Geest, uit de hemel neergedaald

Titel

Geest, uit de hemel neergedaald

Oorspronkelijke taal en titel

Geest, uit de hemel neergedaald

Liedbundels

Dit lied is opgenomen in de volgende liedbundels:
Liedboek (2013)	667
Liedboek voor de kerken (1973)	Gezang 245

Tekst

De tekst is auteursrechtelijk beschermd en kan daarom hier niet worden weergegeven.

Ontstaan

Toen Inge Lievaart een lied van zeven strofen over de geest had geschreven, begon ze opnieuw, en maakte deze, veel beknoptere tekst. Al het overbodige was al 'overgeschuimd', zoals ze dat zelf zei, met het beeld van een pan met overkokende melk voor ogen. Beeldend, zo schrijft ze ook deze tekst, hoe kort ook, een sterk bijbels lied. Kernwoord daarin is de Ruach.

Inhoud

Ruach, het bijbelse woord, gaat over beweging in de lucht. We herkennen het in Geest, in adem, in wind en storm. Beweging in de lucht is onzichtbaar, maar de gevolgen zijn niet te miskennen. Uit de adem komt het lied, de wind laat het vuur oplaaien, de Geest maakt schoon, maakt levend. Maar die ongebondenheid van de ruach van God kan ook bang maken. Worden we niet omver geblazen, opgeblazen, verzengd door een al te sterk vuur? Dit lied gaat over de bijbelse ruach, zonder dat het woord genoemd wordt. Zo zijn in strofe 1 en 2 de storm en het vuur krachtdadig aanwezig. De heiligheid ( van 'heilige Geest') is niet per se zachtmoedigheid, immers! Tegenover de storm en het vuur richt het lied de bede tot de Geest: u bent toch ook stilte? Verzeng ons toch niet! En daarop volgt dan de derde vorm van die ruach: in vers 3 komt de adem tevoorschijn. Het lied is een aanvulling op veel pinksterliederen, met een sterke bijbelse taal. Strofe 1 doet denken aan de profeten in het Oude Testament, bijv. de stralende gloed die rond Mozes hing toen hij de berg afkwam, de tijdgenoten van koning Saul, ( 'is Saul ook onder de profeten?'), en vele anderen – tot aan de krachtdadige Elia toe. Het vuur sloeg neer op het altaar, maar uiteindelijk kwam God hem het meest nabij in het suizen van een zachte koelte. In str. 2 is de geest als het vuur dat schoonbrandt, louteringservaring. Dat beeld sluit aan bij Psalm 66,10.12, 'U hebt ons beproefd, o God, ons gezuiverd, gezuiverd als zilver, …, wij zijn door vuur en door water gegaan, maar u bracht ons naar een land van overvloed.' Ook dat kan bij Pinksteren horen! In str. 3 gaan storm en vuur liggen. Hier komt het verstaan, het horen, zelfs voor de dove, het spreken, zelfs voor de sprakeloze. Hier komt het zelfs tot zingen. Het lied ontstaat. Het lied bidt.

Dichter

Inge Lievaart (1917-2012)

Muziek

Componist melodie

Bernard Smilde (1922)

Liturgisch gebruik

Dit lied is een zelfstandige grootheid, rijk van inhoud, in de vorm van een aandachtig gebed. Gun het dan ook een zelfstandige plaats in de liturgie. Natuurlijk is te denken aan Pinksteren en de bevestiging van ambtsdragers, maar ook aan andere liturgische momenten waarop inspiratie en rust elkaar nodig hebben.

Hymnologische informatie

Het Liedboek 1973 was al haast voltooid toen de jonge of in elk geval nog niet bekende dichters Jaap Zijlstra en Inge Lievaart zich meldden. De enkele liederen van hun hand vullen de leemten die de oudere generatie had opengelaten. Met name liederen over de Geest van God waren schaars. Zo kwam dit lied van Lievaart in Liedboek 1973 terecht. In 2013 zouden er nog vier andere liederen van haar worden opgenomen.