Kerkliedwiki bundels.png
Kerkliedwiki wijst je de weg naar meer dan 10.000 liederen!

Tips nodig? Zo kun je een lied zoeken. Hier vind je een overzicht van alle liedbundels.
Wil je ons werk steunen? Hier vind je meer over doneren of koop onze unieke Ubi-cari-tas.

Meer weten of vragen over Kerkliedwiki? info@kerkmuzieknetwerk.nl
Kerkliedwiki bundels.png Kerkliedwiki wijst je de weg naar meer dan 10.000 liederen! Tips nodig? Zo kun je een lied zoeken. Hier vind je een overzicht van alle liedbundels.

Op Liturgiewerkplaats.nl bieden we je inspiratie en concrete tips rond kerkmuziek en vieren Abonneer je op de nieuwsbrief.

Wil je ons werk steunen? Hier vind je meer over doneren of koop onze unieke Ubi-cari-tas. Meer weten of vragen over Kerkliedwiki? info@kerkmuzieknetwerk.nl

Van 't vroeglicht van de dageraad

Uit Kerkliedwiki
Ga naar: navigatie, zoeken
Dit lied is te vinden in de volgende veelgebruikte liedbundel(s):
Liedboek 2013 516 (b) Liedboek voor de kerken Gezang 156 (b)
Mogelijk staat het ook in andere liedbundels. Kijk hiervoor in de infobox rechts, onder het kopje 'Liedbundels'.
Van 't vroeglicht van de dageraad
Genre Latijnse hymne
Vorm Strofelied
Herkomst
Titel A solis ortus cardine
Taal Latijn
Periode Omstreeks 450
Tekst
Dichter Coelius Sedulius
Martin Luther
Vertaler Jan Willem Schulte Nordholt
Bernard Smilde (Fr)
Andries Govaart (b)
Bijbelplaats Matteüs 2:1-12
Matteüs 3:13-17
Marcus 1:9-11
Lucas 3:21-22
Johannes 2:1-11
Metrisch 8-8-8-8
Muziek
Melodie Christum wir sollen loben schon (b)
Herkomst Middeleeuws (a)
Middeleeuws/Erfurt 1524 (b)
Solmisatie 2-3-4-5-6-2-3-5-4-3-3 (a)
2-4-5-6-4-5-4-3 (b)
Gebruik
Kerkelijk jaar Epifaniëntijd
Liedbundels
Liedboek 2013 516 (b)
Liedboek voor de kerken Gezang 156 (b)
102 gezangen 25 (b); 26 (b)
Alle liederen van Luther 2 (b)
Lieteboek 2013 516 (b)
Lieteboek foar de tsjerken 156 (b)


Van 't vroeglicht van de dageraad is een vertaling van een middeleeuws lied, bekend onder twee namen: A solis ortus cardine of Hostis Herodes impie. Jan Willem Schulte Nordholt vertaalde de hymne, die oorspronkelijk 23 strofen telde. Martin Luther werkte de hymne om tot een lied voor Kerst Christum wir sollen loben schon en beperkte het tot slechts acht strofen.

Opname beluisteren

  • Henk Lemckert op Orgel Abdijkerk van Loosduinen C.F. in sopraan (www.liedboekzettingen.nl) [1]
  • Henk Lemckert op Orgel Abdijkerk van Loosduinen C.F. in tenor(www.liedboekzettingen.nl) [2]

Ontstaan

A solis ortus cardine is een hymne die in de Rooms-katholieke kerk wordt gebruikt in de Lauden tijdens de Kersttijd.

De hymne werd opgesteld in de 5e eeuw door Coelius Sedulius, en omvatte oorspronkelijk drieëntwintig strofen, die met een oplopende alfabetische beginletter aanvingen. De eerste zeven (A t/m G) daarvan werden een kerstlied. Deze worden in de katholieke liturgie gebruikt; een aantal andere kwatrijnen uit deze hymne worden onder de naam: Hostis Herodes impie gezongen tijdens de Epifanie. De drie motieven van Epifaniën, te weten het Bethlehemgebeuren met de kindermoord, de doop in de Jordaan en de bruiloft te Kana, zijn in de strofen 7-10 verwoord. In het oorspronkelijke lied werden in de daarop volgende strofen de wonderen van Christus beschreven, terwijl de laatste strofen het lijden en de opstanding ter sprake brengen.

Hymnologische informatie

Bernard Smilde heeft de Friese vertaling gemaakt: Fan dêr't sinne yn ’t easten blinkt Van het originele lied zijn verschillende strofen in verschillende bundels opgenomen. Bundels:

  • Hymnen, een bloemlezing met muziek uit de vroeg-christelijke en middeleeuwse gezangen van de Latijnse en Griekse kerk (1967), nr. 34 (a)
  • 102 Gezangen, nr. 25 (b) (str. 1, 3 t/m 7 + doxologie.)
  • 102 Gezangen, nr. 26 (b) (str. 8 t/m 13 + doxologie.)
  • Liedboek voor de Kerken, Gz 156 (b) (str. 1, 5 t/m 13 + doxologie.)
  • Liedboek (2013), Lied 516 (b) (1, 9, 11, 13 + doxologie)
  • Alle liederen van Luther (nr. 2) bevat str. 1, 5, 6 en 7 in de vertaling van Schulte Nordholt, en daartussen, in een vertaling van Andries Govaart de strofen 2 De goede God die alles schept, 3 Genade daalt als hemeldauw, 4 Haar lichaam, ongerepte bron en 8 (doxologie) U, Christus, zij lof, dank en eer.


Muziek

Muziekuitgaven

Zie het artikel Zie Christum wir sollen loben schon (melodie) voor een overzicht van alle (orgel)literatuur en koorbewerkingen van deze melodie.

Zie het artikel Zie A solis ortus cardine (melodie) voor een overzicht van alle (orgel)literatuur en koorbewerkingen van deze melodie.


Literatuur

Toelichtingen:

Externe links