Tips nodig? Zo kun je een lied zoeken. Hier vind je een overzicht van alle liedbundels.
Wil je ons werk steunen? Hier vind je meer over doneren of koop onze unieke Ubi-cari-tas.
|
Wilhelmus van Nassouwe: verschil tussen versies
Regel 1: | Regel 1: | ||
{{Infobox lied | {{Infobox lied | ||
|beginregel=Wilhelmus van Nassouwe | |beginregel=Wilhelmus van Nassouwe | ||
− | |vorm=Strofelied; | + | |vorm=Strofelied; |
|taal=Nederlands | |taal=Nederlands | ||
|land=Nederland | |land=Nederland | ||
|periode=16e eeuw | |periode=16e eeuw | ||
+ | |dichter1=Philips Marnix van St. Aldegonde | ||
+ | |metrisch1=7-6-7-6-7-6-7-6 | ||
+ | |herkomst melodie1=16e eeuw/Valerius’ Neder-landtsche gedenck-clanck 1626/bewerkt | ||
+ | |solmisatie1=5-1-1-2-2-3-2 | ||
+ | |solmisatie2=5-1-1-2-3-4-2-3-2 | ||
+ | |Trefwoord=Bevrijdingsdag; | ||
|kop-liedbundels=Ja | |kop-liedbundels=Ja | ||
+ | |LB=708 | ||
+ | |LvdK Gez=411 | ||
+ | |GvL=549 | ||
+ | |OKG=964 | ||
+ | |JdH=672 | ||
+ | |H1938=301 | ||
+ | |LD=1135 | ||
+ | |RSB=394 | ||
}} | }} | ||
− | + | '''Wilhelmus van Nassouwe''' is een lied uit de 16e eeuw. De dichter is [[Marnix van Sint Aldegonde]] (1540-1598). De componist is onbekend, het lied verscheen bewerkt in ''Valerius' Neder-landtsche Gedenck-Clanck'' in 1626. Het Wilhelmus is het nationale volkslied van Nederland. | |
− | ''Wilhelmus van Nassouwe'' | ||
− | |||
− | ' | ||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
== Opname beluisteren == | == Opname beluisteren == | ||
− | <videoflash>uMHbAKvPJkU|300| | + | : <videoflash>uMHbAKvPJkU|300|170</videoflash> |
== Tekst == | == Tekst == | ||
− | + | {| | |
+ | ! | | ||
+ | Tegenwoordige tekst: | ||
+ | ! | | ||
+ | Originele tekst: | ||
+ | |- | ||
+ | | | ||
+ | '''Eerste couplet'''<br /> | ||
+ | Wilhelmus van Nassouwe<br /> | ||
+ | ben ik, van Duitsen bloed,<br /> | ||
+ | den vaderland getrouwe<br /> | ||
+ | blijf ik tot in den dood.<br /> | ||
+ | Een Prinse van Oranje<br /> | ||
+ | ben ik, vrij, onverveerd,<br /> | ||
+ | den Koning van Hispanje<br /> | ||
+ | heb ik altijd geëerd.<br /> | ||
+ | <br /> | ||
+ | '''Tweede couplet'''<br /> | ||
+ | In Godes vrees te leven<br /> | ||
+ | heb ik altijd betracht,<br /> | ||
+ | daarom ben ik verdreven,<br /> | ||
+ | om land, om luid gebracht.<br /> | ||
+ | Maar God zal mij regeren<br /> | ||
+ | als een goed instrument,<br /> | ||
+ | dat ik zal wederkeren<br /> | ||
+ | in mijnen regiment.<br /> | ||
+ | <br /> | ||
+ | '''Derde couplet'''<br /> | ||
+ | Lijdt u, mijn onderzaten<br /> | ||
+ | die oprecht zijt van aard,<br /> | ||
+ | God zal u niet verlaten, <br /> | ||
+ | al zijt gij nu bezwaard.<br /> | ||
+ | Die vroom begeert te leven,<br /> | ||
+ | bidt God nacht ende dag,<br /> | ||
+ | dat Hij mij kracht zal geven,<br /> | ||
+ | dat ik u helpen mag.<br /> | ||
+ | <br /> | ||
+ | '''Vierde couplet'''<br /> | ||
+ | Lijf en goed al te samen<br /> | ||
+ | heb ik u niet verschoond,<br /> | ||
+ | mijn broeders hoog van namen<br /> | ||
+ | hebben 't u ook vertoond:<br /> | ||
+ | Graaf Adolf is gebleven<br /> | ||
+ | in Friesland in den slag,<br /> | ||
+ | zijn ziel in 't eeuwig leven<br /> | ||
+ | verwacht den jongsten dag.<br /> | ||
+ | <br /> | ||
+ | '''Vijfde couplet'''<br /> | ||
+ | Edel en hooggeboren,<br /> | ||
+ | van keizerlijken stam,<br /> | ||
+ | een vorst des rijks verkoren,<br /> | ||
+ | als een vroom christenman,<br /> | ||
+ | voor Godes woord geprezen,<br /> | ||
+ | heb ik, vrij onversaagd,<br /> | ||
+ | als een held zonder vrezen<br /> | ||
+ | mijn edel bloed gewaagd.<br /> | ||
+ | <br /> | ||
+ | '''Zesde couplet'''<br /> | ||
+ | Mijn schild ende betrouwen<br /> | ||
+ | zijt Gij, o God mijn Heer,<br /> | ||
+ | op U zo wil ik bouwen,<br /> | ||
+ | Verlaat mij nimmermeer.<br /> | ||
+ | Dat ik doch vroom mag blijven,<br /> | ||
+ | uw dienaar t'aller stond,<br /> | ||
+ | de tirannie verdrijven<br /> | ||
+ | die mij mijn hart doorwondt.<br /> | ||
+ | <br /> | ||
+ | '''Zevende couplet'''<br /> | ||
+ | Van al die mij bezwaren<br /> | ||
+ | en mijn vervolgers zijn,<br /> | ||
+ | mijn God, wil doch bewaren<br /> | ||
+ | den trouwen dienaar dijn,<br /> | ||
+ | dat zij mij niet verrassen<br /> | ||
+ | in hunnen bozen moed,<br /> | ||
+ | hun handen niet en wassen<br /> | ||
+ | in mijn onschuldig bloed.<br /> | ||
+ | <br /> | ||
+ | '''Achtste couplet'''<br /> | ||
+ | Als David moeste vluchten<br /> | ||
+ | voor Sauel den tiran,<br /> | ||
+ | zo heb ik moeten zuchten<br /> | ||
+ | als menig edelman.<br /> | ||
+ | Maar God heeft hem verheven,<br /> | ||
+ | verlost uit alder nood,<br /> | ||
+ | een koninkrijk gegeven<br /> | ||
+ | in Israël zeer groot.<br /> | ||
+ | <br /> | ||
+ | '''Negende couplet'''<br /> | ||
+ | Na 't zuur zal ik ontvangen<br /> | ||
+ | van God mijn Heer dat zoet,<br /> | ||
+ | daarna zo doet verlangen<br /> | ||
+ | mijn vorstelijk gemoed:<br /> | ||
+ | dat is, dat ik mag sterven<br /> | ||
+ | met eren in dat veld,<br /> | ||
+ | een eeuwig rijk verwerven<br /> | ||
+ | als een getrouwen held.<br /> | ||
+ | <br /> | ||
+ | '''Tiende couplet'''<br /> | ||
+ | Niet doet mij meer erbarmen<br /> | ||
+ | in mijnen wederspoed<br /> | ||
+ | dan dat men ziet verarmen<br /> | ||
+ | des Konings landen goed.<br /> | ||
+ | Dat u de Spanjaards krenken,<br /> | ||
+ | o edel Neerland zoet,<br /> | ||
+ | als ik daaraan gedenke,<br /> | ||
+ | mijn edel hart dat bloedt.<br /> | ||
+ | <br /> | ||
+ | '''Elfde couplet'''<br /> | ||
+ | Als een prins opgezeten<br /> | ||
+ | met mijner heires-kracht,<br /> | ||
+ | van den tiran vermeten<br /> | ||
+ | heb ik den slag verwacht,<br /> | ||
+ | die, bij Maastricht begraven,<br /> | ||
+ | bevreesde mijn geweld;<br /> | ||
+ | mijn ruiters zag men draven<br /> | ||
+ | zeer moedig door dat veld.<br /> | ||
+ | <br /> | ||
+ | '''Twaalfde couplet'''<br /> | ||
+ | Zo het den wil des Heren<br /> | ||
+ | op dien tijd had geweest,<br /> | ||
+ | had ik geern willen keren<br /> | ||
+ | van u dit zwaar tempeest.<br /> | ||
+ | Maar de Heer van hierboven,<br /> | ||
+ | die alle ding regeert,<br /> | ||
+ | die men altijd moet loven,<br /> | ||
+ | en heeft het niet begeerd.<br /> | ||
+ | <br /> | ||
+ | '''Dertiende couplet'''<br /> | ||
+ | Zeer christlijk was gedreven<br /> | ||
+ | mijn prinselijk gemoed,<br /> | ||
+ | standvastig is gebleven<br /> | ||
+ | mijn hart in tegenspoed.<br /> | ||
+ | Den Heer heb ik gebeden<br /> | ||
+ | uit mijnes harten grond,<br /> | ||
+ | dat Hij mijn zaak wil redden,<br /> | ||
+ | mijn onschuld maken kond.<br /> | ||
+ | <br /> | ||
+ | '''Veertiende couplet'''<br /> | ||
+ | Oorlof, mijn arme schapen<br /> | ||
+ | die zijt in groten nood,<br /> | ||
+ | uw herder zal niet slapen,<br /> | ||
+ | al zijt gij nu verstrooid.<br /> | ||
+ | Tot God wilt u begeven,<br /> | ||
+ | zijn heilzaam woord neemt aan,<br /> | ||
+ | als vrome christen leven,-<br /> | ||
+ | 't zal hier haast zijn gedaan.<br /> | ||
+ | <br /> | ||
+ | '''Vijftiende couplet'''<br /> | ||
+ | Voor God wil ik belijden<br /> | ||
+ | en zijner groten macht,<br /> | ||
+ | dat ik tot genen tijden<br /> | ||
+ | den Koning heb veracht,<br /> | ||
+ | dan dat ik God den Heere,<br /> | ||
+ | der hoogsten Majesteit,<br /> | ||
+ | heb moeten obediëren<br /> | ||
+ | in der gerechtigheid.<br /> | ||
+ | | | ||
+ | '''Eerste couplet'''<br /> | ||
+ | Wilhelmus van Nassouwe<br /> | ||
+ | Ben ick van Duytschen Bloedt,<br /> | ||
+ | Den Vaderland ghetrouwe<br /> | ||
+ | Blijf ick tot inden doet;<br /> | ||
+ | Een Prince van Orangien<br /> | ||
+ | Ben ick vry onverveert.<br /> | ||
+ | Den Coninck van Hispangien<br /> | ||
+ | Heb ick altijt gheeert.<br /> | ||
+ | <br /> | ||
+ | '''Tweede couplet'''<br /> | ||
+ | In Godes vrees te leven<br /> | ||
+ | Heb ick altijt betracht,<br /> | ||
+ | Daerom ben ick verdreven<br /> | ||
+ | Om Land, om Luyd ghebracht:<br /> | ||
+ | Maer Godt sal my regeren<br /> | ||
+ | Als een goet Instrument,<br /> | ||
+ | Dat ick sal wederkeeren<br /> | ||
+ | In mijnen Regiment.<br /> | ||
+ | <br /> | ||
+ | '''Derde couplet'''<br /> | ||
+ | Lijdt U, mijn Ondersaten,<br /> | ||
+ | Die oprecht zijn van aert,<br /> | ||
+ | Godt sal u niet verlaten<br /> | ||
+ | Al zijt ghy nu beswaert:<br /> | ||
+ | Die vroom begheert te leven,<br /> | ||
+ | Bidt Godt nacht ende dach.<br /> | ||
+ | Dat Hy my cracht wil gheven<br /> | ||
+ | Dat ick u helpen mach.<br /> | ||
+ | <br /> | ||
+ | '''Vierde couplet'''<br /> | ||
+ | Lijf ende goed al te samen<br /> | ||
+ | Heb ick u niet verschoont,<br /> | ||
+ | Mijn Broeders, hooch van Namen,<br /> | ||
+ | Hebbent u oock vertoont:<br /> | ||
+ | Graef Adolff is ghebleven,<br /> | ||
+ | In Vrieslandt in den Slach,<br /> | ||
+ | Sijn siel int eewich leven<br /> | ||
+ | Verwacht den jonghsten dach.<br /> | ||
+ | <br /> | ||
+ | '''Vijfde couplet'''<br /> | ||
+ | Edel en Hooch gheboren<br /> | ||
+ | Van Keyserlicken stam:<br /> | ||
+ | Een Vorst des Rijcks vercoren,<br /> | ||
+ | Als een vroom Christen-man,<br /> | ||
+ | Voor Godes Woort ghepreesen,<br /> | ||
+ | Heb ick vrij onversaecht,<br /> | ||
+ | Als een helt zonder vreesen<br /> | ||
+ | Mijn edel bloet gewaecht.<br /> | ||
+ | <br /> | ||
+ | '''Zesde couplet'''<br /> | ||
+ | Mijn schilt ende betrouwen<br /> | ||
+ | Zijt ghy, O Godt, mijn Heer.<br /> | ||
+ | Op U soo wil ick bouwen,<br /> | ||
+ | Verlaet my nimmermeer;<br /> | ||
+ | Dat ick doch vroom mag blijven<br /> | ||
+ | U dienaer t'aller stond<br /> | ||
+ | Die tyranny verdrijven,<br /> | ||
+ | Die my mijn hert doorwondt.<br /> | ||
+ | <br /> | ||
+ | '''Zevende couplet'''<br /> | ||
+ | Val al die my beswaren,<br /> | ||
+ | End mijn vervolghers zijn,<br /> | ||
+ | Mijn Godt wilt doch bewaren<br /> | ||
+ | Den trouwen dienaer dijn:<br /> | ||
+ | Dat sy my niet verasschen<br /> | ||
+ | In haeren boosen moet,<br /> | ||
+ | Haer handen niet en wasschen<br /> | ||
+ | In mijn onschuldich bloet.<br /> | ||
+ | <br /> | ||
+ | '''Achtste couplet'''<br /> | ||
+ | Als David moeste vluchten<br /> | ||
+ | Voor Saul den tyran:<br /> | ||
+ | Soo heb ick moeten suchten<br /> | ||
+ | Met menich edelman:<br /> | ||
+ | Maer Godt heeft hem verheven,<br /> | ||
+ | Verlost uit alder noot,<br /> | ||
+ | Een Coninckrijck ghegheven<br /> | ||
+ | In Israël, seer groot.<br /> | ||
+ | <br /> | ||
+ | '''Negende couplet'''<br /> | ||
+ | Na tsuer sal ick ontfanghen<br /> | ||
+ | Van Godt, mijn Heer, dat soet,<br /> | ||
+ | Daer na so doet verlanghen<br /> | ||
+ | Mijn vorstelick ghemoet,<br /> | ||
+ | Dat is, dat ick mag sterven<br /> | ||
+ | Met eeren, in dat velt,<br /> | ||
+ | Een eeuwich rijk verwerven<br /> | ||
+ | Als een ghetrouwe helt.<br /> | ||
+ | <br /> | ||
+ | '''Tiende couplet'''<br /> | ||
+ | Niets doet my meer erbarmen<br /> | ||
+ | In mijnen wederspoet,<br /> | ||
+ | Dan dat men siet verarmen<br /> | ||
+ | Des Conincks landen goet,<br /> | ||
+ | Dat ud de Spaengiaerts crencken,<br /> | ||
+ | O edel Neerlandt soet,<br /> | ||
+ | Als ick daeraen ghedencke,<br /> | ||
+ | Mijn edel hert dat bloet.<br /> | ||
+ | <br /> | ||
+ | '''Elfde couplet'''<br /> | ||
+ | Als een Prins opgheseten<br /> | ||
+ | Met mijnes heyres cracht,<br /> | ||
+ | Van den tyran vermeten<br /> | ||
+ | Heb ick den slach verwacht,<br /> | ||
+ | Die, by Maestricht begraven,<br /> | ||
+ | Bevreesde mijn ghewelt;<br /> | ||
+ | Mijn ruyters sach men draven<br /> | ||
+ | Seer moedich door dat velt.<br /> | ||
+ | <br /> | ||
+ | '''Twaalfde couplet'''<br /> | ||
+ | Soo het den wil des Heeren<br /> | ||
+ | Op die tijt had gheweest,<br /> | ||
+ | Had ick geern willen keeren<br /> | ||
+ | Van u dit swaer tempeest:<br /> | ||
+ | Maer de Heer van hier boven<br /> | ||
+ | Die alle dinck regeert,<br /> | ||
+ | Die men altijt moet loven,<br /> | ||
+ | En heeftet niet begeert.<br /> | ||
+ | <br /> | ||
+ | '''Dertiende couplet'''<br /> | ||
+ | Seer christlick was ghedreven<br /> | ||
+ | Mijn princelick ghemoet,<br /> | ||
+ | Stantvastich is ghebleven<br /> | ||
+ | Mijn hert in teghenspoet,<br /> | ||
+ | Den Heer heb ick ghebeden<br /> | ||
+ | Van mijnes herten gront,<br /> | ||
+ | Dat Hy mijn saeck wil reden,<br /> | ||
+ | Mijn onschult doen oircont.<br /> | ||
+ | <br /> | ||
+ | '''Veertiende couplet'''<br /> | ||
+ | Oorlof mijn arme schapen,<br /> | ||
+ | Die zijt in grooten noot.<br /> | ||
+ | U Herder sal niet slapen,<br /> | ||
+ | Al zijt ghy nu verstroit:<br /> | ||
+ | Tot Godt wilt u begheven,<br /> | ||
+ | Sijn heylsaem woort neemt aen,<br /> | ||
+ | Als vrome Christen leven,<br /> | ||
+ | Tsal hier haest zijn ghedaen.<br /> | ||
+ | <br /> | ||
+ | '''Vijftiende couplet'''<br /> | ||
+ | Voor Godt wil ick belijden<br /> | ||
+ | End sijner grooter macht,<br /> | ||
+ | Dat ick tot gheenen tijden<br /> | ||
+ | Den Coninck heb veracht:<br /> | ||
+ | Dan dat ick Godt den Heere,<br /> | ||
+ | Der hoochster Majesteyt,<br /> | ||
+ | Heb moeten obedieren,<br /> | ||
+ | In der gherechticheyt.<br /> | ||
+ | |} | ||
=== Ontstaan === | === Ontstaan === | ||
Regel 48: | Regel 342: | ||
http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20111208_wilhelmusvannassauwe01 | http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20111208_wilhelmusvannassauwe01 | ||
− | <videoflash>zKPoBGe2oNU|300| | + | :<videoflash>zKPoBGe2oNU|300|170</videoflash> |
− | |||
− | |||
− | |||
== Muziek == | == Muziek == | ||
− | == | + | == Liturgisch gebruik == |
− | + | Het lied wordt in of na de kerkdienst gebruikt bij speciale gelegenheden zoals de jaarlijkse herdenking van Bevrijdingsdag op 5 mei. | |
− | |||
− | == | + | == Hymnologische informatie == |
− | + | Niet alle bundels hebben alle strofen opgenomen: | |
− | + | * [[Gezangen voor Liturgie]] strofe 1 en 6 | |
+ | * [[Oud-Katholiek Gezangboek]] strofe 1 en 6 | ||
+ | * [[Laus Deo]] strofe 6 en 1 | ||
+ | * [[Ranstadbundel]] strofe 6 | ||
+ | * [[Zangbundel Joh. de Heer]] strofe 1, 6 en 14 | ||
− | |||
− | |||
== Culturele informatie == | == Culturele informatie == | ||
== Literatuur == | == Literatuur == | ||
+ | Toelichtingen: | ||
+ | * Eredienstvaardig 2-1-21 (W.G.Overbosch) | ||
+ | * Muziek & Liturgie april 2008, blz.17 (W.Kloppenburg) | ||
+ | * Arie Eikelboom, Hymnologie XIb, blz. 182-227 | ||
+ | |||
== Externe links == | == Externe links == | ||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− |
Versie van 5 jan 2016 om 21:52
Mogelijk staat het ook in andere liedbundels. Kijk hiervoor in de infobox rechts, onder het kopje 'Liedbundels'.
Wilhelmus van Nassouwe | |
Vorm | Strofelied |
Herkomst | |
Taal | Nederlands |
Land | Nederland |
Periode | 16e eeuw |
Tekst | |
Dichter | Philips Marnix van St. Aldegonde |
Metrisch | 7-6-7-6-7-6-7-6 |
Muziek | |
Herkomst | 16e eeuw/Valerius’ Neder-landtsche gedenck-clanck 1626/bewerkt |
Solmisatie | 5-1-1-2-2-3-2 5-1-1-2-3-4-2-3-2 |
Gebruik | |
Trefwoord | Bevrijdingsdag |
Liedbundels | |
Liedboek 2013 708 | |
Liedboek voor de kerken Gezang 411 | |
Gezangen voor Liturgie 549 | |
Oud-Katholiek Gezangboek 964 | |
Zangbundel Joh. de Heer 672 |
Wilhelmus van Nassouwe is een lied uit de 16e eeuw. De dichter is Marnix van Sint Aldegonde (1540-1598). De componist is onbekend, het lied verscheen bewerkt in Valerius' Neder-landtsche Gedenck-Clanck in 1626. Het Wilhelmus is het nationale volkslied van Nederland.
Inhoud
Opname beluisteren
- <videoflash>uMHbAKvPJkU|300|170</videoflash>
Tekst
Tegenwoordige tekst: |
Originele tekst: |
---|---|
Eerste couplet |
Eerste couplet |
Ontstaan
Inhoud
http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20130617_wilhelmus01
http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20111208_wilhelmusvannassauwe01
- <videoflash>zKPoBGe2oNU|300|170</videoflash>
Muziek
Liturgisch gebruik
Het lied wordt in of na de kerkdienst gebruikt bij speciale gelegenheden zoals de jaarlijkse herdenking van Bevrijdingsdag op 5 mei.
Hymnologische informatie
Niet alle bundels hebben alle strofen opgenomen:
- Gezangen voor Liturgie strofe 1 en 6
- Oud-Katholiek Gezangboek strofe 1 en 6
- Laus Deo strofe 6 en 1
- Ranstadbundel strofe 6
- Zangbundel Joh. de Heer strofe 1, 6 en 14
Culturele informatie
Literatuur
Toelichtingen:
- Eredienstvaardig 2-1-21 (W.G.Overbosch)
- Muziek & Liturgie april 2008, blz.17 (W.Kloppenburg)
- Arie Eikelboom, Hymnologie XIb, blz. 182-227