Gij moet het eenzaam laten

Dit lied is te vinden in de volgende veelgebruikte liedbundel(s):

Zangen van Zoeken en Zien 132 (a,b)
Mogelijk staat het ook in andere liedbundels. Kijk hiervoor in de infobox rechts, onder het kopje 'Liedbundels'.

Gij moet het eenzaam laten Over de eerbied
Vorm	Strofelied
Herkomst
Taal	Nederlands
Land	Nederland
Tekst
Dichter	Ida Gerhardt
Bijbelplaats	Johannes 12:24
Muziek
Componist	Bernard Huijbers (a) Peter Rippen (b)
Solmisatie	5-4-5-4-3-2-3-2-1 (a) 3-3-3-3-2-2-1-7 (b)
Gebruik
Kerkelijk jaar	Veertigdagentijd
Thema	Uitvaart Verwachting
Liedbundels
Zangen van Zoeken en Zien 132 (a,b)
Als daar muziek voor is 1 (a)

Gij moet het eenzaam laten is een lied van Ida Gerhardt (1905-1997) op muziek gezet door Bernard Huijbers (1922-2003) en door Peter Rippen. De titel luidt Over de eerbied.

Opname beluisteren

• Het lied staat op de cd Tussen de tijd van het Nieuw Liedfonds (uit 1997).

Tekst

De tekst is auteursrechtelijk beschermd en kan daarom hier niet worden weergegeven.

Inhoud

In dit lied over het zaad en zijn verborgen levenskracht domineert de open a-klank. Alleen in de eerste twee regels van de tweede strofe over- heerst de e-klank, waardoor in de vorm het nieuwe en onverwachte tot uitdrukking komt dat met ‘eerstelingsbewegen’ inhoudelijk wordt aan- geduid. Dat de laatste strofe uit slechts één regel bestaat, versterkt het gevoel van verrassing dat uit die regel spreekt, en de openheid naar de toekomst. De tekst kan geheel op eigen benen staan als een beschrijving van een algemeen bekend natuurverschijnsel waarvan het hoopvolle karakter op de voorgrond gezet wordt. Maar hij wordt nog veelzeggender, wanneer je hem leest tegen de achtergrond van de uitspraak van Jezus: ‘Indien de graankorrel niet in de aarde valt en sterft, blijft zij op zichzelf, maar indien zij sterft, brengt zij veel vrucht voort’ (Johannes 12:24). Deze tekst is daardoor geschikt voor een uitvaart, ook voor wie deze religieuze connotatie of een verhuld opstandingsgeloof er niet in wil lezen. Maar de tekst past ook bij een gelegenheid of stemming waarbij je erkent dat er een toekomstperspectief is, maar dat een ontwikkeling daarvan een autonoom proces is, dat zich onafhankelijk van jou of van menselijk ingrijpen voltrekt. Het is dit aspect dat door de titel wordt onderstreept.

Muziek

• Melodie (a) van Bernard Huijbers is het eerste lied dat is gecomponeerd voor het Nieuw LiedFonds. De eerste strofe is voor vrouwen, de tweede voor mannen en de derde wordt gezamenlijk gezongen.
• Het verstilde, het loslaten wordt is Huijbers uitgebeeld in een melodie die behoedzaam klink. De melodie eindigt niet in de grondtoon, maar blijft open, alsof zij een eigen weg gaat. Essentieel is de pianobegeleiding: de inzet van de muziek voegt zich in het gestage ritme van de piano. Het lied moet “langzaam en met groter rust” gezongen worden, zo wordt boven de partituur aangegeven. Die grote rust is vooral belangrijk bij de halve maat rust na iedere tekstregel. De kunst is om de spanningsboog daar goed vast te houden.
• In de partituur wordt aangegeven dat het lied tweemaal gezongen moet worden. Voor de tweede maal is een vierstemmigheid aangegeven waarbij sopraan (met gemeente?) en tenor de melodie in canon zingen, terwijl alt en bas harmonische stemmen zingen die al in de begeleiding zaten. De pianobegeleiding wordt in de herhaling levendiger; de linkerhand gaat over in triolen en later in zestienden. Zoals het dode zaad tot nieuw leven groeit.

Partituur

De partituur van de compositie van Bernard Huijbers is te verkrijgen via de webshop van Gooi en Sticht

Liturgisch gebruik

Te zingen bij uitvaart, veertigdagentijd en tijdens bijeenkomsten waar ‘verwachting’ een thema is.

Literatuur

De analyse van de muziek is ontleend aan:

• Liesbeth Dercksen (2009). Over de eerbied. Vieren - Tijdschrift voor liturgie en spiritualiteit 8(3), p. 34-35.

Externe links

• Een analyse van het gedicht van Ida Gerhardt is te vinden op de Weblog van Fred Tak.