Frits Mehrtens

Frits Mehrtens

Volledige naam	Frederik August Mehrtens
Geboren	Hoorn, 11 mei 1922
Overleden	Amsterdam, 29 augustus 1975
Rechten	Beschermd t/m 1 januari 2046
Wikipedia (nl)

Frederik August (Frits) Mehrtens (Hoorn, 11 mei 1922 – Amsterdam, 29 augustus 1975) was een Nederlands musicus en componist van kerkmuziek. De oorspronkelijke familienaam luidde Merhtens en werd op 11 november 1948 gewijzigd in Mehrtens.

Leven

Al tijdens zijn middelbareschooltijd had Frits Mehrtens aanstellingen als organist, eerst in de doopsgezinde kerk van Twisk en Abbekerk en vervolgens bij de Hervormde Gemeente te Enkhuizen. In 1940 begon hij een studie geneeskunde aan de Universiteit van Amsterdam. Vanaf 1943 zat Mehrtens thuis in Hoorn ondergedoken om aan de Arbeitseinsatz te ontkomen. In 1948 zakte hij op een onderdeel voor zijn doctoraal examen. Frits Mehrtens deed geen herexamen maar begon een muziekstudie met hoofdvak orgel aan het Amsterdams Conservatorium. Zijn belangrijkste leraren waren hier Jacob Bijster en Anthon van der Horst. In 1953 voltooide hij deze opleiding. Van 1953 tot aan zijn dood was Frits Mehrtens muziekleraar aan een middelbare school in Amsterdam en docent voor hymnologie en liturgiek aan het Conservatorium van de vereniging Muzieklyceum in Amsterdam. Daarnaast was hij al vanaf 1951 op freelancebasis werkzaam voor de NCRV. Hier was hij adjunct-hoofd van de afdeling muziek en hoofd van de onderafdeling religieuze muziek. Vanaf 1955 werkte hij als muzikaal adviseur en presentator voor de IKOR. Verder was hij van 1952 tot 1955 organist van de hervormde Maranatha Kerk in Hilversum en vanaf 1955 van de Maranatha Kerk in Amsterdam-Zuid. In 1975 overleed Frits Mehrtens aan de gevolgen van een auto-ongeluk en werd in zijn woonplaats Naarden begraven.

Werken

In een groot aantal radioprogramma's heeft Mehrtens zich ingezet voor een vernieuwing van de kerkmuziek in Nederland. Hij leidde talloze 'Zondagavondzang'-bijeenkomsten, waarmee de NCRV door het gehele land trok. Van 1957 tot 1961 organiseert hij samen met de theoloog-dichter Willem Barnard en de wijkpredikant W.G. Overbosch dinsdagavonddiensten, die een centrale rol speelden in de opbloei van het Nederlandse kerklied. Mehrtens werd hierbij onder andere geïnspireerd door de rijke Lutherse traditie en onderhield contacten met vooraanstaande Duitse (Lutherse) kerkmusici als Helmut Bornefeld en Siegfried Reda.

Mehrtens componeerde de melodieën bij een groot aantal liederen. Deze liederen zijn in verschillende bundels (o.a. Liedboek voor de Kerken, Zingt Jubilate, Gezangen voor Liturgie en het Duitse Evangelisches Gesangbuch) opgenomen en behoren tegenwoordig tot de populairste liederen in veel kerken.

(Bron: Wikipedia)

Ordinarium

In het Dienstboek en in Liedboek Zingen en bidden in huis en kerk staat een versie van het ordinarium (vaste liturgische gezangen) getoonzet door Mehrtens.

• Kyrie en Gloria (299a)
• U komt de lof toe (339a)
• Heilig, heilig, heilig (404a)
• Lam Gods, dat de zonden der wereld wegdraagt (Mehrtens) (408a).

Liederen

• Al laat geen zon zich zien
• Al wat er nodig is om te bestaan
• Al wie het woord zal horen
• Alles in allen zult Gij voor ons zijn
• Alles wat God geschapen heeft
• Alles wat over ons geschreven is (1)
• Alles wat over ons geschreven is (2)
• Als Daniël tussen de leeuwen
• Alsof paarden op hol zijn geslagen
• Bij God is geen schijn of schaduw
• Christus heeft voor ons geleden
• De aarde is vervuld
• De ark van Gods geboden
• De eersten zijn de laatsten
• De hemel trekt te velde
• De laatsten worden de eersten
• De mond der aarde spreekt
• De schepping bestaat in tweeën
• De wereld is gewonnen
• De zon, de maan en de sterren
• Die licht geeft aan het oog
• Dit is een lied van Noach
• Een kwetsbaar onderkomen
• Een zaaier ging uit om te zaaien
• Geloofd en gezegend zij onze Heer
• Gij hebt met uw brede gebaren
• Gij werken des Heren, zegen de Heer
• Gij zijt de goede herder
• God heeft Abraham verkoren
• God sprak: Ik ben uw God alleen
• Heilig, heilig, heilig (Mehrtens)
• Het najaar is gekomen
• Het pure witte licht
• Het volk dat wandelt in het duister
• Het waren tien geboden
• Het zal zijn in het laatste der tijden
• Hier gaat het licht ons voor
• Hij die in Gods naam
• Hij geeft ons een teken van leven
• Hoe vaak heb ik Hem vurig trouw beloofd
• Hoe zullen wij ons houden in het huis
• In 't midden van de tijd
• In den beginne was het Woord, God die
• Jeruzalem, gij stad hoog op de berg
• Jezus, die langs het water liep
• Kinderen in een grote kring
• Kondig het jubelend aan
• Kyrie en Gloria (Mehrtens)
• Laat komen, Heer, uw rijk
• Laat zo uw gezindheid zijn
• Lam Gods, dat de zonden der wereld wegdraagt (Mehrtens)
• Licht, verlaat ons niet
• O Christus, Heer der heerlijkheid
• O God, ge zijt een god van het vuur
• O Heer die overwint
• O Heer, hoe zijt ge daar
• O Heer, ik ben uw knecht
• O lichaam van het Woord
• O trooster, heilige Geest
• Ontsloten is de mond
• Roept God een mens tot leven
• 't Uur van het scheiden
• Toen Jezus was gekomen
• U komt de lof toe (Mehrtens)
• Uit Oer is hij getogen
• Van alle creaturen
• Vanwaar leidt het voetspoor der tafelgenoten
• Verblijd u in de Heer te allen tijd
• Volk van God, wees welgezegend
• Waar zal uw schat zijn
• Wachters van de tijd
• Welbeminden, U vermaan ik
• Wie het leven wil beminnen
• Wij aarde onvoltooid
• Wij kiezen voor de vrijheid
• Zij zullen de wereld bewonen
• Zijt Gij mijn God
• Zing jubilate voor de Heer
• Zing voor de Heer een nieuw gezang
• Zo gij zoudt leven naar de oude wet

---

• Wij kiezen voor de vrijheid (LB 311)
• Jezus, die langs het water liep (LB 531)
• Zij zullen de wereld bewonen (LB 763)
• Gij hebt met uw brede gebaren (LB 765)
• De laatsten worden de eersten (LB 990)
• De eersten zijn de laatsten (LB 991)

Literatuur

Artikel van Hans Jansen in Eredienstvaardig augustus 1995

Media

• Documentaire over het werk van Frits Mehrtens:

Externe links

• W. Slagter, 'Merhtens, Frederik August (1922-1975)', in Biografisch Woordenboek van Nederland. (12-11-2013)