Tips nodig? Zo kun je een lied zoeken. Hier vind je een overzicht van alle liedbundels.
Wil je ons werk steunen? Hier vind je meer over doneren of koop onze unieke Ubi-cari-tas.
|
God lof! Nu is gekomen
Mogelijk staat het ook in andere liedbundels. Kijk hiervoor in de infobox rechts, onder het kopje 'Liedbundels'.
God lof! Nu is gekomen | |
Vorm | Strofelied |
Herkomst | |
Titel | Nun jauchzet, all ihr Frommen |
Taal | Duits |
Land | Duitsland |
Periode | Omstreeks 1640 |
Tekst | |
Dichter | Michaël Schirmer |
Vertaler | Ad den Besten Jan Popkema (Fr) Hendrik Hasper (b) |
Bijbelplaats | 2 Samuel 2:8 Jesaja 61:1-2 Zacharia 9:9 Matteüs 21:1-11 Marcus 11:1-11 Lucas 1:51-52 Lucas 19:28-38 Johannes 12:13-15 |
Metrisch | 7-6-7-6-6-7-7-6 |
Muziek | |
Componist | Johann Crüger |
Melodie | Nun jauchzet, all ihr Frommen |
Solmisatie | 5-6-5-4-3-2-2 |
Gebruik | |
Kerkelijk jaar | Adventstijd Palmzondag |
Liedbundels | |
Liedboek 2013 438 | |
Liedboek voor de kerken Gezang 121 | |
Lieteboek 2013 438 | |
Lieteboek foar de tsjerken 121 | |
Geestelijke Liederenschat 1935 139 (b) |
God lof! Nu is gekomen is de Nederlandse vertaling van het lied Nun jauchzet, all ihr Frommen. De tekst is van Michaël Schirmer (1606-1673), de vertaling is van Ad den Besten (1923-2015). De melodie is van Johann Crüger (1598-1662).
Inhoud
Opname beluisteren
- Nassaukerk Amsterdam:
- Jos van der Kooy (orgel), Nicky Bouwers (alt) - vanaf 1:38.:
- De melodie:
- Henk Lemckert op Orgel Abdijkerk van Loosduinen C.F. in tenor (liedboekzettingen.nl)
- Cappella pro Cantibus o.l.v. Cor Brandenburg; Gijsbert Kok, orgel op https://www.liedboekcompendium.nl/lied/438-god-lof-nu-is-gekomen-4_0_8
Tekst
De tekst is auteursrechtelijk beschermd en kan daarom hier niet worden weergegeven. De eerste strofe luidt:
God lof! Nu is gekomen
Gods aangename tijd:
de Koning onzer dromen,
de Heer der heerlijkheid
treedt, zonder praal en pracht,
in onze wereld binnen,
om hier te overwinnen
de duivel en zijn macht.
Beginregels van de overige strofen:
- 2 Hij wilde zich verlagen
- 3 Gij machtigen der aarde
- 4 Gij armen en verdrukten
Bij Hasper:
- 1 Juicht vrolijk nu, gij vromen
- 2 Voor wie in 't duister wonen
- 3 Gij armen en bedroefden
- 4 Welhaast zal Hij verschijnen
Ontstaan
Het lied verscheen voor het eerst in 1640, en wel in het eerste door Johann Crüger uitgegeven gezangboek: Neues vollkömmliches Gesangbuch. (Bron: Een Compendium van Achtergrondinformatie bij de 491 Gezangen uit het Liedboek voor de Kerken).
Inhoud
Dit lied is een enigszins bekorte weergave van het in Duitsland zeer geliefde adventslied van Michaël Schirmer. Advent is hier geen zaak van menselijke innerlijkheid, zoals bijvoorbeeld in het lied van Valentin Thilo of in Paul Gerhardt's Hoe zal ik U ontvangen. Het gaat bij Schirmer om de komst van de koning, de rechter der wereld, waarvan Jezus zèlf heeft gesproken (Lucas 21: 25-33). Alleen zij die geloven, zullen deze koning herkennen in de schamele gestalte waarin Hij zich aandient. Hij komt om een werk te doen, dat Hem door God is opgedragen. Pas wanneer dát voltooid is, zal de wereld Hem zien zoals Hij is en zoals de gelovigen Hem nu al kennen. Eigenlijk gaat het in dit lied intussen niét om de gelovigen, maar om de armen en verdrukten, de kleinen, die door de vorsten van deze wereld worden geknecht, - voor hèn zal Hij in het krijt treden tegen de machtigen der aarde. Het is niet geheel zeker dat Michaël Schirmer hier voluit de politieke werkelijkheid van zijn tijd op het oog heeft gehad. De voorstellingen die hij gebruikt zijn immers geheel en al die van de profeet Jesaja. Niet onmogelijk, dat hij zich deze voorstellingen als symbolen van een hogere geestelijke werkelijkheid heeft gedacht. Maar toch is het opmerkelijk, dat zijn lied een zo krachtige waarschuwing aan het adres van de machtigen der aarde bevat als strofe 3. (Bron: Een Compendium van Achtergrondinformatie bij de 491 Gezangen uit het Liedboek voor de Kerken).
In dit lied wordt de Heer der Heerlijkheid voorgesteld als degene die gekomen is, degene die zal komen en degene die ook in de huidige tijd doorlopend 'komt'. Op deze manier wordt in het lied de betekenis van de intocht van Jezus in Jeruzalem aan de hand van het kerkelijk jaar weergegeven. In de adventsperiode, waar dit lied in eerste instantie voor bedoeld is, is het komen van Christus immers een belangrijk thema. Maar direct wordt ook al duidelijk dat Christus komt en op weg is naar de passietijd. Zowel de macht als de nederigheid van Christus komen hier naar voren: hij komt "zonder praal en pracht" maar zal uiteindelijk "overwinnen de duivel en zijn macht". (Bron: Christa Reich, Liederkunde zum Evangelischen Gesangbuch).
Muziek
Johann Crüger is ongetwijfeld een van de allerbelangrijkste componisten van melodieën uit heel de geschiedenis van het kerklied. Als we zijn oeuvre overzien, valt ons onmiddellijk op dat er twee stijlen in worden aangetroffen. Aan de ene kant wortelt hij nog in de Renaissance : hij heeft invloed ondergaan van het Geneefse Psalter en is nog niet helemaal losgekomen van de tradities der oude polyfonisten . Tot dit type melodieën behoort een lied als Herzliebster Jesu, was hast du verbrochen? ( Liedboek voor de Kerken , Gezang 181 ). Aan de andere kant is hij toch niet buiten de invloedssfeer van zijn eigen tijd gebleven: een meer harmonisch denken, meer regelmatige accenten die al in de richting van het maatbegrip gaan, vluggere beweging, ritmische figuren. Het is duidelijk dat onze melodie tot dit type behoort. Wat nog aan het oudere type herinnert, is het halfslot aan het einde van de vierde regel, dat op de tonica eindigt - iets wat men in de zestiende eeuw meest deed - en niet op de dominant - waar de zeventiende meer voor geporteerd was.
De melodie heeft de Bar-vorm : de regels 3 en 4 zijn een herhaling van 1 en 2. Verder is regel 7 gelijk aan 6 met uitzondering van de beginnoot. De regels 5-7 bewegen zich in de sfeer van de dominant; de slotregel heeft een duidelijk terugkerende functie. De gepunteerde ritmen 1, 3, 6 en 7 hebben een verfrissende werking. De vroegoptredende sext in regel 1 en 3 bepaalt reeds van het begin af het eigen gezicht van deze welluidende en prettig zingende melodie, die bijna geheel uit secunde schreden bestaat en daardoor practisch wel nergens moeilijkheden zal opleveren.
De melodie onderging in de 18de eeuw enkele misvormingen en is later ook bij een paar andere teksten in gebruik geweest. Terecht is men algemeen weer tot de oorspronkelijke versie van Crüger teruggekeerd. (Bron: Een Compendium van Achtergrondinformatie bij de 491 Gezangen uit het Liedboek voor de Kerken).
Muziekuitgaven
- Zetting van Erik Hofstede
- Zetting van Piet Zwart Jzn
- Partita voor orgel (PDF) door Theo Meurs (www.theomeurs.nl).
Zie Nun jauchzet, all ihr Frommen (melodie) voor een overzicht van alle (orgel)literatuur en koorbewerkingen van deze melodie.
Hymnologische informatie
- Jan Popkema maakte de Friese vertaling: Wês optein, jimme frommen
- De Geestelijke Liederenschat 1935 heeft een andere vertaling (van Hendrik Hasper?) met beginregel Juicht vrolijk nu, gij vromen
Literatuur
Toelichtingen:
- Liedboekcompendium: https://www.liedboekcompendium.nl/lied/438-god-lof-nu-is-gekomen-4_0_8
- Arie Eikelboom, Hymnologie: Een geschiedenis van de strofische zang in de westerse christelijke kerk: Deel 6: De ontwikkelingen in de eerste helft van de zeventiende eeuw in Duitsland. Huize Schuyt, 2012.
- Christa Reich,9: ‘Nun jachzet, all ihr Frommen pp. 10–13 in Liederkunde zum Evangelischen Gesangbuch 13. Onder redactie van Hans-Christian Drömann e.a. Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht, 2007.
- Een Compendium van Achtergrondinformatie bij de 491 Gezangen uit het Liedboek voor de Kerken, Amsterdam: Prof. Dr. G. Van der Leeuw-stichting, 1977, 346-347.
- Jeroen de Haan: Een actueel lied in barre tijden. In: Muziek & Liturgie, 92 (2023) nr. 5, blz. 27-30.
Externe links
- Artikel over het lied op Wikipedia (Duits).