Tips nodig? Zo kun je een lied zoeken. Hier vind je een overzicht van alle liedbundels.
Wil je ons werk steunen? Hier vind je meer over doneren of koop onze unieke Ubi-cari-tas.
|
U helpt mij, Heer: verschil tussen versies
(→Culturele informatie) |
k (→Opname beluisteren: audio) |
||
| (35 tussenliggende versies door 8 gebruikers niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
| − | == | + | {{Infobox lied |
| − | + | |beginregel=U helpt mij, Heer | |
| − | === | + | |oorspr-titel=For you the pride from my heart is banished |
| − | 'U helpt mij, Heer, mijn trots te vergeten' is de Nederlandse vertaling van een Engelstalige versie van Psalm 131. | + | |taal=Engels |
| + | |land=Schotland | ||
| + | |gemeenschap=Iona | ||
| + | |Psalm=131 | ||
| + | |dichter1=John L. Bell | ||
| + | |vertaler1=Roel Bosch | ||
| + | |vertaler2=Cor Waringa | ||
| + | |vertaler2-v=Fr | ||
| + | |melodie1=The Isle of Mull | ||
| + | |herkomst melodie1=Volkslied | ||
| + | |solmisatie1=5-5-6-1-2-1-1-6-5-5 | ||
| + | |LB=131a | ||
| + | |Liedbundels={{Ld lb|Lieteboek 2013|131a}}{{Ld lb|Opstaan!|29}} | ||
| + | }} | ||
| + | '''U helpt mij, Heer, mijn trots te vergeten''' is de Nederlandse vertaling van een Engelstalige versie van Psalm 131: | ||
| + | '''For you the pride from my heart is banished'''. | ||
===Liedbundels=== | ===Liedbundels=== | ||
| − | + | Naast de genoemde bundel in de infobox staat het lied ook in: | |
| − | + | * Psalms of Patience, Protest and Praise (1993) | |
| − | + | * Church Hymnary, Fourth Edition (2005), lied 89 | |
| − | + | * Psalms for All Seasons: a complete Psalter for worship (2012), lied 131D | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
==Opname beluisteren== | ==Opname beluisteren== | ||
| + | * [[Henk Lemckert]] op Orgel Abdijkerk van Loosduinen C.F. in sopraan [https://www.liedboekzettingen.nl/category/liedboek-2013/131a] | ||
| + | : {{Audio|Nlb_131a_s.mp3}} | ||
==Tekst== | ==Tekst== | ||
| + | {{Tekst en woordwolk}} | ||
| + | [[Bestand:UHelptMijWOLK.png|thumb|400px|Woordwolk liedtekst]] | ||
===Ontstaan=== | ===Ontstaan=== | ||
| Regel 39: | Regel 40: | ||
Dat oude woord, spenen, is in de tegenwoordige cultuur lastig te vertalen. In het Engels wordt het nog gebruikt, 'a weaned child', de NBV heeft het al losgelaten. Het Fries kent de uitdrukking 'as in ôfwend bern', een kind dat moet afwennen van de borst. De Nederlandse vertaling, Lied 131a, kiest ervoor om het element van de boosheid van het kind dat zo graag nog zou drinken te expliciteren: 'weg alle woede'. Vrede, maar toch is het, alsof je nog een enkele snik hoort. | Dat oude woord, spenen, is in de tegenwoordige cultuur lastig te vertalen. In het Engels wordt het nog gebruikt, 'a weaned child', de NBV heeft het al losgelaten. Het Fries kent de uitdrukking 'as in ôfwend bern', een kind dat moet afwennen van de borst. De Nederlandse vertaling, Lied 131a, kiest ervoor om het element van de boosheid van het kind dat zo graag nog zou drinken te expliciteren: 'weg alle woede'. Vrede, maar toch is het, alsof je nog een enkele snik hoort. | ||
In de Engelse tekst eindigt elke regel met een werkwoord, actief of als deelwoord, het Nederlands, dat deelwoorden liefst zo veel mogelijk vermijdt, heeft dit niet gevolgd. | In de Engelse tekst eindigt elke regel met een werkwoord, actief of als deelwoord, het Nederlands, dat deelwoorden liefst zo veel mogelijk vermijdt, heeft dit niet gevolgd. | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
==Muziek== | ==Muziek== | ||
| + | [[Bestand:UHelptMij.png|thumb|200px]] | ||
===Componist melodie=== | ===Componist melodie=== | ||
Het oorspronkelijke lied is een volkslied, gemaakt als loflied op het eiland Mull, een groot eiland in de Inner Hebrides, 'stapsteen' voor het eiland Iona. Op het eiland Mull ligt het plaatsje Bunessan. (Lied 216) | Het oorspronkelijke lied is een volkslied, gemaakt als loflied op het eiland Mull, een groot eiland in de Inner Hebrides, 'stapsteen' voor het eiland Iona. Op het eiland Mull ligt het plaatsje Bunessan. (Lied 216) | ||
Het is een karakteristieke melodie, met enkele sprongen die even moeten wennen voor wie niet aan de Schots/Keltische muziektaal gewend is. Het origineel kent vele variaties in tempo; bij dit lied, met deze tekst, en slechts twee strofen, is een rustig tempo te verkiezen. 'Opstaan!' geeft als aanwijzing 'teder'. | Het is een karakteristieke melodie, met enkele sprongen die even moeten wennen voor wie niet aan de Schots/Keltische muziektaal gewend is. Het origineel kent vele variaties in tempo; bij dit lied, met deze tekst, en slechts twee strofen, is een rustig tempo te verkiezen. 'Opstaan!' geeft als aanwijzing 'teder'. | ||
| − | De Gaelic originele versie kent vele variaties in de vertolking, luister bijv. | + | De Gaelic originele versie kent vele variaties in de vertolking, luister bijv. naar: |
| − | + | * Kevin Littlewood: | |
| − | + | : {{youtube|izvnXl0xlUs}} | |
| + | * Kenneth McKellar: | ||
| + | : {{youtube|vjq0U4_WZow}} | ||
| − | + | * [[Alasdair White]] en Monach Isle Cellih Band (in afwijkend ritme) op https://www.liedboekcompendium.nl/lied/131a-u-helpt-mij-heer-mijn-trots-te-vergeten-1_0_0_3 | |
| − | === | + | === Muziekuitgaven === |
| + | {{Zie artikel|Zie [[The Isle of Mull (melodie)]] voor een overzicht van alle (orgel)literatuur en koorbewerkingen van deze melodie.}} | ||
==Liturgisch gebruik== | ==Liturgisch gebruik== | ||
| − | Het lied kan als antwoordzang op een preek volgen; in meditatieve diensten kan het een eigen rol spelen, op verschillende momenten te zingen, bijv. eerst door een solist, na ruimte voor meditatie, luisteren naar een tekst, stilte, gebed nog eens gezongen, nu door allen. | + | * Het lied kan als antwoordzang op een preek volgen; in meditatieve diensten kan het een eigen rol spelen, op verschillende momenten te zingen, bijv. eerst door een solist, na ruimte voor meditatie, luisteren naar een tekst, stilte, gebed nog eens gezongen, nu door allen. |
| + | * Bijbeltekst: Ps 131 | ||
| + | * Gebruik: Vertrouwen, Meditatie | ||
==Hymnologische informatie== | ==Hymnologische informatie== | ||
| − | De tekst van het lied in 'Opstaan!' wijkt af van die in Liedboek | + | De tekst van het lied in ''Opstaan!'' wijkt af van die in Liedboek: |
| − | 1.4 Opstaan: vruchteloos vragen zal ik vermijden | + | * In 1.4 Opstaan: vruchteloos vragen zal ik vermijden |
| − | + | * In Liedboek: aandacht en eenvoud mogen mij leiden. | |
| + | De oorspronkelijke Engelse tekst in | ||
| + | Psalms of patience, protest and praise, 1993, | ||
| + | Church Hymnary 4, 2005. | ||
| + | Ook opgenomen in Opstaan. | ||
| + | [[Cor Waringa]] maakte de Friese vertaling: '''Ik ha myn grutskens no foar Jo weidien''' | ||
| + | |||
| + | ==Literatuur== | ||
| + | Toelichting: | ||
| + | * Liedboekcompendium: https://www.liedboekcompendium.nl/lied/131a-u-helpt-mij-heer-mijn-trots-te-vergeten-1_0_0_3 | ||
| + | |||
| + | Roel A. Bosch, ''Er zijn. Keltisch-christelijk geloven'', Meinema Zoetermeer 2013, 144 pag., ISBN 9789021143408 | ||
| + | |||
| + | In dit boek (p. 11,17) wordt de psalm geciteerd, als voorbeeld van serieuze eenvoud, gelovige naïviteit, een vanzelfsprekend geloof, typerend voor een vorm van religiositeit die niet in rationaliseringen blijft hangen. | ||
==Culturele informatie== | ==Culturele informatie== | ||
Cabaretier Herman Finkers opende met deze psalm, in het Twents, een voorstelling. [http://www.henriveldhuis.nl/LocalFiles/HomePageFiles/Psalm_131/Finkers_Psalm_131.html De tekst van Finkers/ van der Meiden] is op meerdere sites en blogs te vinden. Opmerkelijk is de vraag in reacties: 'Heeft iemand de tekst van de hele psalm?' Alsof hij nog niet klaar kan zijn, na slechts drie verzen... | Cabaretier Herman Finkers opende met deze psalm, in het Twents, een voorstelling. [http://www.henriveldhuis.nl/LocalFiles/HomePageFiles/Psalm_131/Finkers_Psalm_131.html De tekst van Finkers/ van der Meiden] is op meerdere sites en blogs te vinden. Opmerkelijk is de vraag in reacties: 'Heeft iemand de tekst van de hele psalm?' Alsof hij nog niet klaar kan zijn, na slechts drie verzen... | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
==Externe links== | ==Externe links== | ||
| − | + | * Informatie op Hymnary.org over [http://www.hymnary.org/person/Bell_JL John Bell] | |
| − | = | + | * [http://iloapp.noorderlichtgemeente.nl/blog/roelbosch?Home&post=0 Weblog Roel Bosch] |
| − | [ | + | * [http://www.theoblogie.nl/psalmen-zonder-problemen/ Blogartikel op Theoblogie.nl] geschreven door [[Roel Bosch]] over o.a. deze psalm. |
Huidige versie van 16 jul 2023 om 23:52
Mogelijk staat het ook in andere liedbundels. Kijk hiervoor in de infobox rechts, onder het kopje 'Liedbundels'.
| U helpt mij, Heer | ||
| Herkomst | ||
| Titel | For you the pride from my heart is banished | |
| Taal | Engels | |
| Land | Schotland | |
| Gemeenschap | Iona | |
| Psalm 131 | ||
| Schrijver | David (volgens opschrift) | |
| Type | Pelgrimslied | |
| Latijnse titel | Domine, non est | |
| Vulgaat | Psalm 130 | |
| Tekst | ||
| Dichter | John L. Bell | |
| Vertaler | Roel Bosch Cor Waringa (Fr) | |
| Muziek | ||
| Melodie | The Isle of Mull | |
| Herkomst | Volkslied | |
| Solmisatie | 5-5-6-1-2-1-1-6-5-5 | |
| Liedbundels | ||
| Liedboek 2013 131a | ||
| Lieteboek 2013 131a | ||
| Opstaan! 29 | ||
U helpt mij, Heer, mijn trots te vergeten is de Nederlandse vertaling van een Engelstalige versie van Psalm 131: For you the pride from my heart is banished.
Inhoud
Liedbundels
Naast de genoemde bundel in de infobox staat het lied ook in:
- Psalms of Patience, Protest and Praise (1993)
- Church Hymnary, Fourth Edition (2005), lied 89
- Psalms for All Seasons: a complete Psalter for worship (2012), lied 131D
Opname beluisteren
- Henk Lemckert op Orgel Abdijkerk van Loosduinen C.F. in sopraan [1]
Tekst
De tekst is auteursrechtelijk beschermd en kan daarom hier niet (volledig) worden weergegeven. De woordwolk geeft een indicatie van de taal die in het lied wordt gebruikt.
Ontstaan
Ontstaan in Schotland, waar de berijmde psalmen in Church of Scotland en Free Church nog sterker dan de Geneefse psalmen in het maatpak van bestaande melodieën moeten passen. John Bell, die zich hier zeer aan ergerde, heeft zich ervoor beijverd om vele psalmen een vorm te geven waarin tekst en toon met elkaar in evenwicht zijn. Bij deze psalm wordt dus als het goed is de vrede van het in slaap vallende kind in de melodie ook hoorbaar.
Inhoud
Psalm 131 is een psalm die niet erg bekend is, heel anders dan zijn voorganger 130, De profundis, uit de diepten. Het is een lied van rust. Trots, ambitie, ze bestaan niet, de dichter ziet zichzelf als een gespeend kind bij moeder op schoot. Dat oude woord, spenen, is in de tegenwoordige cultuur lastig te vertalen. In het Engels wordt het nog gebruikt, 'a weaned child', de NBV heeft het al losgelaten. Het Fries kent de uitdrukking 'as in ôfwend bern', een kind dat moet afwennen van de borst. De Nederlandse vertaling, Lied 131a, kiest ervoor om het element van de boosheid van het kind dat zo graag nog zou drinken te expliciteren: 'weg alle woede'. Vrede, maar toch is het, alsof je nog een enkele snik hoort. In de Engelse tekst eindigt elke regel met een werkwoord, actief of als deelwoord, het Nederlands, dat deelwoorden liefst zo veel mogelijk vermijdt, heeft dit niet gevolgd.
Muziek
Componist melodie
Het oorspronkelijke lied is een volkslied, gemaakt als loflied op het eiland Mull, een groot eiland in de Inner Hebrides, 'stapsteen' voor het eiland Iona. Op het eiland Mull ligt het plaatsje Bunessan. (Lied 216) Het is een karakteristieke melodie, met enkele sprongen die even moeten wennen voor wie niet aan de Schots/Keltische muziektaal gewend is. Het origineel kent vele variaties in tempo; bij dit lied, met deze tekst, en slechts twee strofen, is een rustig tempo te verkiezen. 'Opstaan!' geeft als aanwijzing 'teder'. De Gaelic originele versie kent vele variaties in de vertolking, luister bijv. naar:
- Kevin Littlewood:
- Kenneth McKellar:
- Alasdair White en Monach Isle Cellih Band (in afwijkend ritme) op https://www.liedboekcompendium.nl/lied/131a-u-helpt-mij-heer-mijn-trots-te-vergeten-1_0_0_3
Muziekuitgaven
Zie The Isle of Mull (melodie) voor een overzicht van alle (orgel)literatuur en koorbewerkingen van deze melodie.
Liturgisch gebruik
- Het lied kan als antwoordzang op een preek volgen; in meditatieve diensten kan het een eigen rol spelen, op verschillende momenten te zingen, bijv. eerst door een solist, na ruimte voor meditatie, luisteren naar een tekst, stilte, gebed nog eens gezongen, nu door allen.
- Bijbeltekst: Ps 131
- Gebruik: Vertrouwen, Meditatie
Hymnologische informatie
De tekst van het lied in Opstaan! wijkt af van die in Liedboek:
- In 1.4 Opstaan: vruchteloos vragen zal ik vermijden
- In Liedboek: aandacht en eenvoud mogen mij leiden.
De oorspronkelijke Engelse tekst in Psalms of patience, protest and praise, 1993, Church Hymnary 4, 2005. Ook opgenomen in Opstaan. Cor Waringa maakte de Friese vertaling: Ik ha myn grutskens no foar Jo weidien
Literatuur
Toelichting:
- Liedboekcompendium: https://www.liedboekcompendium.nl/lied/131a-u-helpt-mij-heer-mijn-trots-te-vergeten-1_0_0_3
Roel A. Bosch, Er zijn. Keltisch-christelijk geloven, Meinema Zoetermeer 2013, 144 pag., ISBN 9789021143408
In dit boek (p. 11,17) wordt de psalm geciteerd, als voorbeeld van serieuze eenvoud, gelovige naïviteit, een vanzelfsprekend geloof, typerend voor een vorm van religiositeit die niet in rationaliseringen blijft hangen.
Culturele informatie
Cabaretier Herman Finkers opende met deze psalm, in het Twents, een voorstelling. De tekst van Finkers/ van der Meiden is op meerdere sites en blogs te vinden. Opmerkelijk is de vraag in reacties: 'Heeft iemand de tekst van de hele psalm?' Alsof hij nog niet klaar kan zijn, na slechts drie verzen...
Externe links
- Informatie op Hymnary.org over John Bell
- Weblog Roel Bosch
- Blogartikel op Theoblogie.nl geschreven door Roel Bosch over o.a. deze psalm.
