Kerkliedwiki bundels.png
Kerkliedwiki wijst je de weg naar meer dan 10.000 liederen!

Tips nodig? Zo kun je een lied zoeken. Hier vind je een overzicht van alle liedbundels.
Wil je ons werk steunen? Hier vind je meer over doneren of koop onze unieke Ubi-cari-tas.

Meer weten of vragen over Kerkliedwiki? info@kerkmuzieknetwerk.nl
Kerkliedwiki bundels.png Kerkliedwiki wijst je de weg naar meer dan 10.000 liederen! Tips nodig? Zo kun je een lied zoeken. Hier vind je een overzicht van alle liedbundels.

Op Liturgiewerkplaats.nl bieden we je inspiratie en concrete tips rond kerkmuziek en vieren Abonneer je op de nieuwsbrief.

Wil je ons werk steunen? Hier vind je meer over doneren of koop onze unieke Ubi-cari-tas. Meer weten of vragen over Kerkliedwiki? info@kerkmuzieknetwerk.nl

De engel Gabriël komt aangesneld

Uit Kerkliedwiki
Ga naar: navigatie, zoeken
Dit lied is te vinden in de volgende veelgebruikte liedbundel(s):
Liedboek 2013 443
Mogelijk staat het ook in andere liedbundels. Kijk hiervoor in de infobox rechts, onder het kopje 'Liedbundels'.
De engel Gabriël komt aangesneld
Genre Carol
Vorm Strofelied
Herkomst
Titel The Angel Gabriel from heaven came
Taal Engels
Land Engeland
Tekst
Dichter Sabine Baring-Gould
Vertaler Andries Govaart
Bernard Smilde (Fr)
Bijbelplaats Lucas 1:26-38
Lucas 1:46-48
Lucas 2:6-7
Herkomst Baskenland
Metrisch 10-10-10-7-3
Muziek
Componist Charles Edgar Pettman
Melodie Gabriel's Message
Herkomst Baskenland
Solmisatie 3-6-1-7-2-7-6-5-6-3
Gebruik
Kerkelijk jaar Adventstijd
Rorate
Kerstnacht
Bijbels persoon Maria
Gabriël
Liedbundels
Liedboek 2013 443
Lieteboek 2013 443
De weg die je goeddoet 158
Rechten
Muziek B. Feldman & Co. Ltd.
Vertaling Liedboek bv
Opgenomen in licentie Liedboek Online

De engel Gabriël komt aangesneld is de vertaling van het kerstlied Gabriel's message of The Angel Gabriel from heaven came. De oorspronkelijke tekst en muziek zijn afkomstig uit het Baskenland. De tekst is bewerkt tot lied door Sabine Baring-Gould (1834-1924). De melodie is bewerkt door Charles Edgar Pettman (1866-1943). De Nederlandse vertaling is van Andries Govaart.

Liedbundels

Dit lied is ook opgenomen in de volgende liedbundels:

  • Church Hymnary IV, 285
  • Evangelical Lutheran Worship, 265

Opname beluisteren

Tekst

De tekst is auteursrechtelijk beschermd en kan daarom hier niet volledig worden weergegeven. De eerste strofe luidt:

De engel Gabriel komt aangesneld,
de vleugels sneeuw, de ogen vurig fel.
Gegroet, zegt hij, Maria, meisje zo gewoon,
hoogst uitverkoren vrouwe.
Gloria.

De beginregels van de overige strofen luiden:

  • 2. Jouw moederschap een zegen, weet dat wel
  • 3. Verwonderd kijkt Maria, heft haar hoofd
  • 4. Emmanuel, de redder bracht zij voort.

Inhoud

In dit lied wordt het Hooglied van Maria (Lukas 1:46-55) verbonden met de aankondiging van de geboorte van Jezus door de engel Gabriël aan Maria (Lukas 1-26-38). In de tweede strofe neemt Gabriël deze woorden uit het Hooglied in de mond ‘en alle mensen danken jou de eeuwen door’ (Lukas 1:48b). In de derde strofe zegt Maria niet alleen ‘voor mij is goed wat God belooft’ (Lukas 1:38) maar ze laat daar ook onmiddellijk de opening van het Hooglied op volgen: ‘Mijn ziel zingt hoog de Heer en prijst zijn grote naam’ (Lukas 1:46).
Een belangrijk thema in dit lied is de tegenstelling tussen het gewone meisje Maria en het grootse en zegenrijke dat van haar uit zal gaan en de eerbied die ze daarvoor ontvangen zal. Die tegenstelling tussen hoog en laag is ook het thema van het Hooglied van Maria: ‘machtigen stoot hij van de troon en wie gering is geeft hij aanzien’ (Lukas 1:52). Daar draait ook Kerstmis om: Christus daalt af uit de hemel, komt onder ons wonen en wordt verhoogd (Filippenzen 2:6-11).

Muziek

  • Een uitvoering van de Baskische tekst waarop het lied gebaseerd is:

Muziekuitgaven

Zie het artikel Zie Gabriel's Message (melodie) voor een overzicht van alle (orgel)literatuur en koorbewerkingen van deze melodie.

Hymnologische informatie

  • De Franse componist Charles Bordes (1863-1909) reisde eind 19e eeuw door Baskenland om daar oude Baskische muziek te verzamelen. Zijn verzameling bevatte een aantal Kerstliederen. Dit lied werd gelezen door Sabine Baring-Gould die zelf ook verzamelaar van (Engelse) volksmuziek was. Hij hertaalde het tot ‘Gabriel’s Message’. Het lied verscheen in een arrangement van Charles Edgar Pettman in de bundel Modern Christmas Carols (1892).
  • Bernard Smilde maakte de Friese vertaling: De ingel Gabriël kaam op in dei
  • Een Engelse vertaling van deze Baskische tekst luidt:
1 A young maiden was worshipping the Lord of Creation when an angel descended precipitously from the heavens to speak with her.
2 The angel entered, saying: ‘Hail! thou who art full of grace; the Lord is with thee; thou art blessed and elect above all women.’
3 Mary was troubled, and wondered why she was hearing the angel greet her in this fashion; she was sure afraid.
4 ‘Be not afraid, Mary! Thou hast found grace with God; thou shalt conceive in thy womb and shalt bring forth a Son who shall be Jesus.’
5 She, troubled once more, [replied]: ‘But how may this come to pass, since I know not a man, nor shall know one––no, not one?’
6 ‘The Holy Spirit will take care of all that, Mary. Thou shalt be at the same time a mother and also a maiden: thou alone of all the world.’
7 Mary replied thus: ‘Behold the handmaid of God! May what you speak of come to pass in me!’ And the Word was made flesh within her womb.
8 O Mary, blessed saint of God, refuge of sinners, teach us to love with all our heart both the Saviour and virtue.

Het is mogelijk dat Baring-Gould iets van zijn eigen leven, zoals hij het zag, in zijn lied heeft laten meeklinken. Baring-Gould was een aristocraat van geboorte en was afgestudeerd in Cambridge. Als jonge hulppredikant werd hij verliefd op de dochter van een textielarbeider en zij op hem. Nadat hij de weerstanden van zijn familie weggemasseerd had, trouwden ze. Ze hadden 48 jaar een gelukkig huwelijk. Op haar grafsteen schreef hij: ‘Half my heart’.

De beschrijving van het uiterlijk van Gabriël is ontleend aan Openbaring 1:14. Aan de ene kant is dat merkwaardig omdat het in Openbaring – in navolging van Daniël – om het uiterlijk van de Mensenzoon gaat, die hier dezelfde is als Christus, en niet om het uiterlijk van een engel. Aan de andere kant past dit ‘sublieme’ uiterlijk wel bij de hele romantische setting van het lied.

Literatuur

Toelichting:

Culturele informatie

  • Een uitvoering door Aled:
  • Een uitvoering door Sting:
  • Een close-harmony-uitvoering door de ‘All Angels’:

Externe links

Etalagester
Fairytale bookmark gold.svg Dit artikel voldoet aan de kwaliteit en uitgangspunten die gelden voor de informatie op Kerkliedwiki.
Meer van dit soort artikelen staan in de Etalage
.