Tips nodig? Zo kun je een lied zoeken. Hier vind je een overzicht van alle liedbundels.
Wil je ons werk steunen? Hier vind je meer over doneren of koop onze unieke Ubi-cari-tas.
|
Willem Barnard
Volledige naam | Wilhelmus Barnard |
---|---|
Pseudoniem | Guillaume van der Graft |
Geboren | Rotterdam, 15 augustus 1920 |
Overleden | Utrecht, 21 november 2010 |
Rechten | Beschermd t/m 1 januari 2081 |
Dbnl-profiel – Wikipedia (nl) |
Wilhelmus (Willem) Barnard (Rotterdam, 15 augustus 1920 - Utrecht, 21 november 2010) was Nederlands theoloog, dichter en essayist. Als dichter is hij het best bekend onder zijn pseudoniem Guillaume van der Graft.
Inhoud
Leven
Willem Barnard studeerde Nederlandse letteren en theologie te Leiden en Utrecht en was daarna Nederlands Hervormd predikant te Hardenberg (Ov.), Nijmegen, Amsterdam, Rozendaal (Gld.) en Velp. Zijn literaire persoonlijkheid kwam tot ontwikkeling tijdens WO II toen de groepsvorming die de periode tussen de wereldoorlogen beheerste, geen rol meer speelde. Ook na 1945 stond hij aanvankelijk buiten de groep die in het tijdschrift Ontmoeting de traditie van het vooroorlogse Opwaartsche Wegen enigszins gewijzigd voortzette, al heeft hij er wel aan meegewerkt.
Hij was echter de centrale figuur van de dichterlijke vriendenkring die ontstond rond de nieuwe Psalmberijming van de protestantse kerken. Deze kring, waartoe o.a. ook Ad den Besten, Muus Jacobse, Jan Willem Schulte Nordholt en Jan Wit behoorden en die zich heeft gemanifesteerd in de gemeenschappelijke bundel Het landvolk (1958), zette de lijn van Martinus Nijhoff - de auteur van Awater, Het uur U en Het heilig hout - op een eigen wijze voort. Barnards poëzie vertoont ook een zekere verwantschap met die van de, later opgetreden, `Vijftigers'. Hij staat min of meer tussen Nijhoff en de `experimentelen' in. Hoe persoonlijk zijn experiment met de woorden van de taal en het woord van de kerk, als dichter en als liturg, ook moge zijn, individualistisch is het zeker niet. Het functioneert in gemeenschap en gemeente.
Ook als essayist is Barnard een geïnspireerd en virtuoos bedienaar van het Woord en van de woorden. Zijn prozawerken Tussen twee stoelen (1960), Lieve gemeente (1962) en Binnen de Tijd (1965) tonen hem in zijn ontraditionele, 20ste-eeuwse tweeëenheid van theoloog en dichter. Belangrijk was ook zijn aandeel in de totstandkoming van het Liedboek voor de Kerken (1973). Zijn verdiensten als theoloog werden in 1966 bekroond met een Utrechts eredoctoraat; als dichter verwierf hij in 1974 de Van der Hoogtprijs.
Werken
Willem Barnard heeft zich ook intensief ingezet voor de nieuwe Psalmberijmingen en voor de modernisering van het kerkelijke lied. In 1973 verscheen het Liedboek voor de kerken, waarin 76 nieuwe liederen van Barnard staan en 22 bewerkingen. Een aantal van deze liederen behoort sindsdien tot het vaste repertoire en is uitgegroeid tot klassieker, zoals Een mens te zijn op aarde.
Bundels
- In exilio (1946)
- Achterstand (1946)
- Poëzie in practijk (1948)
- Mythologisch (1950)
- Landarbeid (1951)
- De vijf maagden (1953), lekespel
- Vogels en Vissen (1954)
- Woorden van brood (1956)
- De maan over het eiland (1957)
- Een ladder tegen de maan (1957), lekespel
- Het laatste kwartier (1957)
- Het oude land (1958)
- Gedichten (1961)
- De tale Kanaäns, een leergang liederen (1963)
- Schijngestalten (1963), verz. lekespelen
- Stem van een roepende (1969)
- Na veertig (1973)
- Op een stoel staan, 3 dln. (1979, 1979, 1980), essays.
Andere uitgaven
- Wij moeten Gode zingen (bundel) (1960)
- Een keuze uit zijn gedichten (1964)
- W. Barnard, Oude en nieuwe gedichten (1975)
- Verzamelde gedichten, 2 dln. (1982).
- Verzamelde Liederen (1986)
- Stille Omgang : notities bij de lezing van de Schriften volgens een vroeg-middeleeuwse traditie (1992).
- In wind en vuur (2023) 3 dln. Alle liederen van Barnard zijn verzameld in deel 1 (ook los verkrijgbaar).
Media
Literatuur over Willem Barnard/Guillaume van der Graft
- Huub Oosterhuis, Woorden van brood : de poëzie van Guillaume van der Graft, in: Streven, 10 (1956-1957), p. 970-974
- A. den Besten, `Apropos de vrijheid', in Wending, 25 (1970)
- L.L. Bouwers, Willem Barnard/Guillaume van der Graft. (1973)
- M. de Bie, `Willem Barnard (Guillaume van der Graft)', in Uitgelezen. Reakties op boeken (1974)
- L.L. Bouwers, `Gewassen van het landvolk i', in Radix, 2 (1976)
- L.L. Bouwers, `Gewassen in het landvolk iii', in Radix, 4 (1978)
- P. Gillaerts, in Kritisch lexicon van de Nederlandstalige lit. na 1945 (1980)
- Gerda van de Haar en Theanne Boer, Niet wat Willem wil, maar wat Willem is, in: Liter, 1 (1998) p. 7-17
- Maria Pfirrmann, Bijbel, liturgie en dichtkunst in het vroege werk van Willem Barnard/Guillaume van de Graft. (1999)
- Tjerk de Reus (red.), Willem Barnard 80 jaar, themanummer van Liter, 3 (2000). Bevat de volgende bijdragen: De dichter en zijn stilte (Henk van der Ent / Anton Ent), Over het lezen van Barnard : een drieluik (Kees van der Zwaard), Van der Grafts poëzie in de jaren '90 : een verkenning (Tjerk de Reus), Barnard en het lekespel (Arjan Plaisier), Aangaande Guillaume (Jaap Zijlstra), Alfabet voor een strijder om het mysterie : Over 'Stille Omgang' van Willem Barnard (Willem Jan Otten), Klinker & Medeklinker (Hans Werkman & Willem Barnard), Kerklied bij Openbaring 21 (Ria Borkent & Willem Vogel).
- Guillaume van der Graft, Zonlicht : Psalm 112 en Psalm 93 (ingekorte versie van een voordracht door de auteur te Gent op 28 september 2001), in: Liter, 4 (2001), p. 79-84.
- Klaas Vos en Ad van Nieuwpoort, 'Gewoon goede liederen zoeken : een gesprek met Willem Barnard', in: Om te gedenken : over de noodzaak van liturgie, p. 61-65, Kampen : Kok, 2009. ISBN 9789043516082.
- Gerda van de Haar, Eenvoudig als brood en water : de liederen van Guillaume van der Graft (Willem Barnard), in: Eredienstvaardig, 26 (2010) nr. 5, p. 12-15
- Th.M. van Leeuwen, Willem Barnard / Guillaume van der Graft : 1920-2010, in: Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, (2013), p. 28-39
- Henk Schoon, 'Samenhang van tekst en toon : de omgang met Bijbelteksten in de liederen van Willem Barnard', in: De Oud-Katholiek, 137 (2021) nr. 2919, p. 11-13
- Marius van Leeuwen, 'Met de wichelroede van de taal : de hymnische theologie van Willem Barnard', in Laetare, 37 (2021) nr. 5, p. 4-9 en in Muziek&Liturgie, 90 (2021) nr. 6, p. 11-13 én in Musica Sacra (2021) nr. 101.
- Ellen van der Sar, 'Verblijd u in de Heer te allen tijd : liedteksten van Willem Barnard bij zondag Laetare', in Laetare, 37 (2021) nr. 5, p. 13-19
- Henk Schoon, 'Willem Barnard en Jeruzalem : het beeld van de stad', in Laetare, 37 (2021) nr. 5, p. 20-27.
- Pieter Endedijk, 'Over de verspreiding van de liederen van Willem Barnard en zijn samenwerking met componisten : Ik leef waar men mij zingen wil', in Muziek&Liturgie, 90 (2021) nr. 6, p. 4-9.
- Cees-Willem van Vliet, 'Christus is de beeldspraak Gods : de invloed van de Anglicaanse Kerk op de liederen van Willem Barnard', in Muziek&Liturgie, 90 (2021) nr. 6, p. 14-20.
- Hans Jansen, 'Willem Barnard en zijn betekenis voor de Lutherse liturgie : berijming van drie Lutherliederen', in Musica Sacra, (2021) nr. 101.
- Gerda van de Haar en Klaas Touwen (red.), In wind en vuur : alle liederen (band I) en In wind en vuur : alle liederen toegelicht (band II en III). Middelburg : Skandalon & Erven Willem Barnard, 2023. ISBN 9789493220041 en ISBN 9789493220492. Zie ook de inhoud van de bundel In wind en vuur.
Externe links
Meer informatie is te vinden op veel verschillende plaatsen:
- Dossier over Guillaume van der Graft bij de Koninklijke Bibliotheek.
- Alle informatie over leven en publicaties op Wikipedia.
- Artikel Fries Dagblad door Tjerk de Reus.
- Het Vermoeden. Uitzending uit 2010. Gesprek met Willem Barnard.
- In memoriam door Jaco van der Knijff in Reformatorisch Dagblad.