Tips nodig? Zo kun je een lied zoeken. Hier vind je een overzicht van alle liedbundels.
Wil je ons werk steunen? Hier vind je meer over doneren of koop onze unieke Ubi-cari-tas.
|
Er is een roos ontloken
Mogelijk staat het ook in andere liedbundels. Kijk hiervoor in de infobox rechts, onder het kopje 'Liedbundels'.
Er is een roos ontloken | |
Genre | Carol |
Vorm | Strofelied |
Herkomst | |
Taal | Nederlands |
Land | Nederland |
Periode | 15e eeuw |
Tekst | |
Dichter | Jan Wit |
Vertaler | Cor Waringa (Fr) Onbekend (b) |
Bijbelplaats | Jesaja 9:1 Jesaja 11:1-10 Lucas 1:26-38 |
Metrisch | 7-6-7-6-6-7-6 |
Muziek | |
Componist | Michael Praetorius |
Melodie | Es ist ein Ros entsprungen |
Herkomst | 16e eeuw |
Solmisatie | 5-5-5-6-5-5-3 |
Gebruik | |
Kerkelijk jaar | Rorate Kersttijd |
Liedbundels | |
Liedboek 2013 473 | |
Liedboek voor de kerken Gezang 132 | |
Weerklank 119 | |
Zangbundel Joh. de Heer 99 (b) | |
Abdijboek 105 | |
Colours of Grace 93 | |
Christvesper 21 | |
Lieteboek 2013 473 | |
Liederen van het Leger des Heils 453 | |
Lieteboek foar de tsjerken 132 |
Er is een roos ontloken is een Kerstlied van Jan Wit. Het is een vrije vertaling van het 16e eeuwse Duitse lied Es ist ein Ros entsprungen. De Zangbundel Joh. de Heer heeft hiervan twee andee vertalingen opgenomen: een oudere, Er is uit dorre aarde (99) en het nieuwere Daar kwam een rijsje groeien (99a, vertaler A. J. Hoogenbirk)
Inhoud
Opname beluisteren
- Opname van Sela:
- Oorspronkelijke tekst:
- Duitse tekst door King's Singers:
- Henk Lemckert op Orgel Abdijkerk van Loosduinen C.F. in sopraan en tenor (liedboekzettingen.nl)
- <html5media height="50" width="200">File:Nlb_473_gemengd.mp3</html5media>
Tekst
De tekst is auteursrechtelijk beschermd en kan hier niet volledig worden weergegeven. De eerste strofe luidt:
Er is een roos ontloken
uit barre wintergrond,
zoals er was gesproken
door der profeten mond.
En Davids oud geslacht
is weer opnieuw gaan bloeien
in 't midden van de nacht.
- Er is uit dorre aarde
1
Er is uit dorre aarde
een takje groen en teêr,
doch van onschatb're waarde,
gesproten, 't is de Heer!
Daar in een beestenstal
werd Hij als kind geboren,
de Schepper van 't heelal.
2
Geen plaats in mensenwoning,
Zijn ouders gans alleen.
En toch was 't aller Koning,
Die daar in 't vlees verscheen!
Hij daalde van Zijn troon.
En daar in Bethl'hems dreven
werd Hij der mensen Zoon.
3
Ontelb're Eng'lenscharen
vervulden 't hemelrond,
terwijl de blijde mare
weerklonk uit aller mond:
"De hoge God zij eer!
In mensen welbehagen!
De vreed' op aard' keert weer!"
4
Die Heiland werd geboren,
opdat Hij door Zijn kruis
de mens, die was verloren,
weer bracht in 't Vaderhuis.
Prijst Jezus, onze Heer!
Laat alle mensentongen
Hem geven lof en eer!
Ontstaan
De katholieke versie van de tekst is vermoedelijk in de 18e eeuw in het Nederlands vertaald. Ze staat bekend als: "Er is een roos ontsprongen", en ze kende nog een aantal bewerkingen nadien. Zo werd de tekst later nog met een couplet uitgebreid.
De meest bekende Nederlandstalige protestantse versie, "Er is een roos ontloken", werd in 1973 geschreven door Jan Wit voor het Liedboek voor de Kerken, gezang 132. Voordien bestonden er tal van andere protestantse versies, zoals: Een roze, fris ontloken(1911), "Een Rijsje is voortgekomen", "Daar is een twijg ontloken" (1933) en "Een twijg is voortgekomen" (1944). In het Fries is er eveneens een vertaling, namelijk: "In Roas is iepensprongen", zoals opgenomen in het Lieteboek foar de tsjerken (1977).
Muziek
- Partita voor orgel (PDF) door Theo Meurs (www.theomeurs.nl).
Muziekuitgaven
- Rhoden Girl Choristers zingen een arrangement van Margaretha Christina de Jongh:
Zie Es ist ein Ros entsprungen (melodie) voor een overzicht van alle (orgel)literatuur en koorbewerkingen van deze melodie.
Hymnologische informatie
- Cor Waringa heeft de Friese vertaling gemaakt: In roas is iepensprongen
- In verschillende bundels is een vertaling opgenomen van S.M. van Woensel Kooy, die als beginregel heeft Een roze, fris ontloken.
Culturele informatie
- Bewerking van het lied in de zetting van Michael Praetorius, bewerkt door Jan Sandström: Es ist ein Ros entsprungen, Det är en ros utsprungen.
Siglo de Oro:
- Het lied is ook bekend als Christmas carol in Engeland met de titel A Great and Mighty Wonder.
Externe links
- Artikel met de verschillende tekstversies op Wikipedia.