Tips nodig? Zo kun je een lied zoeken. Hier vind je een overzicht van alle liedbundels.
Wil je ons werk steunen? Hier vind je meer over doneren of koop onze unieke Ubi-cari-tas.
|
O Heer die onze Vader zijt
Mogelijk staat het ook in andere liedbundels. Kijk hiervoor in de infobox rechts, onder het kopje 'Liedbundels'.
O Heer die onze Vader zijt is een vertaling van het Engelse lied Dear Lord and Father of mankind. De tekst is van de Amerikaanse dichter en Quaker John Greenleaf Whittier (1807-1892). De vertaling is van Jan Willem Schulte Nordholt. Er zijn twee melodieën bij dit lied gepubliceerd in Nederlandse liedbundels. De melodie Repton van Charles Hubert Hastings Parry (a) en de melodie Rest of Elton van Frederick Charles Maker (1844-1927) (b). De Geestelijke LIederenschat 1935 heeft een wat vrije bewerking van Hendrik Hasper : O Vader aller mensen en een nog vrijere liedtekst op deze basis O Vader, vol van liefde en trouw
Inhoud
Opname beluisteren
- Melodie a: Repton:
- Melodie b: Rest of Elton:
- Melodie a: Repton
- Henk Lemckert op Orgel Abdijkerk van Loosduinen C.F. in tenor [1]
- Melodie b: Rest of Elton:
- Henk Lemckert op Orgel Abdijkerk van Loosduinen C.F. in sopraan([2])
- Henk Lemckert op Orgel Abdijkerk van Loosduinen C.F. in alt ([3])
- Video: ‘Dear Lord and Father of mankind’ door The Choir of the Abbey School, Tewkesbury op https://www.liedboekcompendium.nl/lied/836-o-heer-die-onze-vader-zijt-7_9_6
Tekst
De beginregels van de (vertaalde) strofen luiden:
- 1. O Heer die onze Vader zijt
- 2. Geef dat uw roepstem wordt gehoord
- 3. O vrede van Tiberias
- 4. Leg Heer uw stille dauw van rust
- 5. Dat ons geen drift en pijn verblindt
Bij Hendrik Hasper: #85
- 1. O Vader, vol van liefde en trouw
- 2. Gij die het al hebt voortgebracht
- 3. Als uwe vrede zacht en mild
- 4. Wat ooit ons zwakke hart beving
- 5 Uw liefde, die de vrees verbant
- 6 Richt, Vader, dan ons hooft omhoog!
- 86:
- 1. O Vader aller mensen, red
- 2. Gelijk na hard' en bange nacht
- 3. O voorsmaak van de eeuw'ge rust
- 4. Door zulk een stilte zij gedempt
- 5 Kom met uw rust als koele dauw
- 6 Wannneer een grote en sterke wind
- 7 Maar als een zachte stilte suist
Ontstaan
The Brewing of Soma is de titel van een gedicht van Whittier uit 1872. Hij schreef dit gedicht uit ergernis over een luidruchtige opwekkingsbijeenkomst in de buurt. Als Quaker was hij opgegroeid met het idee dat je God kunt vinden in de stilte.
In het gedicht keert hij zich tegen andere manieren van God zoeken. Als eerste ligt dronken worden door Soma (een heilige, rituele, mogelijk hallucinerende, drank) onder vuur, een vierduizend jaar oud gebruik in de Vedische religie in India/Iran waarover hij had gelezen in een boek van godsdiensthistoricus Max Müller. Ook de praktijken van de derwisjen (drank, dans, meditatie), het orphisme (gezang), de Bacchanten (drank als middel tot extatisch en grensoverschrijdend gedrag) keurt hij af, ‘zelfs sommige christenen proberen door muziek in trance te komen en opgetild te worden naar de hemel’… Zo komt hij tot de dichtregels:
Dear Lord and Father of mankind,
Forgive our foolish ways!
Precies vanaf hier werd zijn gedicht door voorganger William Garrett Horder (1841-1922) tot gezang gemaakt, door het op te nemen in zijn bundel Congregational Hymns: A Hymnal for the Free Churches (1884). Whittier eindigt zijn gedicht met de volgens hem échte (=Quakers) methode om in contact met het goddelijke te komen: sober leven naar Gods wil; zoeken naar stilte; geen zelfzucht. Dán hoor je de ‘stille stem in ’t hart’ (vergelijk: 1 Koningen 19:11-13). God is in de stilte, niet in de aardbeving, wind of vuur. Het Lied verwijst ook naar Mat. 14:13-21; Mar. 6:34-44; Luc. 9:10-17 en Joh. 6:1-15.
Whittier spreekt in het derde vers over Jezus die met de Vader de stilte van de eeuwigheid deelt. Vertaler Jan Willem Schulte Nordholt denkt bij zijn vertaling aan Rembrandts ets ‘Christus geneest de zieken’. Op deze ets is te zien dat Jezus zieken geneest, met schriftgeleerden discussieert en kleine kinderen ontvangt - de rijke jongeling verlaat het toneel door een poort. Schulte Nordholt kiest daarom voor ‘een wat socialer element (…) om de fijne geestelijkheid van het lied niet te zeer te laten vervluchtigen, maar te binden aan de aarde.’ (bron: Compendium van achtergrondinformatie bij de 491 gezangen uit het Liedboek voor de kerken, uitgave dr. G. van der Leeuwstichting Amsterdam 1977).
Het vierde vers blijft dicht bij het Engelse origineel.
Inhoud
Over 'The Brewing of Soma': De verhaallijn van het gedicht gaat over de Vedische priesters die Soma brouwen en drinken in een poging om goddelijkheid te ervaren. Het beschrijft hoe de hele populatie dronken raakt van de Soma.
Tekstdichter
John Greenleaf Whittier (1807 - 1892), voor het eerst gepubliceerd in The Atlantic Monthly, April 1872. John Greenleaf Whittier was een zeer bescheiden man uit een arm boerengezin in de regio New England in het uiterste Noordoosten van de Verenigde Staten. Als Quaker was hij opgegroeid met het idee dat je God kunt vinden in de stilte. Hij schreef het gedicht 'The brewing of Soma' in 1872 uit ergernis over een luidruchtige opwekkingsbijeenkomst in de buurt. Whittier was een van de populairste gezangendichters van de Engelssprekende wereld.
Muziek
Kerkmusicus Adriaan C. Schuurman vond de melodie van componist Frederick Charles Maker (1844-1927), in de VS zeer populair en in Nederland gebruikt in het Liedboek voor de Kerken (1973), ‘voor ons besef erg week, maar wanneer hij 'in rustig tempo en zeer licht gezongen' wordt, geeft hij wel degelijk de stille aandacht weer waarvan Whittier spreekt. Als men ter zake attent is, verliest de melodie haar schijnbaar ordinaire karakter.’ (bron: Compendium van achtergrondinformatie bij de 491 gezangen uit het Liedboek voor de kerken, uitgave dr. G. van der Leeuwstichting Amsterdam 1977).
- In Engeland zingt men het lied bij voorkeur op de melodie a Repton (LB 836).
- In de Verenigde Staten zingt met het lied bij voorkeur op de melodie b Rest of Elton (andere bundels).
- De Geestelijke Liederenschat 1935 gebruikt in de Appendix deel I een andere melodie voor #85, gedateerd 1677 in Praag, voor Gegrüsset seystu Jesulein , en ook een andere melodie voor # 86 , gedateeerd 1608 in Andernach, voor Vom süssen Namem Jesu, und der Hochgelobten Mutter Gottes Mariae, beide in een bewerking van J.P. Bekkers,
Muziekuitgaven
- Zetting van de tune Repton: http://archive.wels.net/s3/uploaded/5855/howclearis_-hildebrand.pdf
- Bewerking voor SSATBB, arrangement gebaseerd op de tune Repton, door Mark Hamilton Dewey: http://www.hymnwiki.org/Dear_Lord_and_Father_of_Mankind
- Tune Repton:Webwinkel Prozamusica (betaald)
Zie Repton (melodie) voor een overzicht van alle (orgel)literatuur en koorbewerkingen bij melodie a.
Zie Rest of Elton (melodie) voor een overzicht van alle (orgel)literatuur en koorbewerkingen bij melodie b.
Hymnologische informatie
- Jacobus Knol maakte de Friese vertaling: O goede God en trouwe Heit
- Een recentere vertaling van dit lied is gemaakt door Sytze de Vries, zie de beschrijving van het lied O God van al wat leeft, vergeef
- Het gedicht werd voor het eerst gepubliceerd in The Atlantic Monthly, April 1872.
- In het Liedboek voor de Kerken staat de tekst van dit lied opgenomen als Gezang 463, met een melodie van Frederick Charles Maker. In Liedboek (2013) is een andere melodie gekozen, die overeenkomt met de tekst-melodie-combinatie zoals die in Engeland bekend is. De melodie van Maker wordt vooral in de Verenigde Staten gebruikt. De melodie van Charles Hubert Hastings Parry (1848-1918) is afkomstig uit zijn oratorium ‘Judith’ bij de ballad ‘Long since Egypt’s plenteous land’.
Liturgische informatie
Het lied is goed bruikbaar bij het verhaal over het brood, uit het evangelie van Matteüs 14,13-21 (vergelijk vooral strofe 3).
Literatuur
Toelichting:
- Liedboekcompendium: https://www.liedboekcompendium.nl/lied/836-o-heer-die-onze-vader-zijt-7_9_6
Culturele informatie
- Dit lied komt voor in de film Atonement (2007). De Engelse soldaten zingen dit lied in een muziektent op het strand bij Duinkerken, te midden van de puinhopen van de gevechten in de tweede wereldoorlog.
Het fragment kun je hier bekijken (na de reclame)
- Een blogartikel specifiek over dit fragment met de hymn uit de film
- In 2005 eindigde het lied op de tweede plaats in een verkiezing van het meest populaire kerklied in Engeland (georganiseerd door BBC-Songs of Praise). Persbericht.
Externe links
- Informatie over het lied O Lord and Father of mankind op de Engelse Wikipedia: http://en.wikipedia.org/wiki/Dear_Lord_and_Father_of_Mankind
- Informatie over F.Maker en bladmuziek van de tune Rest of Elton op Hymnary.org: http://www.hymnary.org/tune/rest_maker
- Informatie over de tune Repton op Hymnary.org: http://www.hymnary.org/tune/repton_parry
- Informatie over Parry op Wikipedia (NL, beknopt) http://nl.wikipedia.org/wiki/Charles_Hubert_Parry en Wikipedia Engels (zeer uitgebreid) http://en.wikipedia.org/wiki/Hubert_Parry
 |
Dit artikel voldoet aan de kwaliteit en uitgangspunten die gelden voor de informatie op Kerkliedwiki. Meer van dit soort artikelen staan in de Etalage. |
