Op de avond, toen de uittocht

Dit lied is te vinden in de volgende veelgebruikte liedbundel(s):

Liedboek 2013 395 Tussentijds 160
Mogelijk staat het ook in andere liedbundels. Kijk hiervoor in de infobox rechts, onder het kopje 'Liedbundels'.

Op de avond toen de uittocht
Vorm	Lied met refrein
Doelgroep	Kinderen
Herkomst
Taal	Nederlands
Land	Nederland
Periode	20e eeuw
Tekst
Dichter	Karel Deurloo
Bijbelplaats	Exodus 12 Jesaja 25:6-8 Matteüs 26:17-10 Matteüs 26:26-29 Marcus 14:12-16 Marcus 14:22-25 Lucas 22:7-20
Metrisch	8-7-8-8-8-5/6-6-10-6-6-10
Muziek
Componist	Wim ter Burg
Solmisatie	3-2-1-1-2-2-3-3
Gebruik
Kerkelijk jaar	Witte Donderdag Paasnacht Paasmorgen
Liturgie	Maaltijd van de Heer
Liedbundels
Liedboek 2013 395
Tussentijds 160

Op de avond toen de uittocht uit Egypte werd gevierd is een lied met tekst van Karel Deurloo en op muziek van Wim ter Burg (1914-1995).

Opname beluisteren

http://www.kerklied.net/node/247

Tekst

De tekst is auteursrechtelijk beschermd en kan daarom hier niet worden weergegeven.

Ontstaan

De eerste versie van de tekst is geschreven op 28 april 1988 t.b.v. gebruik in de Amsterdamse Amstelkerk-gemeente.

Inhoud

Dit kinderlied bij de maaltijdviering gaat, net als in het sacrament van de Maaltijd des Heren, uit van Pesach, waarin 'de uittocht uit Egypte werd gevierd' (strofe 1). Toen werd de matse gebroken en 'heeft Jezus aan zijn mensen een geheim geleerd'. Het geheim van zijn leven, zijn lijden en opstanding, zo legt Hij daar aan zijn discipelen uit. Het brood van de maaltijd is 'een teken van zijn leven'(strofe 2) en de beker van de dankzegging is 'teken van vergeving, nu en telkens weer' (strofe 3). De liturgie van de Dienst van de Tafel zegt: "Laten wij dan eten en drinken, want zo dikwijls wij dit brood eten en uit deze beker drinken, verkondigen wij de dood van hde Heer, totdat Hij komt". Strofe 4 vat dit alles in kinderlijke trant samen. Het refrein bestaat uit woorden die nodigen om in blijdschap te communiceren. Een helder en duidelijk lied voor catechese en viering. Rijmschema strofen: a (b) b c met een mooi binnenrijm (b); rijmschema refrein: a a. (Bron: Documentatieblad bij Zingend Geloven IV,16).

Dit ‘kinderlied bij de maaltijdviering’ is gekozen als lied van de dag voor het begin van het Paasfeest: Witte Donderdag. Een goed kinderlied is voor de hele gemeente en zeker niet kinderachtig of kinderlijk, maar wel kindvriendelijk. Voor gemeenten waar het gebruikelijk is om d.m.v. een avondmaalscatechese de kinderen in te wijden in de betekenis van de Maaltijd van de Heer - een catechese die zeer goed afgesloten kan worden op Witte Donderdag - is dit lied uitstekend catechesemateriaal. Immers, alle aspecten van het avondmaal komen aan de orde. Karel Deurloo begint zijn liedtekst met de viering van Pesach, ‘Op de avond, toen de uittocht uit Egypte werd gevierd’ (str.1). Op die avond heeft Jezus zijn mensen een geheim geleerd: het gebroken en gedeelde brood is een teken van zijn leven (str.2), de wijn een teken van vergeving (str.3). Gedenken is het verleden in het heden present stellen met het oog op de toekomst. In het avondmaal verwachten wij het toekomende: het feest waar allen vrij zijn, een feestmaaltijd door God aangericht (str.4). Het lied kan ook als een gezongen tafelgebed worden gebruikt, om dat te doen wat we zingen: rondgaan met brood een wijn om vrolijk te zijn. De vrolijke melodie van Wim ter Burg verhoogt de feestvreugde. (Bron: Pieter Endedijk).

Muziek

• In de voor zichzelf sprekende wijs van het eerste en laatste regelpaar zien we als stijlverschijnsel de toonherhaling bijna voortdurend optreden. In de regels 3 en 4 volgt Ter Burg melodisch het binnenrijm in de tekst met een herhaling. Regel 5 is grotendeels gelijk aan regel 1. Het ritme kenmerkt zich door een ostinate figuur - alsof men onderweg is en er de pas in wil houden, maar dan wel in een 3/4 maat...
• De metrisch kortere refreinregels wordt meer ritmische rust gegund: er komt een halve voor in de eerste refreinregel, die in de volgende regel met kwarten wordt opgevuld. De korte slotregel kreeg een kwartenmelisma, dat in de herhaling met achtsten een uitbreiding onderging. De toonsoort F laat de ambitus van de wijs geheel binnen haar melodische en harmonische grenzen.
• Dit blijde lied is - uiteraard - niet alleen voor kinderen geschreven. De hele gemeente kan (moet!) erin participeren, net zoals het tot zich nemen van (de tekenen van) brood en wijn. (Bron: Documentatieblad bij Zingend Geloven IV,16).

Liturgisch gebruik

Kinderlied bij de maaltijdviering.

Hymnologische informatie

• Oorspronkelijk stond in de eerste regel 'Op de avond DAT de uittocht. Dit is op verzoek van de componist veranderd in het wat musischer TOEN.

Literatuur

Toelichting:

• Sytze de Vries/Cor Brandenburg: Lied van de week 880920