Kerkliedwiki bundels.png
Kerkliedwiki wijst je de weg naar meer dan 10.000 liederen!

Tips nodig? Zo kun je een lied zoeken. Hier vind je een overzicht van alle liedbundels.
Wil je ons werk steunen? Hier vind je meer over doneren of koop onze unieke Ubi-cari-tas.

Meer weten of vragen over Kerkliedwiki? info@kerkmuzieknetwerk.nl
Kerkliedwiki bundels.png Kerkliedwiki wijst je de weg naar meer dan 10.000 liederen! Tips nodig? Zo kun je een lied zoeken. Hier vind je een overzicht van alle liedbundels.

Op Liturgiewerkplaats.nl bieden we je inspiratie en concrete tips rond kerkmuziek en vieren Abonneer je op de nieuwsbrief.

Wil je ons werk steunen? Hier vind je meer over doneren of koop onze unieke Ubi-cari-tas. Meer weten of vragen over Kerkliedwiki? info@kerkmuzieknetwerk.nl

Gemeenschap van Taizé

Uit Kerkliedwiki
Ga naar: navigatie, zoeken
Gebed in de Verzoeningskerk in Taizé

De Gemeenschap van Taizé (Frans: Communauté de Taizé) is een oecumenische kloostergemeenschap in het dorpje Taizé in Bourgondië, Frankrijk. De gemeenschap, gesticht in 1940 door frère Roger, bestaat tegenwoordig uit meer dan 100 broeders, afkomstig uit protestantse en katholieke tradities en uit ongeveer 30 verschillende landen. Jaarlijks komen vooral veel jongeren naar Taizé om er een week of langer door te brengen. Kenmerkend voor Taizé zijn de meditatieve liederen, vaak korte liederen die vele malen worden herhaald.

Geschiedenis

Broeder Roger, 1991

De geschiedenis van de gemeenschap van Taizé begint in 1940, aan het begin van de Tweede Wereldoorlog. De 25-jarige theoloog Roger Schutz-Marsauche verliet zijn geboorteland Zwitserland en reisde naar Frankrijk, naar het plaatsje Taizé in de omgeving van Cluny in Bourgondië. Hij kocht er een huis waar hij mensen opving die het oorlogsgeweld trachtten te ontvluchten, voornamelijk Joden. In 1942 was hij in Genève toen hij vernam dat hij was verraden en moest hij er blijven. Reeds in 1944 keerde hij in Taizé terug met een aantal vrienden waarmee hij al in Zwitserland de eerste gemeenschap vormde.

In de jaren na de oorlog bezochten de broeders geregeld gevangenen uit een nabijgelegen krijgsgevangenenkamp, die welkom waren in hun zondagse diensten. Ze namen ook weeskinderen op, bij de opvang speelde zijn zus Geneviève een belangrijke rol. Sinds 1949 wijden de broeders van Taizé zich aan een leven in celibaat, gemeenschapsleven en eenvoud. Op paaszondag 17 april 1949 legden de eerste zeven broeders daarover geloften af. Anno 2007 waren er ruim 100 broeders in de communiteit.

Theologen bezochten Taizé om kennis te maken met de oecumenische kloostergemeenschap. Vanaf eind jaren vijftig kwamen ook in toenemende mate jongeren op bezoek in Taizé.

Op 16 augustus 2005 werd broeder Roger tijdens een dienst neergestoken door een verwarde Roemeense vrouw. Hij overleed aan zijn verwondingen. Broeder Alois, die door broeder Roger tot zijn opvolger was benoemd, heeft zijn plaats ingenomen. Op 14 mei 2006 ontving de gemeenschap in Middelburg een Four Freedoms Award vanwege het bevorderen van de vrijheid van godsdienst. De prijs werd door broeder Alois in ontvangst genomen.

De gemeenschap zendt broeders uit naar achterstandsgebieden in Europa en een aantal ontwikkelingslanden daarbuiten, waaronder Bangladesh.

Ontmoetingen in Taizé

Vanaf eind jaren vijftig kwamen in toenemende mate jongeren op bezoek in Taizé. Tegenwoordig gaan jaarlijks zo'n 100.000 jongeren naar Taizé voor ontmoeting en bezinning, meestal voor een week, soms langere periode. Ze komen het hele jaar, maar vooral in de zomer en rond Pasen. Ze zijn veelal afkomstig uit Europa, maar er komen jongeren uit de hele wereld. In de momenten tussen deze diensten is er tijd voor bezinning, discussie, gebed en stilte, al dan niet in een groepje van jongeren met verschillende nationaliteiten.

Week- en dagritme

Op maandag tot en met zaterdag wordt het ritme grotendeels bepaald door het gebed. Drie maal per dag komen de broeders met alle bezoekers bijeen voor het gemeenschappelijk gebed in de Verzoeningskerk: een ochtendgebed om 8:15 uur, een middaggebed om 12:20 uur en een avondgebed om 20:30 uur.

Tussen de gebeden is er tijd voor andere activiteiten. Elke dag geven de broeders van de gemeenschap Bijbelinleidingen. Hierna gaat men uiteen in kleine groepjes om verder te praten over het onderwerp. Hierdoor vinden er in Taizé gesprekken plaats tussen jongeren uit verschillende kerken, van verschillende geloven (of niet gelovig), van verschillende nationaliteiten en uit verschillende culturen.

Op zondag is er om 10:00 uur een eucharistieviering en om 20:30 uur een avondgebed. Op zondag komen en gaan de meeste jongeren, daarom zijn er dan verder weinig activiteiten.

Buiten Taizé

Europese jongerenontmoeting

Jaarlijks wordt er, vlak na Kerst, een jongerenontmoeting georganiseerd in een grote stad ergens in Europa. Tienduizenden jongeren nemen deel aan deze samenkomsten. Ze worden ontvangen door parochies, gemeenten en families van de stad waar de ontmoeting plaatsvindt. Velen kunnen terecht bij gastgezinnen, waarmee ze eventueel samen nieuwjaar vieren.

Aan het eind van 2008 was er een jongerenontmoeting in Brussel (de eerste in België), aan het eind van 2010 was er één in Rotterdam (de eerste in Nederland).

Taizé-vieringen

Op veel plaatsen in België en Nederland worden regelmatig bijeenkomsten georganiseerd in de stijl van de gemeenschap van Taizé.

Muziek uit Taizé

Kenmerkend voor de gemeenschap zijn de liederen die in de gebedsvieringen gebruikt worden. Het zijn korte liederen die gewoonlijk vele malen achter elkaar gezongen worden. De gedachte hierachter is, dat het lied als een gebed in je onderbewustzijn een plaats vindt, en zo de hele dag kan dienen als meditatief, stil verlangen naar God. Vaak zijn de liederen een of twee regels lang, vierstemmig of canon en worden ze begeleid door gitaar of orgel met eventueel enkele solo-instrumenten.(Bron: Wikipedia)

Componisten van muziek voor de communiteit zijn: Jacques Berthier en Joseph Gelineau.

Deze video geeft een goede indruk van het karakter van de muziek.

Meditatieve liederen

"Het gezongen gebed is een van de belangrijkste uitdrukkingen van het zoeken naar God. Korte liederen, lange tijd herhaald, geven uitdrukking aan het meditatieve karakter. In slechts enkele woorden wordt een fundamentele werkelijkheid uitgedrukt, die men gemakkelijk met het verstand kan begrijpen. Als deze woorden, deze realiteit, bijna tot in het oneindige worden herhaald, dringen zij langzaamaan door tot de hele persoon. Meditatieve liederen stellen ons open om naar God te luisteren. In een gemeenschappelijk gebed scheppen deze liederen de mogelijkheid dat allen deelnemen en samen zijn in het wachten op God, zonder dat de tijd al te afgemeten is.

Niets opent de deuren van het vertrouwen in God beter dan de schoonheid van menselijke stemmen die samen zingen. Deze schoonheid laat ‘de vreugde van de hemel op aarde’ doorschemeren, zoals de christenen uit het Oosten dat noemen. Dan begint zich een innerlijk leven te ontwikkelen.

Deze liederen ondersteunen ook het persoonlijk gebed. Zij bouwen langzamerhand een eenheid op van de persoon in God en zij kunnen het werk, de gesprekken en de rust ondersteunen; zij verbinden gebed en dagelijks leven. Zelfs buiten ons weten om zetten zij in ons een gebed voort, in de stilte van ons hart.

Er zijn meditatieve liederen uitgegeven in de bundel Liederen uit Taizé. Ze zijn eenvoudig, maar het gebruik in een gemeenschappelijk gebed vraagt om voorbereiding. Om het meditatieve karakter van het gebed niet te verstoren, vindt de voorbereiding apart plaats.

Tijdens het gebed is het beter om het zingen niet te dirigeren, zodat allen naar het kruis kijken, naar de iconen of het altaar (bij een grote samenkomst is het echter goed dat een klein koor of enkele instrumenten onopvallend worden gedirigeerd). De voorzanger bevindt zich in het algemeen op de eerste rij, met degenen die de psalm lezen, de lezingen en de voorbeden, ook zij zijn gericht naar het altaar of de iconen en niet tegenover de deelnemers. Om de begintoon te vinden is het aan te raden om een stemvork of een instrument te gebruiken. Degene die de muziek inzet moet ook bedacht zijn op het tempo, dat de neiging heeft trager te worden. Zodra het aantal deelnemers groter wordt, is het nodig om een microfoon (bij voorkeur een draagbare microfoon) te gebruiken om de muziek in te zetten en af te sluiten (met een gezongen ‘amen’ op de laatste noot). Hij of zij die de liederen inzet, kan om deze te ondersteunen de microfoon gebruiken, zonder echter zijn stem op te dringen. Voor een grote samenkomst is een goede geluidsinstallatie van groot belang; zo nodig de installatie voor de aanvang van het gebed controleren en met alle stemmen die van de microfoon gebruik zullen maken een repetitie houden.

Liederen in verschillende talen zijn vooral van belang bij grote internationale bijeenkomsten. In een plaatselijke gebedsviering, waar alle generaties samenkomen, is het beter liederen in het Nederlands (zie de Nederlandse uitgave Liederen en gebeden uit Taizé), Engels of Latijns te kiezen. Deel zo mogelijk aan iedereen een liedblad uit of de bundel Chants de Taizé – Liederen uit Taizé. Maak ook gebruik van een gezang uit het plaatselijke liedboek.

Instrumenten: een gitaar, of een klavierinstrument ondersteunen de meerstemmigheid van het zingen. Zij helpen vooral bij het aanhouden van de toonhoogte en het goede tempo. De gitarist moet een klassieke stijl aanhouden! Maak gebruik van een microfoon indien de gitaar niet goed te horen is. Verschillende uitgaven van de muziek uit Taizé bevatten de partituren voor solostemmen en instrumentale begeleidingen. Naast de basisbegeleiding bestaan er ook begeleidingen voor andere instrumenten."

(Bron: website Taizé)

Liederen beluisteren

Liederen en gebeden uit Taizé zijn te vinden op de website van de communiteit. Op deze website vind je ook audiomateriaal om de verschillende stempartijen afzonderlijk te oefenen. http://www.taize.fr/nl_article10326.html?letter=A

Bundels

  • De bundel Liederen uit Taizé is een uitgave van de gemeenschap van Taizé en wordt in de gemeenschap gebruikt. Elk jaar wordt een nieuwe bundel uitgebracht waarin doorgaans enkele liederen zijn vervangen door nieuwe. De bundel van 2015-2016 bevat 154 liederen.
  • Het Taizé liederen- en gebedenboek is een Nederlandse uitgave van Uitgeverij Gooi & Sticht uit 2008. De bundel bevat 125 veelgezongen Taizé-liederen, een aantal met Nederlanse vertaling. Bij 50 liederen zijn ook Nederlandse solo's opgenomen.
  • De bundel Adem in ons is het vervolg hierop, uitgegeven door KokBoekencentrum in 2019. De bundel bevat de liederen uit de vorige bundel aangevuld met een selectie van nieuwe liederen die in de tussenliggende jaren in de gemeenschap zijn ontstaan. De nieuwe bundel bevat 145 liederen, waarvan 85 in het Nederlands vertaald.

Titeloverzicht liederen

  • De subpagina Liederen bevat de liederen uit de gemeenschap van Taizé die reeds zijn ingevoerd in deze Kerkliedwiki op alfabetische volgorde.
  • Voor de inhoudsopgaven van de verschillende bundels zie aldaar.

Externe links