Tips nodig? Zo kun je een lied zoeken. Hier vind je een overzicht van alle liedbundels.
Wil je ons werk steunen? Hier vind je meer over doneren of koop onze unieke Ubi-cari-tas.
|
De nacht is haast ten einde: verschil tussen versies
| Regel 20: | Regel 20: | ||
|Bijbel3-einde=6 | |Bijbel3-einde=6 | ||
|componist1=Johannes Petzold | |componist1=Johannes Petzold | ||
| − | |solmisatie1= 3-6-6-5-3-4-3 | + | |solmisatie1=3-6-6-5-3-4-3 |
|Adventstijd=Ja | |Adventstijd=Ja | ||
|Levavi=Nee | |Levavi=Nee | ||
| Regel 53: | Regel 53: | ||
|Pinksteren=Nee | |Pinksteren=Nee | ||
|Trinitatis=Nee | |Trinitatis=Nee | ||
| − | |Allerheiligen= | + | |Allerheiligen=Nee |
|Voleinding=Nee | |Voleinding=Nee | ||
|Ordinarium=Nee | |Ordinarium=Nee | ||
| Regel 103: | Regel 103: | ||
|GL=220 | |GL=220 | ||
}} | }} | ||
| − | '''De nacht is haast ten einde''' is een vertaling van het Duitse kerklied'''Der Nacht ist vorgedrungen'''. De tekst is geschreven door [[Jochen Klepper]] (1903-1942) en vertaald door [[Jan Willem Schulte Nordholt]]. De melodie | + | '''De nacht is haast ten einde''' is een vertaling van het Duitse kerklied '''Der Nacht ist vorgedrungen'''. De tekst is geschreven door [[Jochen Klepper]] (1903-1942) en vertaald door [[Jan Willem Schulte Nordholt]]. De melodie is gecomponeerd door [[Johannes Petzold]] (1912-1985). |
| + | |||
| − | |||
[[Bestand:DeNachtIsHaast.png|200px|thumb|Muziekfragment]] | [[Bestand:DeNachtIsHaast.png|200px|thumb|Muziekfragment]] | ||
| + | ==Opname beluisteren== | ||
| + | * Duitse versie | ||
| + | : <videoflash>18cBsAxx1Hs|300|150</videoflash> | ||
| + | |||
| + | ==Liedbundels== | ||
De Duitse versie van het lied staat in het Evangelisches Gesangbuch (EG 16), in Gotteslob (GL 220), in Mennonitischen Gesangbuch (MG 249) en in Gesangbuch Feiern & Loben (FL 190). In Colours of Grace is ook de Duitse, Engelse, Franse, Tsjechische en Noorse tekst opgenomen. | De Duitse versie van het lied staat in het Evangelisches Gesangbuch (EG 16), in Gotteslob (GL 220), in Mennonitischen Gesangbuch (MG 249) en in Gesangbuch Feiern & Loben (FL 190). In Colours of Grace is ook de Duitse, Engelse, Franse, Tsjechische en Noorse tekst opgenomen. | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | ||
| − | |||
| − | |||
== Tekst == | == Tekst == | ||
| − | + | {{Tekst en woordwolk}} | |
| − | + | [[Bestand:DeNachtIsHaastWOLK.png|thumb|400px|Woordwolk liedtekst]] | |
| + | De tekst is [http://www.aarth.nl/liedboek/130.html hier te lezen.] | ||
| + | |||
* Eerste strofe Duitse versie: | * Eerste strofe Duitse versie: | ||
<poem> | <poem> | ||
| Regel 149: | Regel 135: | ||
=== Ontstaan en inhoud === | === Ontstaan en inhoud === | ||
| − | |||
Het lied is ontstaan op 18 december 1937. | Het lied is ontstaan op 18 december 1937. | ||
Het is geïnspireerd op de tekst uit de Brief van Paulus aan de Romeinen (Rom. 13:11-12): | Het is geïnspireerd op de tekst uit de Brief van Paulus aan de Romeinen (Rom. 13:11-12): | ||
| Regel 157: | Regel 142: | ||
=== Tekstdichter === | === Tekstdichter === | ||
| − | [[Jochen Klepper]] (1903-1942) | + | [[Jochen Klepper]] (1903-1942) studeerde eerst enige tijd theologie, maar koos later voor de journalistiek en de literatuur. Hij woonde vanaf 1932 in Berlijn en was getrouwd met een joodse vrouw die uit haar eerste huwelijk twee dochters meebracht. Toen in 1942 de deportatie van zijn jongste stiefdochter dreigde, koos hij met zijn gezin vrijwillig voor de dood. Na de oorlog werden zijn dagboeken gepubliceerd. |
| − | |||
| − | |||
Hij is één van de belangrijkste vertegenwoordigers van de vernieuwingsbeweging rond het kerklied in de Duitse kerken. In 1938 publiceerde hij een bundel gedichten onder de titel ''Kyrie. Geistliche Lieder.''. Dit lied is daarin te vinden onder de titel ''Weihnachtslied''. | Hij is één van de belangrijkste vertegenwoordigers van de vernieuwingsbeweging rond het kerklied in de Duitse kerken. In 1938 publiceerde hij een bundel gedichten onder de titel ''Kyrie. Geistliche Lieder.''. Dit lied is daarin te vinden onder de titel ''Weihnachtslied''. | ||
De teksten van Klepper hebben een hoog bijbels gehalte, waarbij geen ruimte is voor sentimenten. Te midden van de duisternis van zijn tijd en zijn eigen leven schreef hij een lied over het licht. | De teksten van Klepper hebben een hoog bijbels gehalte, waarbij geen ruimte is voor sentimenten. Te midden van de duisternis van zijn tijd en zijn eigen leven schreef hij een lied over het licht. | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
== Muziek == | == Muziek == | ||
[[Bestand:DeNachtIsHaast.png|200px|thumb]] | [[Bestand:DeNachtIsHaast.png|200px|thumb]] | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
De melodie is van de cantor Johannes Petzold en kreeg een plaats in de bundel ''Neue Weihnachtslieder'', die in 1939, een jaar na de publicatie van Kleppers bundel, verscheen. | De melodie is van de cantor Johannes Petzold en kreeg een plaats in de bundel ''Neue Weihnachtslieder'', die in 1939, een jaar na de publicatie van Kleppers bundel, verscheen. | ||
| Regel 177: | Regel 153: | ||
=== Bewerkingen om te zingen === | === Bewerkingen om te zingen === | ||
| − | * | + | * Een cantate, gebaseerd op dit lied, is geschreven door Wout van Andel. |
=== Bewerkingen om te spelen === | === Bewerkingen om te spelen === | ||
* Prelude, koraal en naspel over Gezang 130, Jaco van Leeuwen [http://www.orgelvriend.nl/images/files/Klavar_2011-12_JvLeeuwen.pdf Klavar-versie, Orgelvriend] | * Prelude, koraal en naspel over Gezang 130, Jaco van Leeuwen [http://www.orgelvriend.nl/images/files/Klavar_2011-12_JvLeeuwen.pdf Klavar-versie, Orgelvriend] | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
== Literatuur == | == Literatuur == | ||
Versie van 21 aug 2015 om 14:17
Mogelijk staat het ook in andere liedbundels. Kijk hiervoor in de infobox rechts, onder het kopje 'Liedbundels'.
| De nacht is haast ten einde | |
| Herkomst | |
| Titel | Der Nacht is vorgedrungen |
| Taal | Duits |
| Land | Duitsland |
| Periode | 20e eeuw |
| Tekst | |
| Dichter | Jochen Klepper |
| Vertaler | Jan Willem Schulte Nordholt |
| Bijbelplaats | Rom 13:11-14 Jes 8:23 Jes 9:1-6 |
| Metrisch | 7-6-7-6-7-6-7-6 |
| Muziek | |
| Componist | Johannes Petzold |
| Solmisatie | 3-6-6-5-3-4-3 |
| Liedbundels | |
| Liedboek 2013 445 | |
| Liedboek voor de kerken Gezang 130 | |
De nacht is haast ten einde is een vertaling van het Duitse kerklied Der Nacht ist vorgedrungen. De tekst is geschreven door Jochen Klepper (1903-1942) en vertaald door Jan Willem Schulte Nordholt. De melodie is gecomponeerd door Johannes Petzold (1912-1985).
Opname beluisteren
- Duitse versie
- <videoflash>18cBsAxx1Hs|300|150</videoflash>
Liedbundels
De Duitse versie van het lied staat in het Evangelisches Gesangbuch (EG 16), in Gotteslob (GL 220), in Mennonitischen Gesangbuch (MG 249) en in Gesangbuch Feiern & Loben (FL 190). In Colours of Grace is ook de Duitse, Engelse, Franse, Tsjechische en Noorse tekst opgenomen.
Tekst
De tekst is auteursrechtelijk beschermd en kan daarom hier niet (volledig) worden weergegeven. De woordwolk geeft een indicatie van de taal die in het lied wordt gebruikt.
De tekst is hier te lezen.
- Eerste strofe Duitse versie:
"Die Nacht ist vorgedrungen,
der Tag ist nicht mehr fern.
So sei nun Lob gesungen
dem hellen Morgenstern.
Auch wer zur Nacht geweinet,
der stimme froh mit ein.
Der Morgenstern bescheinet
auch deine Angst und Pein."
Ontstaan en inhoud
Het lied is ontstaan op 18 december 1937. Het is geïnspireerd op de tekst uit de Brief van Paulus aan de Romeinen (Rom. 13:11-12): „Und das tut, weil ihr die Zeit erkennt, nämlich dass die Stunde da ist, aufzustehen vom Schlaf, denn unser Heil ist jetzt näher als zu der Zeit, da wir gläubig wurden. Die Nacht ist vorgerückt, der Tag aber nahe herbeigekommen. So lasst uns ablegen die Werke der Finsternis und anlegen die Waffen des Lichts. (Röm 13,11–12 LUT)“
De tekst staat vol met bijbelse citaten: den „Morgenstern“ (Offb 22,16 LUT), „zur Nacht geweinet“ (Ps 30,6 LUT), „alle Engel dienen“ (Hebr 1,6 LUT), „von Gottes Angesicht kommende Rettung“ (Apg 3,20 LUT), „Gott will im Dunkel wohnen“ (1 Kön 8,12 LUT), „wer dem Sohn vertraut, kommt aus dem Gericht“ (Joh 5,24 LUT), wie auch an zahlreichen Zitaten aus der Gesangbuchtradition, „Angst und Pein“ (Herr Jesu deine Angst und Pein), „dem alle Engel dienen“ (Dies ist die Nacht da mir erschienen), „lässt den Sünder nicht“ (Ist Gott für mich, so trete gleich alles wider mich).
Tekstdichter
Jochen Klepper (1903-1942) studeerde eerst enige tijd theologie, maar koos later voor de journalistiek en de literatuur. Hij woonde vanaf 1932 in Berlijn en was getrouwd met een joodse vrouw die uit haar eerste huwelijk twee dochters meebracht. Toen in 1942 de deportatie van zijn jongste stiefdochter dreigde, koos hij met zijn gezin vrijwillig voor de dood. Na de oorlog werden zijn dagboeken gepubliceerd. Hij is één van de belangrijkste vertegenwoordigers van de vernieuwingsbeweging rond het kerklied in de Duitse kerken. In 1938 publiceerde hij een bundel gedichten onder de titel Kyrie. Geistliche Lieder.. Dit lied is daarin te vinden onder de titel Weihnachtslied. De teksten van Klepper hebben een hoog bijbels gehalte, waarbij geen ruimte is voor sentimenten. Te midden van de duisternis van zijn tijd en zijn eigen leven schreef hij een lied over het licht.
Muziek
De melodie is van de cantor Johannes Petzold en kreeg een plaats in de bundel Neue Weihnachtslieder, die in 1939, een jaar na de publicatie van Kleppers bundel, verscheen. Kenmerkend voor de vernieuwende stijl van de melodie, geschreven in de barvorm, is het modale karakter ervan, in tegenstelling tot de majeur- of mineurmelodieën uit de 19e eeuw. Een tweede kenmerk is de ritmische structuur die meer overeenkomsten met de tactus heeft, dan met de traditionele maatsoorten.
Bewerkingen om te zingen
- Een cantate, gebaseerd op dit lied, is geschreven door Wout van Andel.
Bewerkingen om te spelen
- Prelude, koraal en naspel over Gezang 130, Jaco van Leeuwen Klavar-versie, Orgelvriend
Literatuur
Toelichtingen:
- Eredienstvaardig 1-4-170 (Arie Eikelboom)
- Jan T. Bakker: Gezongen evangelie, blz.47 (Liedmeditatie)
- Pieter Endedijk: Opstapcurcus voor kerkorganisten deel 2, blz.24
- Muziek & Liturgie, augustus 2011, blz. 25 (Wim Kloppenburg)
Externe links
- Artikel van Pieter Endedijk over de inhoud en betekenis van het lied.
- Artikel over het lied op de Duitse Wikipedia.
- Artikel over Jochen Klepper op de Duitse Wikipedia
Voetnoten
 |
Dit artikel voldoet aan de kwaliteit en uitgangspunten die gelden voor de informatie op Kerkliedwiki. Meer van dit soort artikelen staan in de Etalage. |
