Kerkliedwiki bundels.png
Kerkliedwiki wijst je de weg naar meer dan 10.000 liederen!

Tips nodig? Zo kun je een lied zoeken. Hier vind je een overzicht van alle liedbundels.
Wil je ons werk steunen? Hier vind je meer over doneren of koop onze unieke Ubi-cari-tas.

Meer weten of vragen over Kerkliedwiki? info@kerkmuzieknetwerk.nl
Kerkliedwiki bundels.png Kerkliedwiki wijst je de weg naar meer dan 10.000 liederen! Tips nodig? Zo kun je een lied zoeken. Hier vind je een overzicht van alle liedbundels.

Op Liturgiewerkplaats.nl bieden we je inspiratie en concrete tips rond kerkmuziek en vieren Abonneer je op de nieuwsbrief.

Wil je ons werk steunen? Hier vind je meer over doneren of koop onze unieke Ubi-cari-tas. Meer weten of vragen over Kerkliedwiki? info@kerkmuzieknetwerk.nl

Nu bidden wij de heilige Geest: verschil tussen versies

Uit Kerkliedwiki
Ga naar: navigatie, zoeken
(Voetnoten)
(Hymnologische informatie)
(20 tussenliggende versies door 6 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
== Titel ==
+
{{Infobox lied
Nu bidden wij de heilige Geest
+
|beginregel=Nu bidden wij de heilige Geest
 +
|vorm=Strofelied;
 +
|oorspr-titel=Nun bitten wir den Heiligen Geist
 +
|taal=Duits
 +
|land=Duitsland
 +
|dichter1=Martin Luther
 +
|vertaler1=Ad den Besten
 +
|vertaler1-v=a
 +
|vertaler2=Eppie Dam
 +
|vertaler2-v=Fr
 +
|vertaler3=Fedde Schurer
 +
|vertaler3-v=Fr
 +
|vertaler4=Pieter Boendermaker
 +
|vertaler4-v=b
 +
|metrisch1=8-9-6-5-10-4
 +
|componist1=H. Euler
 +
|componist1-v=b
 +
|melodie1=Nun bitten wir den Heiligen Geist
 +
|melodie1-v=a
 +
|melodie2=naar: Nun bitten wir den Heiligen Geist
 +
|melodie2-v=b
 +
|herkomst melodie1=13e eeuw/Jistebnitz ca. 1420/Wittenberg 1524
 +
|herkomst melodie1-v=a
 +
|solmisatie1=1-2-2-1-1-6-5-6-1-1
 +
|solmisatie1-v=a/b
 +
|Kerkelijk jaar=Pinksteren;
 +
|Thema=Levenseinde; Geloof;
 +
|kop-liedbundels=Ja
 +
|LB=671 (a)
 +
|LvdK Gez=241 (a)
 +
|ZJ=430 (a)
 +
|LB Fr=671
 +
|ELK=84 (b)
 +
|EBG=217 (a)
 +
|H1938=79
 +
|Bavo=207 (a)
 +
|EG=124 (a)
 +
|CofG=116 (a)
 +
|Can=55 (b)
 +
|LvdK Fr=241 (a)
 +
}}
 +
'''Nu bidden wij de heilige Geest''' is een vertaling van '''Nun bitten wir den Heiligen Geist'''. De eerste strofe dateert uit de 13e eeuw; de strofes 2, 3 en 4 zijn geschreven door [[Martin Luther]] in 1524.
 +
Er zijn meerdere Nederlandse vertalingen: van [[Pieter Boendermaker]] uit 1954 (b) en van [[Ad den Besten]] (b). In het [[Canonboek]] is het lied opgenomen met een melodie van [[H. Euler]], die is gebaseerd op de originele melodie.
  
=== Oorspronkelijke taal en titel ===
+
==Opname beluisteren==
Nun bitten wir den Heiligen Geist
+
* Met koperensemble, koor en gemeente, Duitse versie:
 +
:{{youtube|KDfk61NouRE}}
  
=== Liedbundels ===
+
==Tekst==
{| class="wikitable" style="width:40%"
+
De vertaling (van Ad den Besten) in het Nederlands is auteursrechtelijk beschermd en kan hier niet volledig worden worden weergegeven.
! colspan="2" |Dit lied is opgenomen in de volgende liedbundels:
 
|-
 
| [[Liedboek]] (2013)
 
| 671
 
|-
 
| [[Liedboek voor de kerken]] (1973)
 
| Gezang 241
 
|-
 
| [[Gezangen voor de Nederlands Hervormde Kerk]] (1938)
 
| 79
 
|-
 
| [[Zingt Jubilate]]
 
| 430
 
|-
 
| [[Evangelisches Gesangbuch]]
 
| 124
 
|-
 
| [[Evangelisch-reformiertes Gesangbuch]]
 
| 502
 
|}
 
== Opname beluisteren ==
 
  
== Tekst ==
+
De eerste strofe luidt:
 +
<poem>Nu bidden wij de Heilige Geest
 +
om een recht geloof het allermeest,
 +
dat Hij ons verblijde en ons bevrijde
 +
en aan 't einde ons naar huis geleide.
 +
Kyrieleis.</poem>
  
De tekst is auteursrechtelijk beschermd en kan daarom hier niet worden weergegeven.  
+
Duitse tekst:
 +
<poem>
 +
1. Nun bitten wir den heiligen Geist
 +
Um den rechten glauben allermeist,
 +
Daß er uns behüte an unserm ende,
 +
Wenn wir heimfahren aus diesem elende.
 +
Kyrieleis!
  
=== Ontstaan ===
+
2. Du werthes licht! gib uns deinem schein,
 +
Lehr' uns Jesum Christ kennen allein,
 +
Daß wir an ihm bleiben, dem treuen Heiland,
 +
Der uns bracht hat zu dem rechten vaterland.
 +
Kyrieleis!
  
=== Inhoud ===
+
3. Du süße lieb'! schenk uns deine gunst,
 +
Laß uns empfinden der liebe brunst,
 +
Daß wir uns von herzen einander lieben,
 +
Und im friede auf einem sinn bleiben.
 +
Kyrieleis!
  
=== Dichter ===
+
4. Du höchster tröster in aller noth!
 +
Hilf, daß wir nicht fürchten schand' noch tod,
 +
Daß in uns die sinne nicht verzagen,
 +
Wenn der feind wird das leben verklagen.
 +
Kyrieleis! </poem>.
  
[[Martin Luther]] (1484-1546)
+
===Ontstaan===
 +
Het lied betreft een van de alleroudste kerkliederen uit het Germaanse taalgebied. Samen met de bekende 'Paasleis' [[Christus is opgestanden]] en de 'Kerstleis' [[Nu zijt wellekome]] vertegenwoordigt dit Pinksterlied de trits van oudste 'Leisen'. De benaming 'Leis' of 'Kyrleis' duidt op de allereerste vorm van Germaanse landstaal-muziek, in de vroeg-middeleeuwse liturgie. Al in de negende eeuw bleek de 'Kyrie eleison'-roep nagenoeg de enige uiting van actieve volkszang te zijn. (Zie De Sutter, p. 75 e.v.)
 +
===Inhoud===
 +
De beginregels van de strofen, in de vertaling van resp. Boendermaker en Den Besten, luiden:
 +
*1. Nu bidden wij de Heilige Geest / Nu bidden wij de Heilige Geest
 +
*2. Gij, dierbaar licht, verleen ons uw gloed / Geef, kostbaar licht, ons uw helderheid
 +
*3. O heil'ge liefde, vervul 't gemoed / Geef, heilge liefde, uw overvloed
 +
*4. Gij, hoogste Trooster in elke nood / Geef, hoogste Trooster in alle nood.
  
=== Vertaler ===
+
==Muziek==
[[Ad den Besten]] (1923)
+
=== Muziekuitgaven ===
 +
{{Zie artikel|Zie [[Nun bitten wir den Heiligen Geist (melodie)]] voor een overzicht van alle (orgel)literatuur en koorbewerkingen van deze melodie.}}
  
== Muziek ==
+
==Hymnologische informatie==
 +
* [[Eppie Dam]] en  [[Fedde schurer]] hebben de Friese vertaling gemaakt: '''Jo bidde wy, o hillige Geast'''.
 +
* In de [[Hervormde Bundel 1938]] is een eerdere vertaling opgenomen, met als beginregel van de eerste strofe: '''Wij bidden U, o Heil'ge Geest'''; strofe 2: Gij, zalig Licht, geef ons Uw schijn; strofe 3: Gij, heil'ge Liefde, zend uw gloed; strofe 4: Gij, hoogste Troost in allen nood.
  
=== Componist melodie ===
+
==Literatuur==
onbekend, 13e eeuw / Jistebnitz ca.1420 / Wittenberg 1524
+
Toelichtingen:
 +
* Ignace de Sutter bespreekt dit lied in de bundel:  Psalmen, Hymnen en Liederen : een tweede reeks hymnologische studies over het Kerklied in de Oecumene (1978), blz. 74-80, ISBN 9026478135
 +
* Organist & Eredienst, mei 1996, blz. 103 (Mieke Breij/Klaas Tjitte de Jong)
 +
* Liederkunde zum Evangelischen Gesangbuch 10-69 (Gerhard Hahn/Hans-Otto Kort)
 +
* Arie Eikelboom, Hymnologie II, blz. 146-152
  
=== Zettingen ===
+
==Externe links==
 
+
* Artikel over het lied op [https://de.wikipedia.org/wiki/Nun_bitten_wir_den_Heiligen_Geist Wikipedia] (Duits).
=== Bewerkingen om te zingen ===
 
 
 
=== Bewerkingen om te spelen ===
 
 
 
== Liturgisch gebruik ==
 
== Hymnologische informatie ==
 
== Culturele informatie ==
 
== Literatuur ==
 
== Externe links ==
 
== Voetnoten ==
 
[[Categorie:Liedboek 2013]]
 
[[Categorie:Liedboek voor de kerken]]
 
[[Categorie:Zingt Jubilate]]
 
[[Categorie:Evangelisches Gesangbuch]]
 
[[Categorie:Evangelisch-reformiertes Gesangbuch]]
 
[[Categorie:Pinksteren]]
 
[[Categorie:Ad den Besten]]
 

Versie van 20 apr 2019 om 20:59

Dit lied is te vinden in de volgende veelgebruikte liedbundel(s):
Liedboek 2013 671 (a) Liedboek voor de kerken Gezang 241 (a) Zingt Jubilate 430 (a)
Mogelijk staat het ook in andere liedbundels. Kijk hiervoor in de infobox rechts, onder het kopje 'Liedbundels'.
Nu bidden wij de heilige Geest
Vorm Strofelied
Herkomst
Titel Nun bitten wir den Heiligen Geist
Taal Duits
Land Duitsland
Tekst
Dichter Martin Luther
Vertaler Ad den Besten (a)
Eppie Dam (Fr)
Fedde Schurer (Fr)
Pieter Boendermaker (b)
Metrisch 8-9-6-5-10-4
Muziek
Componist H. Euler (b)
Melodie Nun bitten wir den Heiligen Geist (a)
naar: Nun bitten wir den Heiligen Geist (b)
Herkomst 13e eeuw/Jistebnitz ca. 1420/Wittenberg 1524 (a)
Solmisatie 1-2-2-1-1-6-5-6-1-1 (a/b)
Gebruik
Kerkelijk jaar Pinksteren
Thema Levenseinde
Geloof
Liedbundels
Liedboek 2013 671 (a)
Liedboek voor de kerken Gezang 241 (a)
Zingt Jubilate 430 (a)

Nu bidden wij de heilige Geest is een vertaling van Nun bitten wir den Heiligen Geist. De eerste strofe dateert uit de 13e eeuw; de strofes 2, 3 en 4 zijn geschreven door Martin Luther in 1524. Er zijn meerdere Nederlandse vertalingen: van Pieter Boendermaker uit 1954 (b) en van Ad den Besten (b). In het Canonboek is het lied opgenomen met een melodie van H. Euler, die is gebaseerd op de originele melodie.

Opname beluisteren

  • Met koperensemble, koor en gemeente, Duitse versie:

Tekst

De vertaling (van Ad den Besten) in het Nederlands is auteursrechtelijk beschermd en kan hier niet volledig worden worden weergegeven.

De eerste strofe luidt:

Nu bidden wij de Heilige Geest
om een recht geloof het allermeest,
dat Hij ons verblijde en ons bevrijde
en aan 't einde ons naar huis geleide.
Kyrieleis.

Duitse tekst:

1. Nun bitten wir den heiligen Geist
Um den rechten glauben allermeist,
Daß er uns behüte an unserm ende,
Wenn wir heimfahren aus diesem elende.
Kyrieleis!

2. Du werthes licht! gib uns deinem schein,
Lehr' uns Jesum Christ kennen allein,
Daß wir an ihm bleiben, dem treuen Heiland,
Der uns bracht hat zu dem rechten vaterland.
Kyrieleis!

3. Du süße lieb'! schenk uns deine gunst,
Laß uns empfinden der liebe brunst,
Daß wir uns von herzen einander lieben,
Und im friede auf einem sinn bleiben.
Kyrieleis!

4. Du höchster tröster in aller noth!
Hilf, daß wir nicht fürchten schand' noch tod,
Daß in uns die sinne nicht verzagen,
Wenn der feind wird das leben verklagen.
Kyrieleis!

.

Ontstaan

Het lied betreft een van de alleroudste kerkliederen uit het Germaanse taalgebied. Samen met de bekende 'Paasleis' Christus is opgestanden en de 'Kerstleis' Nu zijt wellekome vertegenwoordigt dit Pinksterlied de trits van oudste 'Leisen'. De benaming 'Leis' of 'Kyrleis' duidt op de allereerste vorm van Germaanse landstaal-muziek, in de vroeg-middeleeuwse liturgie. Al in de negende eeuw bleek de 'Kyrie eleison'-roep nagenoeg de enige uiting van actieve volkszang te zijn. (Zie De Sutter, p. 75 e.v.)

Inhoud

De beginregels van de strofen, in de vertaling van resp. Boendermaker en Den Besten, luiden:

  • 1. Nu bidden wij de Heilige Geest / Nu bidden wij de Heilige Geest
  • 2. Gij, dierbaar licht, verleen ons uw gloed / Geef, kostbaar licht, ons uw helderheid
  • 3. O heil'ge liefde, vervul 't gemoed / Geef, heilge liefde, uw overvloed
  • 4. Gij, hoogste Trooster in elke nood / Geef, hoogste Trooster in alle nood.

Muziek

Muziekuitgaven

Zie het artikel Zie Nun bitten wir den Heiligen Geist (melodie) voor een overzicht van alle (orgel)literatuur en koorbewerkingen van deze melodie.

Hymnologische informatie

  • Eppie Dam en Fedde schurer hebben de Friese vertaling gemaakt: Jo bidde wy, o hillige Geast.
  • In de Hervormde Bundel 1938 is een eerdere vertaling opgenomen, met als beginregel van de eerste strofe: Wij bidden U, o Heil'ge Geest; strofe 2: Gij, zalig Licht, geef ons Uw schijn; strofe 3: Gij, heil'ge Liefde, zend uw gloed; strofe 4: Gij, hoogste Troost in allen nood.

Literatuur

Toelichtingen:

  • Ignace de Sutter bespreekt dit lied in de bundel: Psalmen, Hymnen en Liederen : een tweede reeks hymnologische studies over het Kerklied in de Oecumene (1978), blz. 74-80, ISBN 9026478135
  • Organist & Eredienst, mei 1996, blz. 103 (Mieke Breij/Klaas Tjitte de Jong)
  • Liederkunde zum Evangelischen Gesangbuch 10-69 (Gerhard Hahn/Hans-Otto Kort)
  • Arie Eikelboom, Hymnologie II, blz. 146-152

Externe links