Taal op de tong

Dit lied is te vinden in de volgende veelgebruikte liedbundel(s):

Liedboek 2013 690 (a)
Mogelijk staat het ook in andere liedbundels. Kijk hiervoor in de infobox rechts, onder het kopje 'Liedbundels'.

Taal op de tong Pinksterlied
Vorm	Strofelied
Herkomst
Taal	Nederlands
Land	Nederland
Tekst
Dichter	Jaap Zijlstra
Vertaler	Eppie Dam (Fr)
Bijbelplaats	Johannes 20:19-23 Handelingen 2:1-4 1 Petrus 1:21 Filippenzen 1:6
Metrisch	4-7-4-6
Muziek
Componist	Willem Vogel (a) Ignace de Sutter (b)
Melodie	Taal op de tong (a)
Solmisatie	3-1-2-3 (a) 5-5-4-3 (b)
Gebruik
Kerkelijk jaar	Paastijd Pinksteren
Getijde v/d dag	Ochtend
Liedbundels
Liedboek 2013 690 (a)

Taal op de tong is een lied van Jaap Zijlstra. Er is een melodie van Willem Vogel (1920-2010) maar ook van Ignace de Sutter.

Opname beluisteren

• Vocaal Theologen Ensemble o.l.v. Hanna Rijken:

<videoflash>oqV-lQjFlW8|300|170</videoflash>

Tekst

De tekst is auteursrechtelijk beschermd en kan daarom hier niet worden weergegeven.

Ontstaan

Als gedicht is deze tekst te vinden in Zijlstra's bundel 'Lichtgeraakt' (Kok, Kampen).

Inhoud

Uit een toelichting die Zijlstra zelf schreef nemen we de volgende tekst over: De eerste strofe start met de pinksterthematiek van 'taal en tong'. Ik, mens, wordt tot zingen gebracht. En ik zing meer, dan ik zelf kan verantwoorden (ik prijs de dag wél voordat het avond is, dwars tegen de volkswijsheid in). De inhoud van mijn lied is 'de lof van uw verrijzenis'. Pinksteren is immers ook de voltooiing van het Paasfeest! De betekenis van die verrijzenis voor míj, klinkt in strofe 3: er ís morgen, er ís toekomst. In strofe 4 buigt de gedachte weer naar het begin: loflied - ik loof. De gedachte aan de genade, die mij wordt 'ingegoten', staat hierin centraal. Gerefereerd wordt aan de bijbeltekst: "Hij is u een goed werk begonnen..." (Fil. 1:6).

Muziek

In de toelichting bij 'Lied van de Week' (mei 1988) staat: De melodie is eenvoudig en goed geconcipieerd; het ritme is in een 3/4-maat behalve in de voorlaatste maat, waar een 5/4-ritme, als gevolg van een tweeledigheid, ontstond. De overgang van regel twee naar regel drie wordt door Willem Vogel gemaakt door een octaaf-interval. Hij illustreerde hiermee de tekst bijzonder pakkend. In strofe 1 op de tekst 'prijs ik de dag', strofe 2 'ik zing de lof', strofe 3 'een zon die nacht' en strofe 4 'En ook in mij'. Alle zijn dit 'hoge' noties, die aldus melodisch gestalte kregen. Het lied staat in F grote terts. Op het gedicht van Zijlstra schreef Willem Vogel niet alleen een melodie en zetting, maar een heel werk. Deze Pinkster-cantio van Jaap Zijlstra en Willem Vogel is een muzikaal-impressionistisch schilderij, waarin een hobo-tegenstem, 'plukbas' (contrabas-pizzicato) en orgel obligaat tegen 1-, 3- en 4-stemmig koor aanwezig zijn. Een instrumentale inleiding gaat aan de eerste strofe vooraf. Deze eerste strofe is voor vierstemmig koor. Een tussenspel is gebaseerd op de eerste melodieregel. Strofe twee wordt door de hobo geïmiteerd. Na een tussenspel volgt strofe 3 weer voor vierstemmig koor. Let hierbij op de septime-akkoorden! Willem Vogel combineert de techniek van de vorige strofen: de eerste regels zijn van de laatste gescheiden, waartussen de hobo een soloregel heeft, maar nu vierstemmig uitgevoerd. Strofe 4 is veelal zesstemmig met de cantus firmus (c.f.) eerst in de alt, dan in de 2e sopraan. De bas- en sopraanpartijen kennen kwintengangen. Willem Vogel schreef eveneens enkele eenvoudige zettingen; resp. voor gemengd koor en/of orgel (noot-tegen-noot) en voor driestemmig koor.

Muziekuitgaven

• twee zettingen (PDF) Theo Meurs

Zie Taal op de tong (melodie) voor een overzicht van alle (orgel)literatuur en koorbewerkingen van deze melodie.

Hymnologische informatie

Eppie Dam heeft de Friese vertaling gemaakt: Tonge fol taal

Literatuur

Toelichting:

• S.de Vries/C.Brandenburg: Lied van de week 880510