Tips nodig? Zo kun je een lied zoeken. Hier vind je een overzicht van alle liedbundels.
Wil je ons werk steunen? Hier vind je meer over doneren of koop onze unieke Ubi-cari-tas.
|
Maria heeft ontvangen: verschil tussen versies
k (→Opname beluisteren: audio) |
|||
(14 tussenliggende versies door 5 gebruikers niet weergegeven) | |||
Regel 1: | Regel 1: | ||
{{Infobox lied | {{Infobox lied | ||
|beginregel=Maria heeft ontvangen | |beginregel=Maria heeft ontvangen | ||
+ | |titel=Maria | ||
+ | |vorm=Strofelied | ||
+ | |taal=Nederlands | ||
+ | |land=Nederland | ||
|dichter1=Andries Govaart | |dichter1=Andries Govaart | ||
+ | |vertaler1=Margryt Poortstra | ||
+ | |vertaler1-v=Fr | ||
|metrisch1=7-6-7-6-7-6-7-6 | |metrisch1=7-6-7-6-7-6-7-6 | ||
|Bijbel1-boek=Matteüs | |Bijbel1-boek=Matteüs | ||
Regel 42: | Regel 48: | ||
|herkomst melodie1=Den bliiden requiem 1631 | |herkomst melodie1=Den bliiden requiem 1631 | ||
|solmisatie1=2-2-3-4-5-6-4 | |solmisatie1=2-2-3-4-5-6-4 | ||
− | |Kerkelijk jaar=Adventstijd; Kersttijd; Epifaniëntijd; Goede Vrijdag; Paasmorgen; | + | |Kerkelijk jaar=Adventstijd; Kersttijd; Epifaniëntijd; Goede Vrijdag; Paasmorgen; Allerheiligen |
|Bijbels persoon=Maria; | |Bijbels persoon=Maria; | ||
− | |||
|LB=740 | |LB=740 | ||
+ | |Liedbundels={{Ld lb|Lieteboek 2013|740}}{{Ld lb|De weg die je goeddoet|220}} | ||
|Rechten tekst=Liedboek bv | |Rechten tekst=Liedboek bv | ||
}} | }} | ||
− | '''Maria heeft ontvangen''' is een lied met tekst van [[Andries Govaart]] op | + | '''Maria heeft ontvangen''' is een lied met tekst van [[Andries Govaart]] op de melodie van een oud kerstlied [[Het viel eens hemels dauwe (melodie)]]. |
== Opname beluisteren == | == Opname beluisteren == | ||
* Versie van het oude kerstlied gezongen door een vierstemmig koor: | * Versie van het oude kerstlied gezongen door een vierstemmig koor: | ||
− | : | + | : {{youtube|PblEKNSM1mY}} |
+ | * Henk Lemckert op Orgel Abdijkerk van Loosduinen C.F. in alt [https://www.liedboekzettingen.nl/category/liedboek-2013/740-alt] | ||
+ | : {{Audio|Nlb_740_a.mp3}} | ||
+ | * Henk Lemckert op Orgel Abdijkerk van Loosduinen C.F. in sopraan [https://www.liedboekzettingen.nl/category/liedboek-2013/740-sopraan] | ||
+ | : {{Audio|Nlb_740_s.mp3}} | ||
== Tekst == | == Tekst == | ||
Regel 64: | Regel 74: | ||
Zij baart en wordt ontheemde, | Zij baart en wordt ontheemde, | ||
redt Jezus van de dood.</poem> | redt Jezus van de dood.</poem> | ||
+ | De beginregels van de overige strofen luiden: | ||
+ | *2. Zij ziet de jongen weggaan | ||
+ | *3. Die boodschap van nieuw leven | ||
+ | *4. De moeder draagt het lichaam | ||
+ | *5. Geslagen zijn Maria | ||
===Inhoud=== | ===Inhoud=== | ||
Het lied verhaalt het leven van Jezus (geboorte, zijn optreden, zijn kruisiging, zijn opstanding) vanuit het perspectief van de moeder Maria, die haar kind en Gods zoon onvoorwaardelijk steunt. | Het lied verhaalt het leven van Jezus (geboorte, zijn optreden, zijn kruisiging, zijn opstanding) vanuit het perspectief van de moeder Maria, die haar kind en Gods zoon onvoorwaardelijk steunt. | ||
− | + | ===Ontstaan=== | |
+ | Andries Govaart schrijft als toelichting op zijn website: "In de redactie van het Liedboek werd geconstateerd dat er weinig liederen waren waarin Maria een belangrijke rol speelde (u leest het goed, ik vermijd het woord Marialiederen). Of ik er een kon schrijven, maar dan wel een bijbels lied, en niet tot Maria, maar over Maria en niet te vroom (te zoetig). Omdat ik toch een deel van de weg naar Santiago zou lopen (van Le Puy naar Moissac) nam ik de opdracht mee. Lopend een tekst maken (op een aangereikte melodie, het oude Marialied ‘Het viel eens hemels dauwe’) heeft als voordeel dat ie niet te ingewikkeld mag worden, want je moet hem zelf wandelend kunnen onthouden. Door de tekst heen loopt de spanning tussen de nabijheid van moeder en kind en de afstand tussen moeder en kind. In de schoot in het kind zeer nabij, nabijer kan niet, maar ook nog onbekend, ook vreemd, En in Maria’s geval is ook de verwekking een buitengewoon vreemd verhaal. | ||
+ | <br>De afstand tussen moeder en kind wordt ons in het evangelie verschillende malen verhaald: de | ||
+ | 12 jarige Jezus in de tempel; de uitspraak van Jezus: wie is mijn moeder, wie zijn mijn | ||
+ | broeders?; de zin op de bruiloft van Kana: wat wilt u van me, mijn tijd is nog niet gekomen. | ||
+ | En ook al bij de opdracht in de tempel klinken uit de mond van Simeon en later ook van | ||
+ | Hanna, woorden over de pasgeborene die zijn ouders bevreemden. | ||
+ | Maria ziet de jongen weggaan en is daarin verbonden met veel andere moeders die hun kind | ||
+ | (dreigen te) verliezen. | ||
+ | <br> De afstand tussen moeder en kind verdwijnt helemaal wanneer we het beeld zien van de | ||
+ | moeder die haar dode zoon op haar schoot draagt. Niets is erger dan je kind verliezen. | ||
+ | Maar niet de Pieta is het laatste beeld van de tekst, want de lied eindigt met een juichende en | ||
+ | zingende Maria: het Magnificat, dat al werd voorbereid in het eerste couplet: zij weet zich | ||
+ | opgericht. Bij het maken van het lied had ik een beeld van Marko Markov www.markomarkov.com voor | ||
+ | ogen. Een hardstenen beeld met ingelegde goudkleurige stenen, een vrouwelijke gestalte. | ||
+ | Het hoofd is omgeven door een doek of een hoed of een aureool bezet met goudkleurige | ||
+ | stenen. Het gezicht van de vrouwelijke figuur is het meest bewerkt, gepolijst bijna, de rest van het | ||
+ | beeld is grover gehouwen, waarbij vaak een centimeter dikke boorgaten zijn gebruikt. | ||
+ | Onder het gezicht is een hand gehouwen, een hand die naar de keel grijpt of juist de keel | ||
+ | beschermt. Het onderste gedeelte van beeld is een menselijke gestalte met uitgestrekte armen | ||
+ | die ik associeer met een kind aan het kruis, of een kind dat de wereld omarmt." | ||
== Muziek == | == Muziek == | ||
Over de herkomst van de melodie (en het oorspronkelijke lied) ''Het viel eens hemelse dauw'' ''Voor mijn liefs venstertje''. Een minnaar biedt zijn liefde (de 'mei') aan aan zijn geliefde. Zij laat hem binnen. Maar al snel kondigt de wachter de ochtend aan. | Over de herkomst van de melodie (en het oorspronkelijke lied) ''Het viel eens hemelse dauw'' ''Voor mijn liefs venstertje''. Een minnaar biedt zijn liefde (de 'mei') aan aan zijn geliefde. Zij laat hem binnen. Maar al snel kondigt de wachter de ochtend aan. | ||
Regel 73: | Regel 108: | ||
De tekst moet ook in het Duitse taalgebied bekend zijn geweest, getuige de aanhef "Es fiel ein küler taue zu einem fenster in" van een quodlibet van Schmeltzel (1544). (bron: Nederlandse Liederenbank) | De tekst moet ook in het Duitse taalgebied bekend zijn geweest, getuige de aanhef "Es fiel ein küler taue zu einem fenster in" van een quodlibet van Schmeltzel (1544). (bron: Nederlandse Liederenbank) | ||
=== Muziekuitgaven === | === Muziekuitgaven === | ||
− | * [http://liedboekzettingen.nl/ | + | * [http://liedboekzettingen.nl/ Vierstemmige zetting, c.f. in sopraan] (PDF) door Henk Lemckert ([https://www.liedboekzettingen.nl/category/liedboek-2013/740 liedboekzettingen.nl]). |
− | * [ | + | * [https://www.liedboekzettingen.nl/category/liedboek-2013/740 Vierstemmige zetting, c.f. in alt] (PDF) door Henk Lemckert ([https://www.liedboekzettingen.nl/category/liedboek-2013/740 liedboekzettingen.nl]). |
{{Zie artikel|Zie [[Het viel eens hemels dauwe (melodie)]] voor een overzicht van alle (orgel)literatuur en koorbewerkingen van deze melodie.}} | {{Zie artikel|Zie [[Het viel eens hemels dauwe (melodie)]] voor een overzicht van alle (orgel)literatuur en koorbewerkingen van deze melodie.}} | ||
+ | |||
+ | ==Hymnologische informatie== | ||
+ | [[Margryt Poortstra]] heeft de Friese vertaling gemaakt: '''Maria hat ûntfongen''' | ||
+ | |||
+ | ==Literatuur== | ||
+ | Toelichting: | ||
+ | * Liedboekcompendium: https://www.liedboekcompendium.nl/lied/740-maria-heeft-ontvangen-7_0_0 | ||
==Culturele informatie== | ==Culturele informatie== | ||
* Het oorspronkelijke lied met deze melodie: | * Het oorspronkelijke lied met deze melodie: | ||
− | : | + | : {{youtube|GvnT_70Qa7E}} |
* Troubadeux Antique: | * Troubadeux Antique: | ||
− | : | + | : {{youtube|m_zPvsCxHpE}} |
==Externe links== | ==Externe links== | ||
* [http://www.liederenbank.nl/resultaatlijst.php?zoek=21113&actie=incipitnorm&lan=nl Nederlandse Liederenbank]. | * [http://www.liederenbank.nl/resultaatlijst.php?zoek=21113&actie=incipitnorm&lan=nl Nederlandse Liederenbank]. | ||
− | |||
− |
Huidige versie van 16 jul 2023 om 23:15
Mogelijk staat het ook in andere liedbundels. Kijk hiervoor in de infobox rechts, onder het kopje 'Liedbundels'.
Maria heeft ontvangen Maria | |
Vorm | Strofelied |
Herkomst | |
Taal | Nederlands |
Land | Nederland |
Tekst | |
Dichter | Andries Govaart |
Vertaler | Margryt Poortstra (Fr) |
Bijbelplaats | Matteüs 27:45-50 Marcus 15:33-37 Lucas 1:26-38 Lucas 2:6-7 Lucas 2:34-35 Lucas 2:40-52 Lucas 23:44-46 Johannes 19:25-27 Johannes 20:19-23 |
Metrisch | 7-6-7-6-7-6-7-6 |
Muziek | |
Melodie | Het viel eens hemels dauwe |
Herkomst | Den bliiden requiem 1631 |
Solmisatie | 2-2-3-4-5-6-4 |
Gebruik | |
Kerkelijk jaar | Adventstijd Kersttijd Epifaniëntijd Goede Vrijdag Paasmorgen Allerheiligen |
Bijbels persoon | Maria |
Liedbundels | |
Liedboek 2013 740 | |
Lieteboek 2013 740 | |
De weg die je goeddoet 220 |
Rechten | |
Tekst | Liedboek bv |
Maria heeft ontvangen is een lied met tekst van Andries Govaart op de melodie van een oud kerstlied Het viel eens hemels dauwe (melodie).
Inhoud
Opname beluisteren
- Versie van het oude kerstlied gezongen door een vierstemmig koor:
- Henk Lemckert op Orgel Abdijkerk van Loosduinen C.F. in alt [1]
- Henk Lemckert op Orgel Abdijkerk van Loosduinen C.F. in sopraan [2]
Tekst
De tekst is auteursrechtelijk beschermd en kan daarom hier niet volledig worden weergegeven. De eerste strofe luidt:
Maria heeft ontvangen
de Geest, een blij bericht.
Gods woord is haar verlangen,
zij weet zich opgericht.
De vrucht, vertrouwde vreemde,
groeit stilaan in haar schoot.
Zij baart en wordt ontheemde,
redt Jezus van de dood.
De beginregels van de overige strofen luiden:
- 2. Zij ziet de jongen weggaan
- 3. Die boodschap van nieuw leven
- 4. De moeder draagt het lichaam
- 5. Geslagen zijn Maria
Inhoud
Het lied verhaalt het leven van Jezus (geboorte, zijn optreden, zijn kruisiging, zijn opstanding) vanuit het perspectief van de moeder Maria, die haar kind en Gods zoon onvoorwaardelijk steunt.
Ontstaan
Andries Govaart schrijft als toelichting op zijn website: "In de redactie van het Liedboek werd geconstateerd dat er weinig liederen waren waarin Maria een belangrijke rol speelde (u leest het goed, ik vermijd het woord Marialiederen). Of ik er een kon schrijven, maar dan wel een bijbels lied, en niet tot Maria, maar over Maria en niet te vroom (te zoetig). Omdat ik toch een deel van de weg naar Santiago zou lopen (van Le Puy naar Moissac) nam ik de opdracht mee. Lopend een tekst maken (op een aangereikte melodie, het oude Marialied ‘Het viel eens hemels dauwe’) heeft als voordeel dat ie niet te ingewikkeld mag worden, want je moet hem zelf wandelend kunnen onthouden. Door de tekst heen loopt de spanning tussen de nabijheid van moeder en kind en de afstand tussen moeder en kind. In de schoot in het kind zeer nabij, nabijer kan niet, maar ook nog onbekend, ook vreemd, En in Maria’s geval is ook de verwekking een buitengewoon vreemd verhaal.
De afstand tussen moeder en kind wordt ons in het evangelie verschillende malen verhaald: de
12 jarige Jezus in de tempel; de uitspraak van Jezus: wie is mijn moeder, wie zijn mijn
broeders?; de zin op de bruiloft van Kana: wat wilt u van me, mijn tijd is nog niet gekomen.
En ook al bij de opdracht in de tempel klinken uit de mond van Simeon en later ook van
Hanna, woorden over de pasgeborene die zijn ouders bevreemden.
Maria ziet de jongen weggaan en is daarin verbonden met veel andere moeders die hun kind
(dreigen te) verliezen.
De afstand tussen moeder en kind verdwijnt helemaal wanneer we het beeld zien van de
moeder die haar dode zoon op haar schoot draagt. Niets is erger dan je kind verliezen.
Maar niet de Pieta is het laatste beeld van de tekst, want de lied eindigt met een juichende en
zingende Maria: het Magnificat, dat al werd voorbereid in het eerste couplet: zij weet zich
opgericht. Bij het maken van het lied had ik een beeld van Marko Markov www.markomarkov.com voor
ogen. Een hardstenen beeld met ingelegde goudkleurige stenen, een vrouwelijke gestalte.
Het hoofd is omgeven door een doek of een hoed of een aureool bezet met goudkleurige
stenen. Het gezicht van de vrouwelijke figuur is het meest bewerkt, gepolijst bijna, de rest van het
beeld is grover gehouwen, waarbij vaak een centimeter dikke boorgaten zijn gebruikt.
Onder het gezicht is een hand gehouwen, een hand die naar de keel grijpt of juist de keel
beschermt. Het onderste gedeelte van beeld is een menselijke gestalte met uitgestrekte armen
die ik associeer met een kind aan het kruis, of een kind dat de wereld omarmt."
Muziek
Over de herkomst van de melodie (en het oorspronkelijke lied) Het viel eens hemelse dauw Voor mijn liefs venstertje. Een minnaar biedt zijn liefde (de 'mei') aan aan zijn geliefde. Zij laat hem binnen. Maar al snel kondigt de wachter de ochtend aan. Deze combinatie van een meilied en een dageraadslied (wachterlied) komt in de Nederlanden voor het eerst voor in het Antwerps Liedboek (1544). Om preciezer te zijn is onderhavig lied een combinatie van "Het viel een koele dauw" (ook Antwerps Liedboek) en "De winter is ons vergangen" (strofe 2). De tekst moet ook in het Duitse taalgebied bekend zijn geweest, getuige de aanhef "Es fiel ein küler taue zu einem fenster in" van een quodlibet van Schmeltzel (1544). (bron: Nederlandse Liederenbank)
Muziekuitgaven
- Vierstemmige zetting, c.f. in sopraan (PDF) door Henk Lemckert (liedboekzettingen.nl).
- Vierstemmige zetting, c.f. in alt (PDF) door Henk Lemckert (liedboekzettingen.nl).
Zie Het viel eens hemels dauwe (melodie) voor een overzicht van alle (orgel)literatuur en koorbewerkingen van deze melodie.
Hymnologische informatie
Margryt Poortstra heeft de Friese vertaling gemaakt: Maria hat ûntfongen
Literatuur
Toelichting:
- Liedboekcompendium: https://www.liedboekcompendium.nl/lied/740-maria-heeft-ontvangen-7_0_0
Culturele informatie
- Het oorspronkelijke lied met deze melodie:
- Troubadeux Antique: