Kerkliedwiki bundels.png
Kerkliedwiki wijst je de weg naar meer dan 10.000 liederen!

Tips nodig? Zo kun je een lied zoeken. Hier vind je een overzicht van alle liedbundels.
Wil je ons werk steunen? Hier vind je meer over doneren of koop onze unieke Ubi-cari-tas.

Meer weten of vragen over Kerkliedwiki? info@kerkmuzieknetwerk.nl
Kerkliedwiki bundels.png Kerkliedwiki wijst je de weg naar meer dan 10.000 liederen! Tips nodig? Zo kun je een lied zoeken. Hier vind je een overzicht van alle liedbundels.

Op Liturgiewerkplaats.nl bieden we je inspiratie en concrete tips rond kerkmuziek en vieren Abonneer je op de nieuwsbrief.

Wil je ons werk steunen? Hier vind je meer over doneren of koop onze unieke Ubi-cari-tas. Meer weten of vragen over Kerkliedwiki? info@kerkmuzieknetwerk.nl

Bewaar ons, Here, bij uw woord (Boendermaker)

Uit Kerkliedwiki
Versie door Ellen van der Sar (overleg | bijdragen) op 6 feb 2022 om 15:01
(wijz) ← Oudere versie | Huidige versie (wijz) | Nieuwere versie → (wijz)
Ga naar: navigatie, zoeken
Dit lied is te vinden in de volgende veelgebruikte liedbundel(s):
Liedboek voor de kerken Gezang 310 Hemelhoog 530
Mogelijk staat het ook in andere liedbundels. Kijk hiervoor in de infobox rechts, onder het kopje 'Liedbundels'.
Bewaar ons, Here, bij uw woord
Vorm Strofelied
Herkomst
Titel Erhalt uns Herr, bei deinem Wort
Taal Duits
Land Duitsland
Periode 16e eeuw
Tekst
Dichter Martin Luther
Vertaler Pieter Boendermaker
Metrisch 8-8-8-8
Muziek
Melodie Erhalt uns, Herr, bei deinem Wort
Herkomst Wittenberg 1543
Solmisatie 2-4-2-1-2-4-3-2
Gebruik
Kerkelijk jaar Hervormingsdag
Thema Kerk en gemeente
Navolging
Levenseinde
Liedbundels
Liedboek voor de kerken Gezang 310
Hemelhoog 530
Alle liederen van Luther 31
Bavoliedboek 301
Colours of Grace 126
Gezangboek der ELK 140
'Erhalt uns Herr' in Magdeburger Gesangbuch

Bewaar ons, Here, bij uw woord is een vertaling van het lied Erhalt uns Herr, bei deinem Wort, geschreven door Martin Luther (1483-1546) in 1541. De vertaling is van Pieter Boendermaker.

Opname beluisteren

Tekst

De Nederlandse tekst is auteursrechtelijk beschermd en kan daarom hier niet worden weergegeven.

Ontstaan

Het lied Erhalt uns, Herr, bei deinem Wort is door Martin Luther geschreven. In de tijd van Luther was er regelmatig oorlog tussen het Romeinse Rijk en de Turken. Toen de strijd tussen de keizer en de Turken tot een hoogtepunt kwam in 1541 schreef Luther een strijdlied, omdat de keurvorst hem om hulp vroeg. Dat werd: ‘Erhalt uns Herr, bei deinem Wort’. Luther maakte gebruik van een bekende melodie van een oude Latijnse hymne. Hij bewerkte die zo, dat elk belangrijk woord in het lied een zeker accent kreeg. Volgens het opschrift was het lied bedoeld voor kinderen: "Ein Kinderlied, zu singen wider die zween Ertzfeinde Christi und seiner heiligen Kirchen, den Bapst und Türcken" ("Een kinderlied, om te zingen tegen de twee aartsvijanden van Christus en zijn heilige kerk, de paus en de Turken.”) Men zag in het gezongen gebed van onschuldige kinderen een laatste redding uit het gevaar. Zo werd het in 1542 een heus strijdlied tegen de achtergrond van de oorlog tegen de Turken en sentimenten tegen de paus. Vanwege de opruiende tekst in de tweede regel und steur des Papsts und Türcken mord werd het eeuwenlang als een omstreden protestants lied gezien. Maar deze tekst is al weer een paar eeuwen in alle huidige liedboeken weggelaten. Het huidige lied is een lied waar in de drie strofes respectievelijk God, Christus en de Heilig Geest wordt bezongen.

Inhoud

In de vertaling van Boendermaker luiden de beginregels van de strofen:

  • 1. Bewaar ons, Here, bij uw woord
  • 2. Heer Jezus Christus, toon uw macht
  • 3. O Geest, die onze Trooster zijt.

Muziek

Muziekuitgaven

  • Michael Praetorius - Erhalt uns Herr bei deinem Wort. Vierstemmig (SATB), a capella. Canon. Te downloaden op Choralwiki.
  • Michael Praetorius - 17-stemmig.
  • Dietrich Buxtehude - Erhalt uns Herr bei deinem Wort (BuxWV 185)
  • J.S. Bach
  • Pachelbel

Zie het artikel Zie Erhalt uns, Herr, bei deinem Wort (melodie) voor een overzicht van alle (orgel)literatuur en koorbewerkingen van deze melodie.

Hymnologische informatie

De beide hierboven genoemde vertalingen van Den Besten en Boendermaker zijn als een soort compromis 'samengevoegd' en in het Liedboek voor de Kerken opgenomen.

Culturele informatie

Literatuur

  • Smelik, J. (2006) - 'Liedboek gezang 310: Bewaar ons, Here, bij uw woord.' in: Reformatie, 81e jrg. nr. 33, 20 mei 2006. alhier online beschikbaar (geraadpleegd 2016-10-22).

Toelichting:

  • Met uw instemming 1-3-65
  • Arie Eikelboom, Hymnologie II, blz. 215-221


Externe links

  • Artikel over het lied, met de Duitse teksten erbij is te lezen op de Duitse Wikipedia.