Tips nodig? Zo kun je een lied zoeken. Hier vind je een overzicht van alle liedbundels.
Wil je ons werk steunen? Hier vind je meer over doneren of koop onze unieke Ubi-cari-tas.
|
Kom tot ons, de wereld wacht
Mogelijk staat het ook in andere liedbundels. Kijk hiervoor in de infobox rechts, onder het kopje 'Liedbundels'.
| Kom tot ons, de wereld wacht | |
| Vorm | Strofelied |
| Herkomst | |
| Titel | Nun komm, der Heiden Heiland |
| Taal | Duits |
| Land | Duitsland |
| Periode | 16e eeuw |
| Tekst | |
| Dichter | Martin Luther |
| Vertaler | Jan Willem Schulte Nordholt Cor Waringa (Fr) Andries Govaart (b) |
| Bijbelplaats | Psalm 19:5-6 Johannes 16:28 |
| Metrisch | 7-7-7-7 |
| Muziek | |
| Melodie | Nun komm, der Heiden Heiland |
| Herkomst | Erfurt 1524 |
| Solmisatie | 2-2-1-4-3-2-3-2 |
| Gebruik | |
| Kerkelijk jaar | Adventstijd Levavi Kerstnacht |
| Liedbundels | |
| Liedboek 2013 433 | |
| Liedboek voor de kerken Gezang 122 | |
| Op Toonhoogte 2015 88 | |
| Gezangen voor Liturgie 485 | |
| Zingt Jubilate 104 | |
| Oud-Katholiek Gezangboek 566 | |
| 102 gezangen 37 | |
| Alle liederen van Luther 1 (b) | |
| Bavoliedboek 117 | |
| Gezangboek EBG 61 | |
| Filippus Liederenboek 59 | |
| Lieteboek 2013 433 | |
| Laus Deo 735 | |
| Lieteboek foar de tsjerken 122 | |
Kom tot ons, de wereld wacht is het klassieke lied dat onlosmakelijk verbonden is met de eerste zondag van Advent. Het lied is een vertaling van Nun komm, der Heiden Heiland van Martin Luther (1483-1546). En dat is weer een bewerking van de adventshymne van Aurelius Ambrosius (340-397), bisschop van Milaan. De Latijnse tekst begint met Veni redemptor gentium. De melodie is afgeleid van de Gregoriaanse melodie. De Nederlandse vertaling van het Luther-lied is van Jan Willem Schulte Nordholt.
Inhoud
Opname beluisteren
- Henk Lemckert op Orgel Abdijkerk van Loosduinen C.F. in sopraan (liedboekzettingen.nl)
- Henk Lemckert op Orgel Abdijkerk van Loosduinen C.F. in tenor (liedboekzettingen.nl)
- Projectkoor OAZE en leden van de Christelijke Muziekvereniging Eendracht Winterswijk o.l.v. Wim Ruessink; Wilbert Berendsen, orgel op https://www.liedboekcompendium.nl/lied/433-kom-tot-ons-de-wereld-wacht-4_0_3
Tekst
1 Komt tot ons, de wereld wacht,
Heiland, kom in onze nacht.
Licht dat in de nacht begint,
kind van God, Maria 's kind.
2 Kind dat uit uw kamer klein,
als des hemels zonneschijn
op de aarde wordt gesteld,
gaat uw weg zoals een held.
3 Gij daalt van de Vader neer
tot de Vader keert Gij weer,
die de hel zijt doorgegaan
en hemelwaarts opgestaan.
4 Uw kribbe blinkt in de nacht
met een ongekende pracht.
Het geloof leeft in dat licht
waarvoor al het duister zwicht.
5 Lof zij God in 't hemelrijk,
Vader, Zoon en Geest gelijk,
nu en overal altijd,
nu en tot in eeuwigheid.
(Liedboek voor de Kerken 1973)
Muziek
Muziekuitgaven
Zie Nun komm, der Heiden Heiland (melodie) voor een overzicht van alle (orgel)literatuur en koorbewerkingen van deze melodie.
Zie Veni redemptor gentium (melodie) voor een overzicht van alle (orgel)literatuur en koorbewerkingen van deze melodie.
- Henk van Belcum: bewerking voor SAB (papieren editie bestellen)
- Beluister een Spotify afspeellijst met een aantal bewerkingen rond dit lied. (Gratis, inloggen verplicht)
- Voorspel en zetting voor orgel (PDF) door Theo Meurs (www.theomeurs.nl).
- Eenvoudig voorspel voor orgel (PDF) door Theo Meurs (www.theomeurs.nl).
Hymnologische informatie
- Andries Govaart heeft een drietal strofen van het oorspronkelijke lied van Luther vertaald, en als zodanig is die versie gepubliceerd in de bundel Alle liederen van Luther (nr. 1). Tussen strofe 1 en 2 (zoals hierboven vermeld) schreef hij de strofen:
- Niet een man is het geweest; - Zwanger werd de kuise maagd. Na de hierboven vermelde derde strofe volgt: - Gij, als God de Vader groot. De afsluiting met de strofen 4 en 5 is gehandhaafd.
- Cor Waringa maakte de Friese vertaling: Kom no, Heilân, kom mei macht
- In Colours of Grace is de oorspronkelijke Duitse tekst opgenomen met Engelse en Zweedse vertalingen. De Nederlandse vertaling ontbreekt.
- 102 Gezangen, 37 heeft een eerdere tekstversie, Kom tot ons, o kom met macht.
- Filippus, 59 heeft een eerdere tekstversie.
- Weerklank, 108 heeft een vertaling van Henk van 't Veld, met als beginregel Heiland kom, o kom met haast
- Gezangboek der Evangelisch-Lutherse Kerk, nr. 1, heeft een eerdere tekstversie uit 1954 opgenomen, met als beginregel Christus, kom, der heid'nen Heer.
Literatuur
Toelichtingen:
- Liedboekcompendium: https://www.liedboekcompendium.nl/lied/433-kom-tot-ons-de-wereld-wacht-4_0_3
- Met uw instemming 1-2-32
- Ignace de Sutter bespreekt dit lied in zijn bundel ‘Psalmen, hymnen en liederen : een tweede reeks hymnologische studies over het kerklied in de oecumene’, 1978, ISBN 9026478135, p. 13-21.
- Continuo, Zingen en spelen, blz. 2 (Louis van Tongeren/Siem Groot)
- Organist & Eredienst, dec.1995, blz.241 (Mieke Breij/Klaas Tjitte de Jong)
- Liederkunde zum Evangelischen Gesangbuch 12-3 (Andreas Marti)
- Arie Eikelboom, Hymnologie II, blz. 66-71
Culturele informatie
Dit Luther-koraal was eeuwenlang het Lutherse hoofdlied voor de Adventstijd en is met name in de Barokperiode ontelbare keren voor orgel, koor en andere bezettingen bewerkt. Johann Sebastian Bach schreef twee cantates over dit koraal: in 1714 gebruikte hij al de eerste strofe van het lied voor een cantate Nun komm, der Heiden Heiland (BWV 61), in 1724 zag cantate Nun komm, der Heiden Heiland (BWV 62) het licht. Bovendien schreef hij diverse orgelbewerkingen over dit lied:
- BWV 599 in a-Moll
- BWV 659 in g-Moll
- BWV 660 (Trio super) in g-Moll
- BWV 661 in g-Moll
Ook vele andere componisten hebben op basis van dit lied composities of arrangementen gemaakt. Enkele voorbeelden:
- Johann Hermann Schein (1586-1630):
- Christian Steyer and his Berlin based Jazz & Gospel Choir »Berliner Solistenchor« performing «Alte Weihnachtslieder Neu» for piano and choir (2009):
Bach's bewerkingen van dit koraal voor orgel zijn ook door anderen bewerkt. Bijvoorbeeld deze bewerking van BWV 659:
- Bach / Busoni, gespeeld door Vladimir Horowitz:
Externe links
- Een zeer uitgebreide analyse van het Nederlandse lied en de bronnen door Dick Wursten
- Beknopt artikel over het koraal Nun komm, der Heiden Heiland op Wikipedia.
- Uitgebreid artikel over het koraal Nun komm, der Heiden Heiland op de Duitse Wikipedia (Duits).
