

De tekst van dit paaslied wil met name de gevolgen van het Paasfeest voor ons aangeven: steeds in de laatste twee zinnen van iedere strofe wordt aangegeven, wat er met ons gebeurt nu Christus is verrezen: wij zien het levenslicht, wij vieren onze doop, wij leven uit de dood. Onze wedergeboorte, de doop, het avondmaal, onze opstanding worden zo ook alle getekend als paasgebeurtenissen.

Strofe 1 verwijst naar Genesis 1: de chaos kan zijn gang niet meer gaan, aan alle kanten is leven aan het volle licht gebracht. Strofe 2 heeft als decor het zondvloedverhaal uit Genesis 7, 8 en 9; het water als symbool van de dood, waar doorheen getrokken wordt, zoals bij de doop. Noach's ark en duif krijgen in dit couplet en heel eigen, andere functie. De tweede en derde regel van strofe 3 gebruiken een tekst uit Jesaja 1: 18 om het avondmaal te kleuren als maaltijd van verzoening. 'Al waren uw zonden als scharlaken, zij zullen wit worden als sneeuw; al waren zij rood als karmozijn, zij zullen worden als witte wol'.

Dit lied kenmerkt zich door prachtige taal en visuele beeldspraak. Er valt veel te zien! Zoals bijvoorbeeld 'de hemel staat vol zonnen'. Ook heeft Joke Ribbers niet geaarzeld om bijna vergeten bijbelse woorden als baaierd (de chaos uit Genesis 1:1) en karmozijn (net als scharlaken de naam van een rode verfstof) een plaats te geven. Zo'n keuze geeft niet de gemakkelijkste toegang, maar kan literair en theologisch van grote waarde zijn. (Bron: documentatieblad van Lied van de Week, maart 1986).

Opmerkelijk: in de publicatie van dit lied in 1986 staat in het derde couplet: 'Het graf, de moederschoot / MAG niet het einde wezen'. In Liedboek 2013 is dit veranderd in 'Het graf, de moederschoot / ZAL niet het einde wezen'.

Muziek

De melodie is ontleend aan 'De liefde voortghebracht' dat in Camphuysens Stichtelyke Rijmen voorkomt als 'Hoe groot de vrugten zijn'(1647). De Amsterdamse musicus Butler zag in 1652 de wenselijkheid ervan om het 'verrezen' van vijf uitroepen terug te brengen tot vier. Met het bekend worden van dit lied in Engeland ging ook de melodie-notatie een eigen leven leiden. In 'Lied van de week' (1986) is de melodie in G weergegeven; dat is aan de hoge kant, al is er maar één 'hoge g' in de melodie aanwezig. In de toelichting schrijft Cor Brandenburg: 'Laat de gemeente haar 'hoogste noot' op Pasen maar eens zingen!'.

Evenwel in Liedboek 2013 zijn enkele mutaties aangebracht bij de regeleinden (rusten opgevuld) en is het lied afgedrukt in F.

Zie het artikel Zie Hoe groot de vrugten zijn (melodie) voor een overzicht van alle (orgel)literatuur en koorbewerkingen van deze melodie.

Hymnologische informatie

Reinder Reitsma heeft de Friese vertaling gemaakt: In nije earste dei

Literatuur

Toelichting: