Kerkliedwiki bundels.png
Kerkliedwiki wijst je de weg naar meer dan 10.000 liederen!

Tips nodig? Zo kun je een lied zoeken. Hier vind je een overzicht van alle liedbundels.
Wil je ons werk steunen? Hier vind je meer over doneren of koop onze unieke Ubi-cari-tas.

Meer weten of vragen over Kerkliedwiki? info@kerkmuzieknetwerk.nl
Kerkliedwiki bundels.png Kerkliedwiki wijst je de weg naar meer dan 10.000 liederen! Tips nodig? Zo kun je een lied zoeken. Hier vind je een overzicht van alle liedbundels.

Op Liturgiewerkplaats.nl bieden we je inspiratie en concrete tips rond kerkmuziek en vieren Abonneer je op de nieuwsbrief.

Wil je ons werk steunen? Hier vind je meer over doneren of koop onze unieke Ubi-cari-tas. Meer weten of vragen over Kerkliedwiki? info@kerkmuzieknetwerk.nl

O wijsheid, daal als vruchtbare taal: verschil tussen versies

Uit Kerkliedwiki
Ga naar: navigatie, zoeken
(Tekst)
Regel 55: Regel 55:
  
 
==Tekst==
 
==Tekst==
Ter vergelijking worden hier de twee bekende varianten van de eerste strofe van dit lied opgenomen:
+
Ter vergelijking worden hier de bekende varianten van de eerste strofe van dit lied opgenomen:
 
Allereerst zoals deze in Liedboek 2013/466 is geplaatst:
 
Allereerst zoals deze in Liedboek 2013/466 is geplaatst:
 
<poem>O wijsheid, daal als vruchtbare taal!
 
<poem>O wijsheid, daal als vruchtbare taal!
Regel 71: Regel 71:
 
O kom, ja kom, Emmanuel!
 
O kom, ja kom, Emmanuel!
 
Verblijd uw volk, uw Israel! </poem>
 
Verblijd uw volk, uw Israel! </poem>
 +
 +
Een andere bekende versie staat o.a. in [[Liedboek voor de Kerken]] Gezang 125:
 +
<poem>O kom, o kom, Immanuël,
 +
verlos uw volk, uw Israël,
 +
herstel het van ellende weer,
 +
zodat het looft uw naam, o Heer!
 +
Weest blij, weest blij, o Israël!
 +
Hij is nabij, Immanuël!</poem>
  
 
===Inhoud===
 
===Inhoud===

Versie van 11 nov 2015 om 22:07

Dit lied is te vinden in de volgende veelgebruikte liedbundel(s):
Liedboek 2013 466 Oud-Katholiek Gezangboek 559 Hemelhoog 145 Evangelische Liedbundel 99
Mogelijk staat het ook in andere liedbundels. Kijk hiervoor in de infobox rechts, onder het kopje 'Liedbundels'.
O wijsheid, daal als vruchtbare taal
Vorm Lied met refrein
Herkomst
Titel Veni, veni Emmanuel
Taal Latijn
Tekst
Dichter Willem Barnard
Bijbelplaats Spr 8:1-6
Deut 10:16-22
Jes 11:1-10
Jes 22:20-22
Mal 4:1-3
Jer 10:1-7
Jes 7:14
Herkomst 12e eeuw
Metrisch 8-8-8-8-8-8
Muziek
Componist Thomas Helmore
Melodie Veni veni Emmanuel (a)
O Heiland, reiss die Himmel auf (b)
Herkomst Frankrijk 15e eeuw
Solmisatie 6-1-3-3-3-2-4-3-2-1
Gebruik
Kerkelijk jaar Adventstijd
Liedbundels
Liedboek 2013 466
Oud-Katholiek Gezangboek 559
Hemelhoog 145
Evangelische Liedbundel 99

O wijsheid, daal als vruchtbare taal is een lied naar de zogeheten o-antifonen van de zeven dagen vóór Kerstmis. Het lied is ook wel bekend als O kom, o kom, Emmanuel. De tekst is vertaald/bewerkt door Willem Barnard. In een eerdere versie van het lied was de beginregel anders: Op aarde plant het kwaad zich voort.

Opname beluisteren

Tekst

Ter vergelijking worden hier de bekende varianten van de eerste strofe van dit lied opgenomen: Allereerst zoals deze in Liedboek 2013/466 is geplaatst:

O wijsheid, daal als vruchtbare taal!
Het zaad verdort, de oogst wordt schraal,
op aarde plant het kwaad zich voort,
de waanzin voert het hoogste woord.
O kom, o kom, Emmanuel!
Verblijd uw volk, uw Israel!

De oorspronkelijke versie van deze strofe stamt uit 'Verzamelde liederen' van Guillaume van der Graft, en is tevens gepubliceerd in 'Lied van de Week' (december 1987). De eerste strofe bevat dezelfde zinsdelen, maar in een andere volgorde, die dus ook tot gevolg heeft dat het lied onder een andere beginregel teruggevonden moet worden:

Op aarde plant het kwaad zich voort,
de waanzin voert het hoogste woord,
het zaad verdort, de oogst wordt schraal,
o wijsheid, daal als vruchtbare taal!
O kom, ja kom, Emmanuel!
Verblijd uw volk, uw Israel!

Een andere bekende versie staat o.a. in Liedboek voor de Kerken Gezang 125:

O kom, o kom, Immanuël,
verlos uw volk, uw Israël,
herstel het van ellende weer,
zodat het looft uw naam, o Heer!
Weest blij, weest blij, o Israël!
Hij is nabij, Immanuël!

Inhoud

  • De o-antifonen zijn zeven antifonen, die in de liturgie van de Rooms-katholieke Kerk worden gezongen voor en na het Magnificat in de Vespers van 17 tot en met 23 december. Deze antifonen staan bekend als de Antiphonae Majores (de grote antifonen).

De naam o-antifonen hebben zij gekregen omdat elke antifoon begint met de aanroeping van de nieuwgeboren Heer met een andere naam/titel, voorafgegaan door de uitroep ‘O’. De zeven messiastitels zijn alle uit oudtestamentische schriftgedeelten afgeleid, namelijk

  • Spreuken 8: 1-6 : Sapientia - Wijsheid
  • Deuteronomium 10: 16-22: Adonaï - Heer en meester
  • Jesaja 11: 1-10: Radix Jesse - Wortel van Isaï
  • Jesaja 22: 20-22: Clavis David - Sleutel van David
  • Maleachi 4: 1-3: Oriens - Opgang uit den hoge
  • Jeremia 10: 1-7: Rex Gentium - Koning van de volken
  • Jesaja 7: 14: Emmanuel - God-met-ons

Wanneer de hoofdletters van elk eerste woord van achteren naar voren gelezen worden ontstaat het acrostichon: ERO CRAS, hetgeen betekent: ‘morgen zal ik er zijn’.

Structuur

Wie anders dan de auteur zelf, kan het beste duiden hoe de structuur van het lied is? Daarom een citaat uit 'Verzamelde liederen' (p. 413): In een eerdere poging deze adventsgebeden te verdietsen en tot een kerkgezang samen te voegen, ben ik [Willem Barnard; ES] uitgegaan van een engelse versie (O come, o come, Emmanuel, zie bijvoorbeeld English Hymnal, nr. 8) die de melodie volgde welke ook in het Liedboek voor de Kerken [1973; ES] staat en zich tot vijf strofen beperkte. Slechts vijf van de zeven antifonen die als o-antifonen bekend zijn uit het oude latijnse missaal kwamen zo tot hun recht, in een bovendien omgekeerde volgorde. Weliswaar is die omkering van de volgorde vanouds gepraktiseerd; men zong de o-antifonen immers dagelijks verder gedurende een zevental dagen aan Kerstmis voorafgaand en de verborgen zin van die zeven messiastitels werd dan gezocht in de spreuk die aan de beginletters retrospectief werd gehecht [en zoals hierboven reeds vermeld]. Bij nader inzien leek het mij gewenst, de tekst van die latijnse bewoordingen nauwkeuriger te volgen, in de klassieke rangschikking, dus beginnend bij Sapientia en besluitend met Emmanuel. Wel heb ik de inmiddels bekend geworden liedvorm en de melodie gerespecteerd. Deze tekst komt dus, wat mij betreft, in de plaats van lied 125 uit het liedboek voor de kerken. In de hier aangeboden versie is het persistente 'veni veni' (o kom), waarmee elke strofe begon, losgelaten. Ook het 'wees blij' van het keervers heb ik vervangen. Het 'gaude(te)' van de adventszondag moet voor mijn oor met 'verblijd u' worden vertaald, niet met 'wees blij!'. En het bleek mij niet mogelijk aan de latijnse tekst enig recht te laten wedervaren, wanneer elke strofe zou moeten beginnen met dat 'o kom!'. Ik heb dat dan ook naar het refrein verplaatst en het werkwoord 'verblijden' op een andere manier dan in het Gaudete-lied (verblijdt u in de Heer), namelijk transitief, in de laatste regel gezet. Het al te 'blatende' van het refrein zoals het in het Liedboek voor de kerken staat, is daarmee vermeden.' (Deze toelichting is tevens opgenomen in 'Lied van de Week', december 1987).

Muziek

Bewerkingen om te zingen

In de documentatie bij 'Lied van de week' (december 1987) zijn enkele zettingen van Tom Löwenthal opgenomen. Hij schreef paarsgewijs bij ieder koppel strofen een doorgecomponeerde bewerking. Hierin valt een duidelijke opbouw in vocale intensiteit waar te nemen. Strofe 1 en 2 zijn eenstemmig solistisch gezet; strofe 3 en 4 zijn eenstemmig korisch bezet met een tweestemmigheid in de refreinen; strofe 5 is weer solistisch maar met vierstemmig achtergrondkoor ('vocalise') dat wellicht ook a capella uitvoerbaar is. Strofe 6 en 7 worden volledig vierstemmig door het koor gezongen, met een obligate instrumentale ondersteuning. Over het gehanteerde harmonische schema kan worden opgemerkt dat deze in praktisch alle strofen gelijk is; het harmonie-gebruik is overwegend instrumentaal van stijl, ook in de vocale zettingen, mede door het gebruik van 'schuivende' septime-akkoorden. (Toelichting ontleend aan het documentatiemateriaal bij 'Lied van de Week, december 1987.)

Hymnologische informatie

Literatuur

Toelichting:

  • S.de Vries/C.Brandenburg: toelichting bij tekst en melodie in: Lied van de week, december 1987.

|Rechthebbende=}}